Арфакскія горы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Арфакскія горы
індан. Pegunungan Afrak
Погляд на Арфакскія горы з шыракалістага лесу
Погляд на Арфакскія горы з шыракалістага лесу
1°05′00″ пд. ш. 133°58′00″ у. д.HGЯO
Краіна
РэгіёнЗаходняе Папуа
Найвышэйшая вяршыняАрфак 
Вышыня2955 м 
Арфакскія горы (Інданезія)
Арфакскія горы
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Арфакскія горы (індан.: Pegunungan Arfak) — горны хрыбет, размешчаны на паўвостраве Чэндравасіх у крайняй заходняй частцы вострава Новая Гвінея. Адміністрацыйна належыць да інданезійскай правінцыі Заходняе Папуа[1].

Этымалогія[правіць | правіць зыходнік]

Назва «arfak» з мовы прыбярэжнага народа біякаў азначае «унутраны». На мясцовай хатамскай мове хрыбет таксама вядомы як «Gunung Indon» або «Indonga», што азначае «вялікая гара».

Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]

Арфакскія горы размешчаны ў інданезійскай правінцыі Заходняе Папуа. Размешчаныя ва ўсходне-цэнтральнай частцы паўвострава Чэндравасіх, гэтыя горы крута ўздымаюцца над морам на ўсходзе, пры гэтым вакол іх амаль няма прыбярэжнай раўніны. На паўночным захадзе Кебарская даліна аддзяляе іх ад гор Тамраў. Аднайменная вяршыня хрыбта, гара Арфак, вышынёй 2955 м, з’яўляецца найвышэйшай кропкай усяго паўвострава Чэндравасіх і яе добра відаць са сталіцы правінцыі Маноквары, змешчанай непадалёк[2]. Іншыя значныя вяршыні — Умсіні (2926 м), Тумюбу (2480 м) і Хумейба (2820 м). Ва ўсходняй частцы гор ёсць два вялікія азёры: Данаў-Гігі і Данаў-Гіта.

Гісторыя даследаванняў[правіць | правіць зыходнік]

Нямецкі параход «Этна» перад Арфакскімі гарамі (гравюра, 1858)

Пачынаючы з нідэрландскіх каланіяльных часоў, горы сталі адным з найбольш часта вывучаемых і найбольш вядомых рэгіёнаў Заходняга Папуа для назірання за птушкамі.

Розныя даследнікі падарожнічалі па рэгіёне, напрыклад італьянец Адаарда Бекары ў 1875 годзе і незадоўга да гэтага яго суайчыннік Луіджы Марыя д’Альбертыс. Ужо ў 1858 годзе немец Герман фон Розенберг падышоў да ўзбярэжжа гор на параходзе «Этна»[en]. Брытанская экспедыцыя, замоўленая Джорджам Гамільтанам Кенрыкам у 1910 годзе, прывезла адсюль сотні раней невядомых відаў матылькоў, у тым ліку эндэмічную арнітаптэру Ротшыльда (Ornithoptera rothschildi). У 1913 годзе брытанская батанікіня Ліліян Сюзэт Гібс даследавала расліннасць Арфакскіх гор.

Этналогія[правіць | правіць зыходнік]

Падножжа Арфакскіх гор і сумежная травяністая Кебарская даліна з’яўляюцца месцам пражывання многіх карэнных народаў рознага паходжання. Шматлікія плямёны, многія з якіх гавораць на незразумелых адна адной мовах, такіх як хатамская, меяхская і соўгбская, называюць Арфакскія горы сваёй радзімай. Гэтыя плямёны таксама з’яўляюцца захавальнікамі тамтэйшай усё меншай папуляцыі райскіх птушак, што жывуць у цяжкапраходнай мясцовасці[1].

Біялагічная разнастайнасць[правіць | правіць зыходнік]

Знаходзячыся ў экарэгіёне Фагелькопскіх горных трапічных лясоў, горы з’яўляюцца важным месцам біяразнастайнасці, якая, аднак, знаходзіцца пад пагрозай. Рэгіён насяляе больш за 320 відаў птушак, прынамсі 14 з якіх сустракаюцца толькі тут, як, напрыклад, шлеманосная райская птушка даўгахвостая (Paradigalla carunculata)[3]. Таксама эндэмічным з’яўляецца від сумчатых млекакормячых кальцахвосты посум фагелькопскі (Pseudochirulus schlegeli).

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. а б Bird Watching on Bird’s Head(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 сакавіка 2012. Праверана 3 жніўня 2018., and the Threats to the Region Vogelkop Montane Rain Forests. Accessed 11 September 2006
  2. Papua Expeditions: Arfak Mountains(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 ліпеня 2018. Праверана 3 жніўня 2018.
  3. Paradigalla carunculata // Handbook of the Birds of the World

Спасылки[правіць | правіць зыходнік]