Вексілалогія

Сцяг Міжнароднай федэрацыі вексілалагічных асацыяцый.

Вексілалогія — дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая займаецца вывучэннем сцягоў, харугваў, штандараў, вымпелаў і іншых прадметаў падобнага роду.

Слова вексілалогія паходзіць ад лац.: vexillum, якое, у прыватнасці, азначала сцяг, які выкарыстоўваўся рымскімі легіёнамі.

Шырокая цікавасць да вексілалогіі з’явілася ў Амерыцы і Еўропе ў 1960-х гадах. Неўзабаве было заснавана мноства спецыялізаваных перыядычных выданняў, якія існуюць да нашых дзён (чэшская «Вексілалогія», амерыканскі «Сцяг-бюлетэнь», англійскі «Сцягмайстар», канадскі «Сцягскан» і іншыя). Шырокай папулярызацыі вексілалогіі паслужылі кнігі амерыканскага сцягазнаўцы (сцягазнаўства — альтэрнатыўная назва вексілалогіі) Уітні Сміта. Кнігі Сміта былі перакладзены амаль на ўсе еўрапейскія мовы.

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў[правіць | правіць зыходнік]

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў былі распрацаваны Уітні Смітам і ўхвалены Міжнароднай федэрацыяй вексілалагічных асацыяцый.

Першы шэраг прадстаўляе выкарыстанне на сушы, другі — выкарыстанне на вадзе, з падзелам на прыватны (грамадзянскі), ўрадавы (дзяржаўны) і ваенны сцягі.

Прымяненне	Прыватнае	Дзяржаўнае	Ваеннае
На сушы	Грамадзянскі (нацыянальны)	Дзяржаўны (урадавы)	Ваенны
На вадзе	Грамадзянскі (марскі)	Дзяржаўны (марскі)	ВМФ

З гэтых знакаў можна скласці 63 камбінацыі, найбольш ужывальныя прыведзены ў наступнай табліцы:

Тэкставы запіс	Апісанне (англ.)	Прымяненне
C/*	Civil Flag	Грамадзянамі на сушы
S/***	State Flag	Дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
W/*	War Flag	Сухапутнымі войскамі
*/C	Civil Ensign	Грамадзянамі на прыватных суднах. Гандлёвы (камерцыйны) сцяг
**/S*	State Ensign	На дзяржаўных суднах
*/W	War Ensign	Сцяг ВМФ
CS/**	Civil and State Flag	Грамадзянамі і дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
SW/**	State and War Flag	Дзяржаўнымі ўстановамі на зямлі і сухапутнымі войскамі
CSW/***	National Flag	Для ўсіх мэтаў на сушы
***/CSW	National Ensign	Для ўсіх мэтаў на вадзе
CSW/CSW	National Flag and Ensign	Для ўсіх мэтаў на вадзе і сушы

Таксама прымяняюцца адмысловыя сімвалы для апісання іншых аспектаў выкарыстання сцяга, як напрыклад — афіцыйны статус, які бок сцяга намаляваны і падобнае:

Афіцыйная або дэ-юрэ версія сцяга, або пярэдні бок
Малюнак прапанаваны, але не прыняты афіцыйна
Рэканструкцыя малюнка па апісаннях
Зваротны бок сцяга
Неасноўны, але дазволены малюнак
Альтэрнатыўная версія сцяга
Версія сцяга дэ-факта
Двухбаковы сцяг — на розных баках розныя малюнкі
Пярэдні бок сцяга злева ад тронка
Ухвалены афіцыйна сцяг
Гістарычна выкарыстоўваны сцяг
Зваротны бок — адлюстраванне пярэдняга
Зваротны бок ідэнтычны пярэдняму
Невядома, што намалявана на зваротным баку
Сцяг можна падвешваць вертыкальна, павярнуўшы на 90° флагшток, каб крыж заставаўся зверху злева
Для вертыкальнага падвешвання выкарыстоўваецца спецыяльны сцяг з павернутым малюнкам
Спосаб вертыкальнага падвешвання невядомы
Сцяг сіметрычны, і яго можна свабодна падвешваць вертыкальна
Сцяг мацуецца выключна вертыкальна
Сцяг не ўхвалены, не пацверджаны і не павінен выкарыстоўвацца