Аўрэль Болеслаў Стодала

Аўрэль Болеслаў Стодала
Аўрэль Болеслаў Стодала
	Aurel Stodola
Дата нараджэння	10 мая 1859
Месца нараджэння	Ліптаўскі Мікулаш, Каралеўства Венгрыя, Аўстрыйская імперыя;
Дата смерці	25 снежня 1942 (83 гады)
Месца смерці	Цюрых, Цюрых[d], кантон Цюрых, Швейцарыя;
Грамадзянства	Аўстрыйская імперыя; Венгрыя; Чэхаславакія; Першая Славацкая рэспубліка;
Род дзейнасці	інжынер, фізік, вынаходнік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	інжынерная справа
Месца працы	Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха;
Альма-матар	Будапешцкі ўніверсітэт тэхналогіі і эканомікі (1877); Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха (1880); Ján Francisci-Rimavský Gymnasium[d];
Вядомыя вучні	Альберт Эйнштэйн,; Якоб Акерт (руск.) (бел., Нікалас Гоф (руск.) (бел.
Вядомы як	прыкладная тэрмадынаміка,; газатурбінныя генератары
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Пруская акадэмія навук;
Узнагароды	James Watt International Medal[d] (1941) Grashof Commemorative Medal[d] (1908)
Сайт	aurelstodola.sk
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

А́ўрэль Бо́леслаў Сто́дала (англ.: Aurel Stodola, 1859—1942) — славацкі вучоны, педагог, інжынер-канструктар. Заснавальнік прыкладной тэрмадынамікі, турбінабудавання.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

З 1877 года вывучаў машынабудаванне ў Політэхнічнай школе ў Будапешце, затым, ў 1878 годзе ў Політэхнічным інстытуце ў Цюрыху, дзе атрымаў дыплом з адзнакай ў 1881 годзе. Пасля заканчэння вучобы дапамог аднавіць разбураную пажарам вытворчасць на гарбарным заводзе свайго бацькі. З 1884 па 1892 год працаваў на машынабудаўнічым заводзе Ruston ў Празе.

З сакавіка 1892 года быў прафесарам у галіне машынабудавання ў Швейцарскім політэхнічным інстытуце (цяпер — швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха). Адным з яго студэнтаў быў Альберт Эйнштэйн.^[4]

У 1892 годзе Стодала заснаваў турбомашинную лабараторыю, вядомую ў цяперашні час як en:Laboratory for Energy Conversion. Стаў вядомы як спецыяліст у галіне турбамашын і цеплавых рухавікоў. Сфармуляваў названы яго імем закон аб прадукцыйнасці турбін. Кансультацыі Стодалы згулялі важную ролю пры стварэнні Генры Зоэлі у 1903 годзе яго першай шматступеннай турбіны і Гансам Хольцвартам ў 1905 годзе першай гатовай да вытворчасці газавай турбіны.

У 1903 годзе апублікаваў кнігу Die Dampfturbinen Und Die Aussichten Der Wärmekraftmaschinen: Versuche Und Studien, у якой разгледжана тэрмадынаміка турбін, паднятыя тэмы газадынамікі, вібратрываласці, супраціўлення матэрыялаў элементаў канструкцый, у тым ліку хуткаабарочваюшчыхся, канцэнтрацыі механічных напружанняў на адтулінах.^[5]

Распрацавалі пратэз рукі ў супрацоўніцтве з Фердынандам Заўэрбрухам.

Напісаў кнігу «Думкі аб веры з кропкі гледжання інжынера» (Springer-Verlag, 1931). Акрамя таго, ён займаўся філасофскімі і эканамічнымі пытаннямі і перапісваўся з Альбертам Эйнштэйнам і Альбертам Швейцэрам.

Пасля выхаду на пенсію ў 1929 годзе працягваў весці даследаванні.

Браты: Корнэль Мілан (руск.) (бел. і Эміл Стодала (руск.) (бел..

Бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Паравыя турбіны і будучыня цеплавых рухавікоў. 1904.^[6]
Тэорыя аўтаматычнага рэгулявання. — М.: 1949 г.^[7]

Зноскі

↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 3 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Aurel Stodola // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Aurel Stodola – otec konštruovania parných turbín (нявызн.)(недаступная спасылка). www.vedatechnika.sk. Архівавана з першакрыніцы 12 лістапада 2013. Праверана 2 июня 2012 (словацкий).
↑ Rao, S., «Mechanical Vibrations», Addison-Wesley, Wokingham, England, Third Edition, 1995.
↑ Каталог РНБ
↑ Каталог РНБ

[_2a916a8ebb6aefbd-1] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 3 мая 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_0a08862f86fb6d11-2] Aurel Stodola // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[_d624579f13813cd1-3] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[otec-4] Aurel Stodola – otec konštruovania parných turbín (нявызн.)(недаступная спасылка). www.vedatechnika.sk. Архівавана з першакрыніцы 12 лістапада 2013. Праверана 2 июня 2012 (словацкий).

[5] Rao, S., «Mechanical Vibrations», Addison-Wesley, Wokingham, England, Third Edition, 1995.

[6] Каталог РНБ

[7] Каталог РНБ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]