Тэмбр: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
VladimirZhV (размовы | уклад) |
арфаграфія, стыль |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Тэмбр''' ({{lang-fr|timbre}}) — афарбоўка [[гук]]у; адна з прыкмет [[Музычны гук|музычнага гуку]] (разам з [[Вышыня, музыка|вышынёй]], [[Гучнасць|гучнасцю]] і [[Працягласць нот|працягласцю]]). |
'''Тэмбр''' ({{lang-fr|timbre}}) — афарбоўка [[гук]]у; адна з прыкмет [[Музычны гук|музычнага гуку]] (разам з [[Вышыня, музыка|вышынёй]], [[Гучнасць|гучнасцю]] і [[Працягласць нот|працягласцю]]). |
||
Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных [[Музычны інструмент|інструментах]], рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі. |
Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных [[Музычны інструмент|інструментах]], рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі. |
||
Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго [[Ваганні|ваганняў]], [[рэзанатар]]ам, [[Акустыка памяшкання|акустыкай памяшкання]]. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць [[ |
Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго [[Ваганні|ваганняў]], [[рэзанатар]]ам, [[Акустыка памяшкання|акустыкай памяшкання]]. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць [[абертон]]ы і іх суадносіны па вышыні і гучнасці, шумавыя прыгукі, [[атака]] (пачатковы момант гуку), [[Фарманта, музыка|фарманты]], [[вібрата]] і іншыя фактары. |
||
Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: |
Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: тэмбравую якасць гуку параўноўваюць са зрокавымі, тактыльнымі, смакавымі і іншымі адчуваннямі ад тых ці іншых прадметаў, з'яў (гукі яркія, бліскучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбокія, поўныя, рэзкія, мяккія, насычаныя, сакавітыя, металічныя, шкляныя і г. д.); радзей прымяняюцца ўласна слыхавыя вызначэння (звонкія, глухія). |
||
Навукова |
Навукова абгрунтаваная тыпалогія тэмбру яшчэ не склалася. Устаноўлена, што тэмбравы слых мае [[Зона, музыка|зонную]] прыроду. |
||
Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі. |
Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі. |
||
У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання ([[Паралелізм|паралелізм]], [[Кластар|кластары]] і |
У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання ([[Паралелізм|паралелізм]], [[Кластар|кластары]] і г. д.). Асаблівым напрамкам ў выкарыстанні тэмбраў з'яўляецца [[санорыка]]. |
||
== Гл. таксама == |
== Гл. таксама == |
Версія ад 23:28, 17 чэрвеня 2021
Тэмбр (фр.: timbre) — афарбоўка гуку; адна з прыкмет музычнага гуку (разам з вышынёй, гучнасцю і працягласцю).
Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных інструментах, рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі.
Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго ваганняў, рэзанатарам, акустыкай памяшкання. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць абертоны і іх суадносіны па вышыні і гучнасці, шумавыя прыгукі, атака (пачатковы момант гуку), фарманты, вібрата і іншыя фактары.
Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: тэмбравую якасць гуку параўноўваюць са зрокавымі, тактыльнымі, смакавымі і іншымі адчуваннямі ад тых ці іншых прадметаў, з'яў (гукі яркія, бліскучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбокія, поўныя, рэзкія, мяккія, насычаныя, сакавітыя, металічныя, шкляныя і г. д.); радзей прымяняюцца ўласна слыхавыя вызначэння (звонкія, глухія).
Навукова абгрунтаваная тыпалогія тэмбру яшчэ не склалася. Устаноўлена, што тэмбравы слых мае зонную прыроду.
Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі.
У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання (паралелізм, кластары і г. д.). Асаблівым напрамкам ў выкарыстанні тэмбраў з'яўляецца санорыка.