Графаманія

Графаманія (ад грэч. γράφω — пішу, малюю і грэч. μανία — вар’яцтва, шаленства, захопленасць)  — хваравітае імкненне «стаць пісьменнікам» у асоб, якія не маюць літаратурных здольнасцей. У аснове графаманіі ляжыць наіўнае ўяўленне пра літаратурную працу як лёгкую і нескладаную. Асноўнымі элементамі графаманскага пісьма выступаюць небагаты слоўнікавы запас, панылая апісальнасць, трафарэтная кампазіцыя, спрошчанасць чалавечых характараў, адсутнасць у творах значных і актуальных праблем.

Па-за псіхіятрычным кантэкстам паняцце «графаманія» нярэдка прымяняецца да літаратуры, якая наіўна грэбуе агульнапрынятымі ў элітарнай і масавай літаратурах эстэтычнымі крытэрыямі, да незвычайна прадуктыўных «дрэнных» аўтараў.

Адной з самых частых прычын графаманіі некаторыя даследчыкі называюць гіперкампенсацыю комплексу непаўнавартаснасці, а частка выпадкаў — выражэннем бязглуздай ці звышкаштоўнай ідэі ідэнтыфікацыі сябе з выдатным пісьменнікам. Адзін з прыкладаў графамана — Ёзеф Гебельс, які, прэтэндуючы на ролю галоўнага гістарыёграфа Другой сусветнай вайны, спісаў 16 тысяч старонак машынапісу даволі тэндэнцыйнымі тэкстамі.

Графаманія сустракаецца пры некаторых формах шызафрэніі, параноі, маніякальным і гіпаманіякальным станах і пры іншых псіхічных расстройствах. Пры сіндроме Кандзінскага — Клерамбо хворыя могуць сцвярджаць, што іх прымушаюць шмат пісаць нейкія знешнія сілы. Графаманічныя тэндэнцыі нярэдкія ў суцяжных псіхапатаў (пры параноідным расстройстве асобы).

Літаратура

• Графаманія // Культура Беларусі: энцыклапедыя / рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) [і інш.]. — Мн.: Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2012. — Т. 3. — С. Т. К. Грамадчанка. — 688 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-11-0662-8.