Чыфтэн

Чыфтэн
Класіфікацыя	асноўны баявы танк
Краіна	Вялікабрытанія
Гісторыя
Вытворца	Leyland Motors[d]
Гады вытворчасці	1965—1983
Гады эксплуатацыі	1966—1995
Колькасць выпушчаных, шт.	2265
Войны	Ірана-іракская вайна, Вайна ў Персідскім заліве
Асноўныя аператары
Габарыты
Даўжыня, мм	7,5 м
Даўжыня з гарматай наперад, мм	10 800
Шырыня, мм	3500
Вышыня, мм	2640
Дарожны прасвет, мм	510
Браніраванне
Тып брані	сталёвая адліваная і катаная
Узбраенне
Калібр і марка гарматы	120-мм L11A5
Тып гарматы	наразная
Боекамплект гарматы	65
Кулямёты	1 × 12,7-мм L21A1, 1 × 7,62-мм L8A1, 1 × 7,62-мм L37A1
Рухомасць
Тып рухавіка	Leyland L60[d]
Хуткасць па шашы, км/г	48
Тып падвескі	шасцікатковая, спружыная — балансірная тыпу Хорстмана
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Чыфтэн» (англ.: Chieftain — «правадыр») — асноўны баявы танк вытворчасці Вялікабрытаніі, які складаўся на ўзбраенні арміі Злучанага Каралеўства ў 60-х і 70-х гадах XX стагоддзя.

Гісторыя

Танкі «Чыфтэн» з’явіліся лагічным працягам лініі танкаў «Цэнтурыён», добра зарэкамендавалі сябе ў розных ваенных канфліктах. Другая сусветная вайна прывяла да сур’ёзных зменаў у брытанскай ваеннай дактрыне. У прыватнасці, пасля сутыкненняў з добра абароненымі нямецкімі танкамі англічане зразумелі, што нельга грэбаваць агнявой моцай і браніраваннем ва ўгоду манеўранасці. Яшчэ раз гэта было пацверджана падчас Карэйскай вайны, дзе добра ўзброеныя і браняваныя брытанскія танкі з поспехам ужываліся ў многіх аперацыях.

Кампанія «Лейланд», уцягнутая ў вытворчасць танка «Цэнтурыён», улічыла гэтыя высновы пры распрацоўцы прататыпаў дызайну новага танка, якія былі затым адпраўленыя ў Ваеннае міністэрства Вялікабрытаніі. У 1959 годзе быў выпушчаны першы прататып, з 1960 праводзіліся выпрабаванні машын, а ў 1966 годзе пачаўся іх серыйны выпуск. Танк «Чыфтен» быў распрацаваны так, каб быць настолькі абароненай машынай, наколькі гэта толькі магчыма. Агнявая моца таксама была пастаўлена на чале кута: на танку была ўсталяваная магутная наразная 120-мм гармата; гармат з вялікім калібрам на танках іншых заходніх краін у той час не было. На першых перадсерыйны машынах выявілася недастатковая хуткасць і манеўранасць, што з’яўлялася вынікам магутнага браніравання ў спалучэнні з абмежаванымі магчымасцямі шматпаліўнага рухавіка L60, што было самым істотным недахопам новай машыны. Змены, унесеныя ў канструкцыю рухавіка, дазволілі давесці магутнасць у пачатку да 650 л.з., што прывяло да павелічэння хуткасці і манеўранасці да патрабаванага ўзроўню і першыя серыйныя танкі сталі паступаць у войскі пад індэксам Mk.2, пазней ў 1971 і 1976 гадах рухавікі зноў замяняліся на яшчэ больш магутныя — 750 л.з. і 810 л.з. адпаведна. Гэтак жа на часткі танкаў з пачатку 1980-х усталёўваўся дызельны рухавік «Ролс-Ройс Кондар» магутнасцю 1200 л.з. Акрамя ўстаноўкі новых рухавікоў танк пастаянна мадэрнізаваўся з заменай на найноўшыя ўзоры сістэм кіравання вядзення агнём, назірання, радыёсувязі і г. д..

Апісанне

Канструкцыя

Кампаноўка класічная, аддзяленне кіравання ў пярэдняй частцы танка, баявое — у сярэдняй, маторна-трансмісійнае — у кармавой. Корпус танка зварны, сабраны з літых і катаных дэталяў, пры гэтым браня складае 53 % масы танка. Лісты размешчаны пад вуглом, профіль танка максімальна паменшаны.

Узбраенне

Танк аснашчаны 120-мм наразной гарматай L11A5 з ручным раздзельным (картузным) зараджаннем. Боекамплект да гарматы складецца з 53 стрэлаў, з якіх 19 з’яўляюцца бранябойнымі падкалібернымі снарадамі (БПС). Дапаможнае ўзбраенне — 7,62-мм кулямёт L8A1 (MG) і 12,7-мм прыстрэлачны кулямёт L12A1 «Браўнінг», спараныя з гарматай, а таксама 7,62-мм камандзірскі зенітны кулямёт GPMG.

Хадавая частка

Хадавая частка ўключае (у дачыненні да аднаго борта) шэсць апорных каткоў і мае задняе размяшчэнне кіроўных колаў. Апорныя каткі двускатыя, з гумовымі шынамі і здымнымі сталёвымі дыскамі. Вядучыя колы забяспечаныя сталёвымі здымнымі зубчастымі вянкамі (па 12 зуб’яў на вянку). Гусеніцы — з адкрытымі шарнірамі паслядоўнага тыпу і здымнымі асфальтаходнымі падушкамі (па адной на трак). Механізм нацяжэння гусеніц — крывашыпна-чарвячнага тыпу. Хадавая частка для абароны ад лёгкіх кумулятыўных супрацьтанкавых сродкаў прычынена сталёвымі экранамі таўшчынёй 10-15 мм.

Браня

Корпус зварны, з адліваных і катаных дэталяў. На браню прыпадае прыкладна 53 % масы танка. Верхняя лабавая дэталь корпуса мае таўшчыню 120 мм, барты — 50 мм, кармавой ліст — 25,4 мм, дно — 16 мм. Вежа адліваная, таўшчыня яе лэбавай частцы — 195 мм, дахі — 45 мм. Бранявыя лісты ўстаноўлены з рацыянальнымі кутамі нахілу, што яшчэ больш павысіла абароненасць танка. Лабавая дэталь корпуса мае нахіл 72 ° да вертыкалі, бартавыя лісты ўсталяваныя пад кутамі 10 °, кут нахілу лэбавай частцы вежы — 60 °.

Сучасныя эксплуатанты

• Іарданія — 274 па стане на 2007 год
• Іран — Да 1979 году пастаўлена 875. 100 танкаў па стане на 2007 год.

Баявое прымяненне

• Ірана-іракская вайна
• Вайна ў Персідскім заліве

Некаторыя цікавінкі

• Першы танк, на якім прысутнічае поўлежачая крэсла кіроўцы — канструкцыя, якая дазваляе значна знізіць вышыню танка.

Спасылкі

• Иллюстрированное описание танка на англоязычной танковой энциклопедии
• Chieftain (нявызн.)(недаступная спасылка). Military Analysis Network. Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2012. Праверана 21 сакавіка 2019.
• Галерея «Чифтенов» захваченных Ираком в различных войнах Архівавана 21 сакавіка 2019.
• Видео обзор танка от World of Tanks