Першая квадра: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Artificial123 (размовы | уклад)
35 631 праўка
др Artificial123 перанёс старонку Першая чвэрць у Першая кварта: Доказ http://by-mova.livejournal.com/1171550.html
Artificial123 (размовы | уклад)
35 631 праўка
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Half Waxed Moon.jpg|міні|Месяц у першай чвэрці.]]
[[Файл:Half Waxed Moon.jpg|міні|Месяц у першай кварце.]]
[[Файл:Mond Grafik.svg|міні|Лічбай 3 на схеме абазначана першая чвэрць.]]
[[Файл:Mond Grafik.svg|міні|Лічбай 3 на схеме абазначана першая кварта.]]


'''Першая чвэрць''' — [[Фазы Месяца|фаза Месяца]], пры якой асветленая роўна палова бачнай яе часткі, прычым, у адрозненне ад [[апошняя чвэрць|апошняй чвэрці]], доля асветленай часткі ў гэты момант павялічваецца (гэта значыць [[Месяц, спадарожнік Зямлі|Месяц]] рухаецца ад [[маладзік]]а да [[Поўня|поўні]]). У гэтай фазе Месяц знаходзіцца ва ўсходняй [[Квадратура, астраномія|квадратуры]], г. зн. вуглавая адлегласць Месяца ад [[Сонца]] роўная 90°. Пры гэтым Месяц знаходзіцца на ўсход ад Сонца, і асветленая заходняя частка бачнага боку Месяца.
'''Першая кварта''' — [[Фазы Месяца|фаза Месяца]], пры якой асветленая роўна палова бачнай яе часткі, прычым, у адрозненне ад [[апошняя кварта|апошняй кварты]], доля асветленай часткі ў гэты момант павялічваецца (гэта значыць [[Месяц, спадарожнік Зямлі|Месяц]] рухаецца ад [[маладзік]]а да [[Поўня|поўні]]). У гэтай фазе Месяц знаходзіцца ва ўсходняй [[Квадратура, астраномія|квадратуры]], г. зн. вуглавая адлегласць Месяца ад [[Сонца]] роўная 90°. Пры гэтым Месяц знаходзіцца на ўсход ад Сонца, і асветленая заходняя частка бачнага боку Месяца.


Зблізку [[экватар]]а [[Зямля (планета)|Зямлі]] Месяц у першай чвэрці ўзыходзіць прыкладна апоўдні, а заходзіць прыкладна апоўначы; ў іншых частках зямнога шара моманты усходу і заходу Месяца залежаць ад [[Пара года|пары года]], але ва ўсіх выпадках Месяц у першай чвэрці ўзыходзіць прыблізна праз 6 гадзін пасля ўзыходу Сонца і заходзіць прыкладна праз 6 гадзін пасля заходу Сонца; такім чынам, Месяц у першай чвэрці бачны вечарам і ў пачатку ночы<ref> Аднак у околополярных абласцях Зямлі Месяц на працягу сутак можа быць не бачны наогул альбо бачны ўвесь час, у залежнасці ад пары года.</ref>. Верхняя кульмінацыя Месяца ў першай чвэрці адбываецца каля 18 гадзін па мясцовым часе, ніжняя кульмінацыя — каля 6 гадзін раніцы. Месяц у першай чвэрці ўзыходзіць і заходзіць асветленым (заходнім) паўшар'ем наперад. [[Тэрмінатар, астраномія|Тэрмінатар]] для зямнога назіральніка ў час першай і апошняй чвэрці прадстаўляецца прамой лініяй, якая дыяметральна падзяляе дыск Месяца.
Зблізку [[экватар]]а [[Зямля (планета)|Зямлі]] Месяц у першай кварце ўзыходзіць прыкладна апоўдні, а заходзіць прыкладна апоўначы; ў іншых частках зямнога шара моманты усходу і заходу Месяца залежаць ад [[Пара года|пары года]], але ва ўсіх выпадках Месяц у першай кварце ўзыходзіць прыблізна праз 6 гадзін пасля ўзыходу Сонца і заходзіць прыкладна праз 6 гадзін пасля заходу Сонца; такім чынам, Месяц у першай кварце бачны вечарам і ў пачатку ночы<ref> Аднак у каляпалярных абласцях Зямлі Месяц на працягу сутак можа быць не бачны наогул альбо бачны ўвесь час, у залежнасці ад пары года.</ref>. Верхняя кульмінацыя Месяца ў першай кварце адбываецца каля 18 гадзін па мясцовым часе, ніжняя кульмінацыя — каля 6 гадзін раніцы. Месяц у першай кварце ўзыходзіць і заходзіць асветленым (заходнім) паўшар'ем наперад. [[Тэрмінатар, астраномія|Тэрмінатар]] для зямнога назіральніка ў час першай і апошняй кварце прадстаўляецца прамой лініяй, якая дыяметральна падзяляе дыск Месяца.


