Асташкаўскі лагер
| Асташкаўскі лагер | |
|---|---|
| Апісана на сайце |
gulagmuseum.org/s… (руск.) katyn-books.ru/li… (руск.) |
Аста́шкаўскі лагер (руск.: Осташковский лагерь) — савецкі лагер для ўтрымання польскіх ваеннапалонных, які размяшчаўся на тэрыторыі Ніла-Сталабенскай пустыні недалёка ад горада Асташкава (Калінінская вобласць). У лагеры ўтрымліваліся 4 700 чалавек (ваеннаслужачыя арміі Польшчы, юрысты, суддзі, журналісты, жандары, паліцыянты і іншыя прадстаўнікі эліты). Вязні лагера былі расстраляныя супрацоўнікамі НКУС у красавіку — маі 1940 года.
.jpg)
Створаны 19 верасня 1939 года загадам народнага камісара ўнутраных спраў СССР № 0308 у складзе ўпраўлення па справах ваеннапалонных і інтэрнаваных (УПВІ) пры НКУС СССР у ліку васьмі лагераў для ўтрымання польскіх ваеннапалонных Польскай кампаніі 1939 года (таксама былі створаны Старабельскі, Юхнаўскі, Казельскі, Путыўльскі, Казельшчынскі, Южскі і Аранскі лагеры).
Паводле таго ж загаду, начальнікам лагера быў зацверджаны маёр Павел Барысавец, камісарам — старэйшы палітрук І. Юрасаў. Намеснік начальніка — Кандрат Фадзееў, пазней капітан дзяржбяспекі А. А. Сокалаў.
Вонкавую ахову лагера ажыццяўляў 135-ы канвойны батальён.
Расстрэл[правіць | правіць зыходнік]
Паводле даных, прыведзеных у запісцы старшыні КДБ А. М. Шалепіна за 1959 год, усяго ў Калініне было расстраляна 6 311 чалавек (у Катыні 4 421 чалавек)[1][2].
Кіраваў расстрэламі старэйшы маёр дзяржбяспекі Мікалай Сінягубаў, за транспартаванне адказваў Міхаіл Крывенка, а Васіль Блахін кіраваў этапам прывядзення прысудаў у выкананне. У той жа час, ён з'яўляўся асноўным выканаўцам. Апроч Блахіна, расстрэлы праводзіліся старшым лейтэнантам Андрэем Рубанавым. Меркавана, некаторыя з іх праводзіў шафёр Дзмітрыя Токарава Сухараў. Пры гэтым падчас пакарання смерцю ў памяшканні адсутнічаў адвакат і не праводзілася якіх-небудзь фармальнасцей, такіх як абвяшчэнне прысуду. Прысуды, як правіла, прыводзіліся ў выкананне ўначы, і на аднаго чалавека трацілася ад 1 да 2 хвілін. У першы месяц да 29 красавіка ў лагер было дастаўлена 18 канвояў з 5 291 прысуджаным, апошні прыйшоў 19 мая, і 22 мая былі пакараны смерцю апошнія 64 зняволеныя[3].
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ Записка председателя КГБ при СМ СССР А. Н. Шелепина от 3 марта 1959 г. № 632-Ш с предложением ликвидировать все дела по операции, проведенной органами НКВД в соответствии с постановлением ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 г. // Вопросы истории. — 1993. — № 1. — С. 7-22.
- ↑ Записка председателя КГБ при СМ СССР А. Н. Шелепина от 3 марта 1959 г. № 632-Ш с предложением ликвидировать все дела по операции, проведенной органами НКВД в соответствии с постановлением ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 г.. Архівавана з першакрыніцы 1 жніўня 2012. Праверана 19 жніўня 2012.
- ↑ George Sanford Katyn and the Soviet Massacre of 1940: Truth, Justice and Memory. — Routledge, 2007. — 362 с. — ISBN 978-1-134-30299-4.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Убиты в Калинине, захоронены в Медном. Книга памяти польских военнопленных - узников Осташковского лагеря НКВД СССР, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. : [в трёх томах] / Международное общество "Мемориал" ; отв. сост. А. Гурьянов. — М.: Общество "Мемориал", 2019.
- Т. 1: Биограммы военнпленных. А-Л. — 2019. — 681, [2] с. — ISBN 978-5-6041921-4-6. Архіўная копія ад 23 лістапада 2021 на Wayback Machine
- Т. 2: Биограммы военнопленных. М-Я. — 2019. — 644, [3] с. — ISBN 978-5-6041921-5-3. Архіўная копія ад 23 лістапада 2021 на Wayback Machine
- Т. 3: Что мы знаем о Медном. — 2019. — 710, [1] с. — ISBN 978-5-6041921-6-0. Архіўная копія ад 23 лістапада 2021 на Wayback Machine