Тэмбр: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
арфаграфія, стыль
Радок 1: Радок 1:
'''Тэмбр''' ({{lang-fr|timbre}}) — афарбоўка [[гук]]у; адна з прыкмет [[Музычны гук|музычнага гуку]] (разам з [[Вышыня, музыка|вышынёй]], [[Гучнасць|гучнасцю]] і [[Працягласць нот|працягласцю]]).
'''Тэмбр''' ({{lang-fr|timbre}}) — афарбоўка [[гук]]у; адна з прыкмет [[Музычны гук|музычнага гуку]] (разам з [[Вышыня, музыка|вышынёй]], [[Гучнасць|гучнасцю]] і [[Працягласць нот|працягласцю]]).


Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных [[Музычны інструмент|інструментах]], рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі.
Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных [[Музычны інструмент|інструментах]], рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі.


Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго [[Ваганні|ваганняў]], [[рэзанатар]]ам, [[Акустыка памяшкання|акустыкай памяшкання]]. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць [[абертоны]]ы і іх суадносіны па вышыні і гучнасці, шумавыя прыгукі, [[атака]] (пачатковы момант гуку), [[Фарманта, музыка|фарманты]], [[вібрата]] і інш. фактары.
Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго [[Ваганні|ваганняў]], [[рэзанатар]]ам, [[Акустыка памяшкання|акустыкай памяшкання]]. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць [[абертон]]ы і іх суадносіны па вышыні і гучнасці, шумавыя прыгукі, [[атака]] (пачатковы момант гуку), [[Фарманта, музыка|фарманты]], [[вібрата]] і іншыя фактары.


Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: тэмбравая якасць гуку параўноўваюць са глядзельнымі, датыкальнымі, смакавымі і інш. адчуваннямі ад тых ці іншых прадметаў, з'яў (гукі яркія, бліскучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбокія, поўныя, рэзкія, мяккія, насычаныя, сакавітыя, металічныя, шкляныя і да т. п.); радзей прымяняюцца уласна слыхавыя вызначэння (звонкія, глухія).
Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: тэмбравую якасць гуку параўноўваюць са зрокавымі, тактыльнымі, смакавымі і іншымі адчуваннямі ад тых ці іншых прадметаў, з'яў (гукі яркія, бліскучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбокія, поўныя, рэзкія, мяккія, насычаныя, сакавітыя, металічныя, шкляныя і г. д.); радзей прымяняюцца ўласна слыхавыя вызначэння (звонкія, глухія).


Навукова-абгрунтаваная тыпалогія тэмбру яшчэ не склалася. Устаноўлена, што тэмбравыя слых мае [[Зона, музыка|зонную]] прыроду.
Навукова абгрунтаваная тыпалогія тэмбру яшчэ не склалася. Устаноўлена, што тэмбравы слых мае [[Зона, музыка|зонную]] прыроду.


Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі.
Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі.


У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання ([[Паралелізм|паралелізм]], [[Кластар|кластары]] і да т. п.). Асаблівым напрамкам ў выкарыстанні тэмбраў з'яўляецца [[санорыка]].
У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання ([[Паралелізм|паралелізм]], [[Кластар|кластары]] і г. д.). Асаблівым напрамкам ў выкарыстанні тэмбраў з'яўляецца [[санорыка]].


== Гл. таксама ==
== Гл. таксама ==

Версія ад 23:28, 17 чэрвеня 2021

Тэмбр (фр.: timbre) — афарбоўка гуку; адна з прыкмет музычнага гуку (разам з вышынёй, гучнасцю і працягласцю).

Па тэмбру адрозніваюць гукі аднолькавай вышыні і гучнасці, але выкананыя або на розных інструментах, рознымі галасамі, або на адным інструменце рознымі спосабамі, штрыхамі.

Тэмбр вызначаецца матэрыялам, формай вібратара, умовамі яго ваганняў, рэзанатарам, акустыкай памяшкання. У характарыстыцы тэмбру вялікае значэнне маюць абертоны і іх суадносіны па вышыні і гучнасці, шумавыя прыгукі, атака (пачатковы момант гуку), фарманты, вібрата і іншыя фактары.

Пры ўспрыманні тэмбраў звычайна ўзнікаюць розныя асацыяцыі: тэмбравую якасць гуку параўноўваюць са зрокавымі, тактыльнымі, смакавымі і іншымі адчуваннямі ад тых ці іншых прадметаў, з'яў (гукі яркія, бліскучыя, матавыя, цёплыя, халодныя, глыбокія, поўныя, рэзкія, мяккія, насычаныя, сакавітыя, металічныя, шкляныя і г. д.); радзей прымяняюцца ўласна слыхавыя вызначэння (звонкія, глухія).

Навукова абгрунтаваная тыпалогія тэмбру яшчэ не склалася. Устаноўлена, што тэмбравы слых мае зонную прыроду.

Тэмбр выкарыстоўваецца як важны сродак музычнай выразнасці: пры дапамозе тэмбру можна вылучыць той ці іншы кампанент музычнага цэлага, узмацніць або аслабіць кантрасты; змены тэмбраў — адзін з фактараў музычнай драматургіі.

У музыцы XX стагоддзя ўзнікла тэндэнцыя сродкамі гармоніі і фактуры ўзмацняць, падкрэсліваць тэмбравы бок гучання (паралелізм, кластары і г. д.). Асаблівым напрамкам ў выкарыстанні тэмбраў з'яўляецца санорыка.

Гл. таксама