Для назіральніка, які знаходзіцца ў Паўночным паўшар'і Зямлі, у першай чвэрці асветленая правая палова Месяца, а ў Паўднёвым — левая. Бачная [[зорная велічыня]] Месяца пры гэтым роўная -9<sup>m</sup> (гэта ярчэй, чым у апошняй чвэрці, так як у заходняй палове Месяца менш [[Месяцовае мора|мораў]], чым ва ўсходняй, калі занядбаць [[рэфракцыя]]й). Асветленасці, стваранай Месяцам ў першай чвэрці, ужо дастаткова, каб прадметы на Зямлі адкідвалі цені, але гэтыя цені недакладныя.
Для назіральніка, які знаходзіцца ў Паўночным паўшар'і Зямлі, у першай кварце асветленая правая палова Месяца, а ў Паўднёвым — левая. Бачная [[зорная велічыня]] Месяца пры гэтым роўная -9<sup>m</sup> (гэта ярчэй, чым у апошняй кварце, так як у заходняй палове Месяца менш [[Месяцовае мора|мораў]], чым ва ўсходняй, калі занядбаць [[рэфракцыя]]й). Асветленасці, стваранай Месяцам ў першай кварце, ужо дастаткова, каб прадметы на Зямлі адкідвалі цені, але гэтыя цені недакладныя.


У рымскім календары на дзень першай чвэрці Месяца першапачаткова прыпадалі Ноны дадзенага месяца (5 ці 7 дзень пасля календ).
У рымскім календары на дзень першай кварце Месяца першапачаткова прыпадалі Ноны дадзенага месяца (5 ці 7 дзень пасля календ).


Амплітуда прыліваў і адліваў ў моманты першай і апошняй чвэрці мінімальная (квадратурныя прылівы), паколькі прыліўныя хвалі ад Месяца і Сонца ў гэты час знаходзяцца ў проціфазе.
Амплітуда прыліваў і адліваў ў моманты першай і апошняй кварце мінімальная (квадратурныя прылівы), паколькі прыліўныя хвалі ад Месяца і Сонца ў гэты час знаходзяцца ў проціфазе.


Падчас першай чвэрці Месяц рухаецца за Зямлёй ў арбітальным руху пары Зямля-Месяц па арбіце вакол Сонца, адстаючы прыкладна на 400 тыс. км (радыус [[Арбіта Месяца|месяцовай арбіты]]).<ref name=gusev>Е. Б. Гусев. Качественные задачи по астрономии. — Рязанский государственный педагогический университет им. С. А. Есенина, 1996. — [http://www.astronet.ru/db/msg/1179964/node22.html 2.7. Луна.]</ref> У гэты час для назіральніка, які знаходзіцца на Месяцы, Зямля будзе бачная ў апошняй чвэрці, паколькі фазы планеты і спадарожніка заўсёды супрацьлеглыя (маладзік адпавядае «поўні» для Зямлі і г. д.)<ref name=gusev/>.
Падчас першай кварце Месяц рухаецца за Зямлёй ў арбітальным руху пары Зямля-Месяц па арбіце вакол Сонца, адстаючы прыкладна на 400 тыс. км (радыус [[Арбіта Месяца|месяцовай арбіты]]).<ref name=gusev>Е. Б. Гусев. Качественные задачи по астрономии. — Рязанский государственный педагогический университет им. С. А. Есенина, 1996. — [http://www.astronet.ru/db/msg/1179964/node22.html 2.7. Луна.]</ref> У гэты час для назіральніка, які знаходзіцца на Месяцы, Зямля будзе бачная ў апошняй кварце, паколькі фазы планеты і спадарожніка заўсёды супрацьлеглыя (маладзік адпавядае «поўні» для Зямлі і г. д.)<ref name=gusev/>.


