Мікалай Васілевіч Азбукін

Мікалай Васільевіч Азбукін
Мікалай Васільевіч Азбукін
Дата нараджэння	16 (28) ліпеня 1894
Месца нараджэння	Бабруйск
Дата смерці	24 лістапада 1943 (49 гадоў)
Грамадзянства	СССР;
Род дзейнасці	краязнавец, эканаміст
Навуковая сфера	геаграфія
Месца працы	Інстытут беларускай культуры; Наш край; Цэнтральнае Бюро краязнаўства; Навукова-тэрміналагічная камісія;
Альма-матар	Пецярбургскі ўніверсітэт
Член у	Беларускае культурна-асветнае таварыства (Бабруйск);
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Васільевіч Азбукін^[1] (1894, Бабруйск — 24 лістапада 1943, ?), беларускі географ, краязнавец, публіцыст, дзеяч беларускага нацыянальнага руху. Блізкі сябар Аркадзя Смоліча^[2].

Біяграфія

Паходзіў з сям'і патомных дваранаў. У 1912—1917 гадах вучыўся ў Пецярбургскім універсітэце^[1]. Пасля сканчэння вучобы выкладаў геаграфію і прыродазнаўства ў Бабруйскай гімназіі^[1]. Далучыўся да беларускага нацыянальнага руху, член камітэта Беларускага культурна-асветнага таварыства ў Бабруйску. Падчас польскай акупацыі ў 1919 годзе арыштаваны. Восенню 1920 года стаў дырэктарам бабруйскай школы імя Я. Купалы. Увесну 1921 года зноў арыштаваны ўжо савецкімі ўладамі па падазрэнні ў прыналежнасці да партыі беларускіх эсэраў. З 1921 працаваў у Мінску: у Навукова-тэрміналагічнай камісіі Наркамасветы БССР, у Інстытуце беларускай культуры^[1], з 1929 на кафедры геаграфіі АН БССР. У кнізе «Географія Эўропы» трактаваў Беларусь як самадастатковую краіну.

Адзін з галоўных арганізатараў краязнаўчага руху ў Беларусі^[1], сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства, першы рэдактар часопіса «Наш край». У пачатку 1928 у БССР існавала ўжо 301 краязнаўчая арганізацыя, якія аб'ядноўвалі 10510 чалавек. Імклівае пашырэнне краязнаўчага руху, глыбока патрыятычнага па сутнасці, выклікала занепакоенасць камуністычных уладаў, і на краязнаўцаў абрынуліся рэпрэсіі. М. Азбукін быў арыштаваны 21.7.1930 па абвінавачанні ў прыналежнасці да «Саюза вызвалення Беларусі» і па пастанове Калегіі АДПУ СССР ад 10.4.1931 высланы ў Налінск на 5 гадоў. Ёсць звесткі, што зноў быў асуджаны ў 1937(?). Загінуў у 1943 у зняволенні. Паводле сведчання Ю. Бібілы, расстраляны нібыта за спробу перайсці мяжу на поўдні СССР^[2]. Рэабілітаваны 15.11.1957 Вярхоўным судом БССР.

Творы

Асноўныя працы прысвечаны вывучэнню геаграфіі Беларусі і іншых краін^[1].

Географія Эўропы. М.; Л., 1924 (у сааўтарстве з А. Смолічам);
Азбукін М. В. Нашы мястэчкі (Матэрыялы да геаграфічнага слоўніка) // Наш край. 1925. № 2-3.
Мястэчка Шацак // Наш край. 1927, № 1.
Азбукін М. В., Смоліч А. А. Географія па-заэўрапейскіх краёў. — Менск, 1925 (у суаўтарстве з А. Смолічам)
Азбукин Н. В. Населенные местности Западной Белоруссии // Западная Белоруссия. Сб. статей. Мн. 1927. 211 с. — С. 171—194
Азбукін М. В. Школьная карта Беларусі. — Менск, 1925 (разам з А. Смолічам)
Азбукін М. Паселішчы гарадскога тыпу ў БССР / Матар'ялы да геаграфіі і статыстыкі Беларусі / Пад рэд. А. Смоліча. Т1. Мн. 1928.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
↑ ^а ^б Азбукин Николай Васильевич (руск.)

Літаратура

ЭГБ, т. 1
Возвращенные имена: сотрудники АН Беларуси, пострадавшие в период сталинских репрессий. Мн. 1992. — С. 16-17.
[0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.

[БС-1] а ^б ^в ^г ^д ^е т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.

[АН-2] а ^б Азбукин Николай Васильевич (руск.)

[1]

[2]