Вексілалогія

Вексілалогія, або сцягазнаўства — дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая займаецца вывучэннем сцягоў, харугваў, штандараў, вымпелаў і іншых прадметаў падобнага роду.
Слова вексілалогія паходзіць ад лац.: vexillum, якое, у прыватнасці, азначала сцяг рымскага легіёна.
Шырокая цікавасць да вексілалогіі з’явілася ў Амерыцы і Еўропе ў 1960-х гадах. Неўзабаве было заснавана мноства спецыялізаваных перыядычных выданняў, якія дзейнічаюць і цяпер — чэшская «Вексілалогія», амерыканскі «Сцяг-бюлетэнь», англійскі «Сцягмайстар», канадскі «Сцягскан» і іншыя. Шырокай папулярызацыі вексілалогіі паслужылі кнігі амерыканскага сцягазнаўца Уітні Сміта. Кнігі Сміта перакладзены амаль на ўсе еўрапейскія мовы.
Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў
[правіць | правіць зыходнік]Сімвалы ідэнтыфікацыі сцягоў распрацаваны Уітні Смітам і ўхвалены Міжнароднай федэрацыяй вексілалагічных асацыяцый.
Першы шэраг прадстаўляе ўжыванне на сушы, другі — на вадзе, з падзелам на прыватны (цывільны), урадавы (дзяржаўны) і ваенны сцягі.
Ужыванне | Прыватнае | Дзяржаўнае | Ваеннае |
---|---|---|---|
На сушы | Цывільны (нацыянальны) | Дзяржаўны (урадавы) | Ваенны |
На вадзе | Цывільны (марскі) | Дзяржаўны (марскі) | Ваенна-марскі |
З гэтых знакаў можна скласці 63 камбінацыі, найбольш ужывальныя прыведзены ў наступнай табліцы:
Таксама ўжываюцца адмысловыя сімвалы для апісання іншых аспектаў выкарыстання сцяга, як напрыклад — афіцыйны статус, які бок сцяга выяўлены і падобнае:
Афіцыйная або дэ-юрэ версія сцяга, або пярэдні бок
Малюнак прапанаваны, але не прыняты афіцыйна
Рэканструкцыя малюнка па апісаннях
Зваротны бок сцяга
Неасноўны, але дазволены малюнак
Альтэрнатыўная версія сцяга
Версія сцяга дэ-факта
Двухбаковы сцяг — на розных баках розныя малюнкі
Пярэдні бок сцяга злева ад тронка
Ухвалены афіцыйна сцяг
Гістарычна выкарыставаны сцяг
Зваротны бок — адлюстраванне пярэдняга
Зваротны бок ідэнтычны пярэдняму
Невядома, што выяўлена на зваротным баку
Сцяг можна падвешваць вертыкальна, павярнуўшы на 90° флагшток, каб крыж заставаўся зверху злева
Для вертыкальнага падвешвання выкарыстоўваецца спецыяльны сцяг з павернутай выявай
Спосаб вертыкальнага падвешвання невядомы
Сцяг сіметрычны, і яго можна свабодна падвешваць вертыкальна
Сцяг мацуюць выключна вертыкальна
Сцяг не ўхвалены, не пацверджаны і не павінен выкарыстоўвацца