Берта Хансан

Берта Хансан
шведск.: Berta Elisabet Hansson
Дата нараджэння	23 чэрвеня 1910(1910-06-23)
Месца нараджэння	Hammerdal church parish[d], Швецыя
Дата смерці	3 верасня 1994(1994-09-03) (84 гады)
Месца смерці	Марыя-Магдалена[d], камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя
Грамадзянства	Швецыя
Род дзейнасці	мастачка, мастак па тэкстылі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Берта Элізабэт Хансан (шведск.: Berta Elisabet Hansson; 23 чэрвеня 1910, Хамердаль — 3 верасня 1994, Стакгольм) — шведская мастачка, прадстаўніца экспрэсіянізму.

Біяграфія і творчасць

Берта Хансан нарадзілася і вырасла ў Хамерсдале. Яе бацькамі былі Даніэль Хансан, царкоўны стараста, і яго жонка Брыта. Яна памерла ад сухоты, калі Берце было 16 гадоў. Берта Хансан наведвала народную школу ў Сігтуне, дзе вывучала мастацтва і літаратуру. Затым, па патрабаванні бацькі, які лічыў, што прафесія школьнай настаўніцы дапаможа дачцэ забяспечыць сябе, яна паступіла на настаўніцкія курсы, якія скончыла ў 1934 годзе. У 1935 годзе яна пачала працаваць настаўніцай у вясковай школе ў Вестэрботэне і заставалася на гэтай пасадзе на працягу дзесяці гадоў.

Берта Хансан пачала пісаць і маляваць незадоўга да пачатку сваёй настаўніцкай кар’еры. У 1940 годзе яна некаторы час вучылася ў мастацкай школе Отэ Шэльда ў Стакгольме. Затым яна вярнулася ў вёску, але праз некалькі гадоў яе працы заўважыла мастачка і пісьменніца Эльза Б’ёркман-Гольдшміт, і ў 1943 годзе ў Стакгольме адбылася персанальная выстава Берты Хансан. На ёй былі ў асноўным прадстаўлены карціны з выявамі дзяцей, — гэта быў улюбёны сюжэт мастачкі. Меркаванні крытыкаў падзяліліся; адны знаходзілі дзіцячыя партрэты Хансан выродлівымі да карыкатурнасці; іншыя адзначалі яе арыгінальнасць і мастацкі нюх.

У 1950-х — 1960-х гадах Берта Хансан жыла ў Грёндале, прыгарадзе Стакгольма. Яе блізкімі сябрамі сталі пісьменнікі Вальтэр Льюнгквіст і Сара Лідман, што ўмацавала даўнюю цікавасць Берты да літаратуры. У пачатку 1950-х гадоў Хансан таксама правяла каля года ў Паўднёвай Афрыцы, дзе была здзіўленая палітыкай расавай сегрэгацыі. Яна глыбока цікавілася культурай і побытам карэннага насельніцтва і захоўвала ўсё ўбачанае ў малюнках. Вярнуўшыся ў Швецыю, яна пачала ствараць працы на палітычныя тэмы, многія з якіх ахвяравала шведскаму руху супраць апартэіду. Акрамя таго, яна арганізавала збор сродкаў для дапамогі афрыканскім жанчынам.

Асноўнай тэмай творчасці Берты Хансан нязменна былі дзеці: сур’ёзныя, шчаслівыя, задуменныя, гарэзныя. Пасля таго як скульптар Нінан Сантэсан навучыла яе працаваць з глінай, Хансан таксама пачала рабіць невялікія гліняныя статуэткі дзяцей. Уласных дзяцей у Хансан не было і яна не выходзіла замуж, лічачы, што жанчына павінна быць вольная, каб мець магчымасць займацца творчасцю. Яшчэ адной крыніцай натхнення для Хансан, якая атрымала ў дзяцінстве рэлігійнае выхаванне, заставалася Біблія. Яе малюнкі на біблейскія тэмы, блізкія да эстэтыцы экспрэсіянізму і наіўнага жывапісу, не заўсёды знаходзілі разуменне ў крытыкаў, якія лічылі іх залішне гратэскнымі.

У 1980-х гадах зрок Берты Хансан пачатак пагаршацца. Яна стала маляваць акварэллю, карыстаючыся лупай, і стварыла такім чынам некалькі сотняў работ. Яна праводзіла шмат часу на радзіме, у Хамердале, дзе пісала партрэты старых. У апошнія гады жыцця яе любімым сюжэтам сталі птушкі, якіх яна адлюстроўвала чорна-белымі, таму што ўжо не магла адрозніваць колераў.

Берта Хансан памерла ў 1994 годзе ў Стакгольме.

Спасылкі

• Gunilla Carlstedt. Berta Elisabet Hansson (англ.).