Масавая культура: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.2+) (робат зьмяніў pl:Kultura masowa на pl:Kultura popularna |
др Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131265 (translate me) |
||
Радок 23: | Радок 23: | ||
[[Катэгорыя:Культуралогія]] |
[[Катэгорыя:Культуралогія]] |
||
[[Катэгорыя:Масавая культура| ]] |
[[Катэгорыя:Масавая культура| ]] |
||
[[ar:ثقافة شعبية]] |
|||
[[bg:Популярна култура]] |
|||
[[bn:জনসংস্কৃতি]] |
|||
[[br:Sevenadur ar bobl]] |
|||
[[bs:Popularna kultura]] |
|||
[[ca:Cultura popular]] |
|||
[[ceb:Popular nga kultura]] |
|||
[[cs:Populární kultura]] |
|||
[[cy:Diwylliant poblogaidd]] |
|||
[[de:Popkultur]] |
|||
[[el:Μαζική κουλτούρα]] |
|||
[[en:Popular culture]] |
|||
[[eo:Popola kulturo]] |
|||
[[es:Cultura popular]] |
|||
[[et:Popkultuur]] |
|||
[[fa:فرهنگ عامه]] |
|||
[[fi:Populaarikulttuuri]] |
|||
[[fr:Culture populaire]] |
|||
[[fur:Culture di masse]] |
|||
[[gan:流行文化]] |
|||
[[gd:Cultar mòr-thaitneach]] |
|||
[[gl:Cultura popular]] |
|||
[[he:תרבות פופולרית]] |
|||
[[hr:Popularna kultura]] |
|||
[[hu:Popkultúra]] |
|||
[[id:Budaya populer]] |
|||
[[it:Cultura di massa]] |
|||
[[ja:大衆文化]] |
|||
[[kk:Бұқаралық мәдениет]] |
|||
[[ko:대중문화]] |
|||
[[ky:Массалык маданият]] |
|||
[[li:Volkscultuur]] |
|||
[[mk:Народна култура]] |
|||
[[ms:Budaya pop]] |
|||
[[nl:Popcultuur]] |
|||
[[no:Populærkultur]] |
|||
[[oc:Cultura populara]] |
|||
[[pl:Kultura popularna]] |
|||
[[pt:Cultura popular]] |
|||
[[ro:Cultură populară]] |
|||
[[ru:Массовая культура]] |
|||
[[rue:Поп-култура]] |
|||
[[sh:Popularna kultura]] |
|||
[[simple:Popular culture]] |
|||
[[sk:Masová kultúra]] |
|||
[[sr:Популарна култура]] |
|||
[[sv:Populärkultur]] |
|||
[[ta:பரவலர் பண்பாடு]] |
|||
[[th:วัฒนธรรมสมัยนิยม]] |
|||
[[tl:Kalinangang tanyag]] |
|||
[[tr:Popüler kültür]] |
|||
[[uk:Масова культура]] |
|||
[[vi:Văn hóa phổ thông]] |
|||
[[zh:流行文化]] |
Версія ад 02:14, 10 сакавіка 2013
Масавая культура або поп-культура, маскультура, культура большасці — новы тып, разнавіднасць культуры індустрыяльнага і постіндустрыяльнага грамадства. Іншыя яе назвы - камерцыйная, спажывецкая, папулярная, агульнадаступная культура.
Распаўсюджаная, г.зн. папулярная і пераважаючая сярод шырокіх слаёў насельніцтва ў грамадстве. Яна складаецца з такіх з'яў, як спорт, забавы, побыт, музыка, у тым ліку і поп-музыка, літаратура, сродкі масавай інфармацыі, выяўленчае мастацтва, у тым ліку і біенале і г. д.
Змест масавай культуры абумоўлены штодзённымі падзеямі, імкненнямі і запатрабаваннямі, якія складаюць жыццё большасці насельніцтва (т.з. мэйнстрыму).
Яе ўзнікненне было абумоўлена навукова-тэхнічнай рэвалюцыяй, урбанізацыяй, разбурэннем лакальных супольнасцей і размываннем тэрытарыяльных і сацыяльных межаў. Тэрмін «масавая культура» ўзнік у 1940-х г. у ЗША ў тэкстах М. Хоркхаймера і Д. Макдональда, прысвечаных крытыцы тэлебачання. Тэрмін атрымаў шырокае распаўсюджванне дзякуючы працам прадстаўнікоў Франкфурцкай сацыялагічнай школы.
Масавая культура з'яўляецца супрацьлегласцю традыцыйнай культуры. Арыентавана на масавае распаўсюджанне сваіх духоўных і матэрыяльных каштоўнасцей на ўзроўні «усярэдненага» масавага спажыўца; функцыянуе як прамыслова-камерцыйная вытворчасць. З'яўляецца своеасаблівым «мастацтвам для ўсіх, для кожнага». Масавая культура атрымала найбольшае распаўсюджанне ў другой палове XX ст. у сувязі з хуткім развіццём сродкаў масавай інфармацыі — тэлебачання і радыё, аўдыё- і відэатэхнікі, камп'ютараў, Інтэрнету, перыядычных і іншых выданняў (газеты, часопісы, буклеты, альбомы) і г.д. Галоўным вытворцам масавай культуры з'яўляюцца Злучаныя Штаты Амерыкі, а асноўнымі спажыўцамі — прадстаўнікі пераважна заходняй цывілізацыі. Заснавана на розных ілюзіях, фантазіях, стэрэатыпах масавай свядомасці, моцна залежыць ад сучаснай моды, разлічана на прадстаўнікоў розных нацый, полаўзроставых супольнасцей і да т.п. Характэрныя асаблівасці масавай культуры — прымітывізацыя чалавечых адносін (г.зн. звядзенне іх сутнасці да канфлікту «добрых» і «дрэнных» людзей), культ моцнай асобы, грошай, поспеху, асабістага абагачэння, прапаганда канфармізму ў грамадскай свядомасці, жорсткасці, насілля, сексу, выкарыстанне разнастайных паўзабароненых і ўзбуджаючых тэм, вобразаў і мастацкіх сродкаў (напрыклад, сенсацыйныя «жоўтыя» факты, містычныя таямніцы), штучная забаўляльнасць, натуралізм і інш.
Асноўнымі кірункамі масавай культуры ў розных відах культуры можна лічыць наступныя: у літаратуры — дэтэктыў, прыгоды, фантастыка, т.зв. «бульварная літаратура»; у кіно — баявік, трылер, меладрама, «мыльная опера»; у выяўленчым мастацтве — карыкатура, комікс; у музыцы — рок- і поп-музыка; а таксама разнастайныя шоў (напр., эстрадныя канцэрты, музычна-тэатральныя пастаноўкі, цыркавыя, спартовыя прадстаўленні, мастацкія акцыі, выступленні гумарыстаў-сатырыкаў, стрыптыз). Тыповымі героямі і сімваламі масавай культуры з'яўляюцца, напр., суперагент Джэймс Бонд, Тэрмінатар, усякія супермены, разнастайныя секс-сімвалы і інш.
Па свайму ўзроўню масавая культура стаіць звычайна ніжэй за элітарную культуру і народную культуру.[1]
Зноскі
- ↑ Культуралогія (2003)
Літаратура
- Культуралогія: Энцыкл. даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6