Вексілалогія

Сцяг Міжнароднай федэрацыі вексілалагічных асацыяцый.

Вексілалогія — дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая займаецца вывучэннем сцягоў, харугваў, штандараў, вымпелаў і іншых прадметаў падобнага роду.

Слова вексілалогія паходзіць ад лац.: vexillum, якое, у прыватнасці, азначала сцяг, які выкарыстоўваўся рымскімі легіёнамі.

Шырокая цікавасць да вексілалогіі з’явілася ў Амерыцы і Еўропе ў 1960-х гадах. Неўзабаве было заснавана мноства спецыялізаваных перыядычных выданняў, якія існуюць да нашых дзён (чэшская «Вексілалогія», амерыканскі «Сцяг-бюлетэнь», англійскі «Сцягмайстар», канадскі «Сцягскан» і іншыя). Шырокай папулярызацыі вексілалогіі паслужылі кнігі амерыканскага сцягазнаўцы (сцягазнаўства — альтэрнатыўная назва вексілалогіі) Уітні Сміта. Кнігі Сміта былі перакладзены амаль на ўсе еўрапейскія мовы.

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў

Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў былі распрацаваны Уітні Смітам і ўхвалены Міжнароднай федэрацыяй вексілалагічных асацыяцый.

Першы шэраг прадстаўляе выкарыстанне на сушы, другі — выкарыстанне на вадзе, з падзелам на прыватны (грамадзянскі), ўрадавы (дзяржаўны) і ваенны сцягі.

Прымяненне	Прыватнае	Дзяржаўнае	Ваеннае
На сушы	Грамадзянскі (нацыянальны)	Дзяржаўны (урадавы)	Ваенны
На вадзе	Грамадзянскі (марскі)	Дзяржаўны (марскі)	ВМФ

З гэтых знакаў можна скласці 63 камбінацыі, найбольш ужывальныя прыведзены ў наступнай табліцы:

Сімвал	Тэкставы запіс	Апісанне (англ.)	Прымяненне
	C**/***	Civil Flag	Грамадзянамі на сушы
	*S*/***	State Flag	Дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
	**W/***	War Flag	Сухапутнымі войскамі
	***/C**	Civil Ensign	Грамадзянамі на прыватных суднах. Гандлёвы (камерцыйны) сцяг
	***/*S*	State Ensign	На дзяржаўных суднах
	***/**W	War Ensign	Сцяг ВМФ
	CS*/***	Civil and State Flag	Грамадзянамі і дзяржаўнымі ўстановамі на сушы
	*SW/***	State and War Flag	Дзяржаўнымі ўстановамі на зямлі і сухапутнымі войскамі
	CSW/***	National Flag	Для ўсіх мэтаў на сушы
	***/CSW	National Ensign	Для ўсіх мэтаў на вадзе
	CSW/CSW	National Flag and Ensign	Для ўсіх мэтаў на вадзе і сушы

Таксама прымяняюцца адмысловыя сімвалы для апісання іншых аспектаў выкарыстання сцяга, як напрыклад — афіцыйны статус, які бок сцяга намаляваны і падобнае:

• Афіцыйная або дэ-юрэ версія сцяга, або пярэдні бок
• Малюнак прапанаваны, але не прыняты афіцыйна
• Рэканструкцыя малюнка па апісаннях
• Зваротны бок сцяга
• Неасноўны, але дазволены малюнак
• Альтэрнатыўная версія сцяга
• Версія сцяга дэ-факта
• Двухбаковы сцяг — на розных баках розныя малюнкі
• Пярэдні бок сцяга злева ад тронка
• Ухвалены афіцыйна сцяг
• Гістарычна выкарыстоўваны сцяг
• Зваротны бок — адлюстраванне пярэдняга
• Зваротны бок ідэнтычны пярэдняму
• Невядома, што намалявана на зваротным баку
• Сцяг можна падвешваць вертыкальна, павярнуўшы на 90° флагшток, каб крыж заставаўся зверху злева
• Для вертыкальнага падвешвання выкарыстоўваецца спецыяльны сцяг з павернутым малюнкам
• Спосаб вертыкальнага падвешвання невядомы
• Сцяг сіметрычны, і яго можна свабодна падвешваць вертыкальна
• Сцяг мацуецца выключна вертыкальна
• Сцяг не ўхвалены, не пацверджаны і не павінен выкарыстоўвацца

Гл. таксама

• Геральдыка