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Версія ад 17:58, 5 лістапада 2013

Месяц у першай кварце.
Лічбай 3 на схеме абазначана першая кварта.

Першая кварта — фаза Месяца, пры якой асветленая роўна палова бачнай яе часткі, прычым, у адрозненне ад апошняй кварты, доля асветленай часткі ў гэты момант павялічваецца (гэта значыць Месяц рухаецца ад маладзіка да поўні). У гэтай фазе Месяц знаходзіцца ва ўсходняй квадратуры, г. зн. вуглавая адлегласць Месяца ад Сонца роўная 90°. Пры гэтым Месяц знаходзіцца на ўсход ад Сонца, і асветленая заходняя частка бачнага боку Месяца.

Зблізку экватара Зямлі Месяц у першай кварце ўзыходзіць прыкладна апоўдні, а заходзіць прыкладна апоўначы; ў іншых частках зямнога шара моманты усходу і заходу Месяца залежаць ад пары года, але ва ўсіх выпадках Месяц у першай кварце ўзыходзіць прыблізна праз 6 гадзін пасля ўзыходу Сонца і заходзіць прыкладна праз 6 гадзін пасля заходу Сонца; такім чынам, Месяц у першай кварце бачны вечарам і ў пачатку ночы[1]. Верхняя кульмінацыя Месяца ў першай кварце адбываецца каля 18 гадзін па мясцовым часе, ніжняя кульмінацыя — каля 6 гадзін раніцы. Месяц у першай кварце ўзыходзіць і заходзіць асветленым (заходнім) паўшар'ем наперад. Тэрмінатар для зямнога назіральніка ў час першай і апошняй кварце прадстаўляецца прамой лініяй, якая дыяметральна падзяляе дыск Месяца.

Для назіральніка, які знаходзіцца ў Паўночным паўшар'і Зямлі, у першай кварце асветленая правая палова Месяца, а ў Паўднёвым — левая. Бачная зорная велічыня Месяца пры гэтым роўная -9m (гэта ярчэй, чым у апошняй кварце, так як у заходняй палове Месяца менш мораў, чым ва ўсходняй, калі занядбаць рэфракцыяй). Асветленасці, стваранай Месяцам ў першай кварце, ужо дастаткова, каб прадметы на Зямлі адкідвалі цені, але гэтыя цені недакладныя.

У рымскім календары на дзень першай кварце Месяца першапачаткова прыпадалі Ноны дадзенага месяца (5 ці 7 дзень пасля календ).

Амплітуда прыліваў і адліваў ў моманты першай і апошняй кварце мінімальная (квадратурныя прылівы), паколькі прыліўныя хвалі ад Месяца і Сонца ў гэты час знаходзяцца ў проціфазе.

Падчас першай кварце Месяц рухаецца за Зямлёй ў арбітальным руху пары Зямля-Месяц па арбіце вакол Сонца, адстаючы прыкладна на 400 тыс. км (радыус месяцовай арбіты).[2] У гэты час для назіральніка, які знаходзіцца на Месяцы, Зямля будзе бачная ў апошняй кварце, паколькі фазы планеты і спадарожніка заўсёды супрацьлеглыя (маладзік адпавядае «поўні» для Зямлі і г. д.)[2].

Зноскі

  1. ↑ Аднак у каляпалярных абласцях Зямлі Месяц на працягу сутак можа быць не бачны наогул альбо бачны ўвесь час, у залежнасці ад пары года.
  2. ↑ а б Е. Б. Гусев. Качественные задачи по астрономии. — Рязанский государственный педагогический университет им. С. А. Есенина, 1996. — 2.7. Луна.

Спасылкі

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Першая_квадра&oldid=1706072"