Царква ў гонар Усіх Святых (Дольная Рута)

Праваслаўны храм
Царква ў гонар Усіх Святых
53°34′48″ пн. ш. 26°01′58″ у. д.
Краіна	Беларусь
Вёска	Дольная Рута
Канфесія	Беларуская праваслаўная царква
Епархія	Навагрудская епархія
Архітэктурны стыль	элементы стылю мадэрн
Дата пабудовы	1935 год

Царква ў гонар Усіх Святых — праваслаўны храм у вёсцы Дольная Рута Карэліцкага раёна. Будаўніцтва царквы завершана ў 1935 годзе.

Архітэктура

Царква з’яўляецца яркім прыкладам удалай стылізацыі візантыйскіх форм і рацыянальнага выкарыстання якасцей новых матэрыялаў. Тут канструктыўная логіка правобраза стала асновай прасторавай кампазіцыі. У той жа час мастацкі вобраз храма сфарміраваны з дапамогаю чыстых плоскасных аб’ёмаў, якія ствараюць дынамічную ўзаемасувязь асобных проста чытаемых форм.

Аднанефавая, зальнага тыпу бажніца перакрытая вальмавай страхою з цыбулепадобным шматгранным купалам на васьмерыку. Над бабінцам — аднаярусная званіца з шатровым завяршэннем, упрытык да якога прыстаўленыя яшчэ чатыры дэкаратыўныя купалкі-макаўкі. Такая трактоўка артадаксальнай «пяцікупальнасці», перанесенай з асноўнага аб’ёму на званіцу, зусім не традыцыйная. Аднак руплівая прапрацоўка пучка макавак рэзка кантрастуе з простымі кубічнымі аб’ёмамі ўсяе царквы, ствараючы сваеасаблівы кантрапунктны рытм, прымушаючы прастору гусцець, расцягвацца, дрыжаць, ствараючы іерархічную сістэму фокусаў і субдамінантаў.

Да бабінца прымкнуты двухкалонны, з выгляду мініяцюрны порцік, які падкрэслівае галоўны ўваход у храм. Шырока вынесеныя прыступкі лесвіцы, моцна вынесены порцік ствараюць самастойны модуль, пранікаючы ў навакольнае асяроддзе. Пры жорсткай ўзаемасувязі элементаў будынка тут прасочваецца памкненне да «ўцягвання» ў іх знешняй прасторы.

Сцены царквы Усіх Святых прарэзаныя высокімі і шырокімі аконнымі праёмамі (першапачаткова прамавугольнымі) у асноўным аб’ёме і некалькі меншымі ў сценах бабінца. Шырокія паўкруглыя праёмы пяцігаловай званіцы падкрэсліваюць не толькі яе лёгкасць, якая проціпастаўляецца ўсяму будынку, але і яе абсалютнае дамінаванне ў абліччы царквы.

Царква ў Дольнай Руце — характэрны помнік культавага дойлідства, які спалучае ў сабе традыцыйныя уяўленні і новую пластычную мову канструктывізму.

Літаратура

• Харэўскі, С. В. Культавае дойлідства Заходняй Беларусі 1915—1940 гг. — Вільня: ЕГУ, 2008. — С. 90—91. — ISBN 978-9955-77-13-9.
• Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; маст.: З. Э. Герасімовіч, У. П. Свентахоўскі. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0389-4.

Спасылкі

• Царква ў гонар Усіх Святых (Дольная Рута) на сайце Праваслаўная архітэктура Беларусі (бел.)
• Царква ў гонар Усіх Святых (Дольная Рута) на сайце Radzima.org
• Царква ў гонар Усіх Святых (Дольная Рута) на сайце Глобус Беларусі (руск.)