Перайсці да зместу

Дзядно (возера)

Дадаць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дзядно, 2017 г.
Дзядно, 2017 г.

Дзядно (або Дзедна) — старычнае возера ў Цэнтральным раёне Гомеля. Плошча — 0,028 км², даўжыня — 0,37 км, шырыня — 0,144 км. Адасоблена дамбай ад затокі ракі Сож. Выкарыстоўваецца для збору ліўневых каналізацый[1].

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Упершыню згадваецца ў «Рэестры рэвізіі гаспадарскай Гомельскай воласці» 1560 г. як «Дѣдно озеро» сярод арыенціраў зямельных меж, вызначаных для сяла Ваўковічы[2]. Згодна з «Генеральным планам Беліцкага павета» 1784 г., дзе называлася возерам-жэрлам («оз: жерло Дедно»), уяўляла сабой прадаўгаваты рукаў Сожа, куды ўпадала рэчка Дзеўка[3]. На апошнюю назва Дзядно пашырылася ў ХІХ ст[4][5]. Такая ж назва замацавалася і за адным з гомельскіх яроў.

У 1884 г. у форме «Дзядное» («Дѣдное») характарызавалася як вадаём з рыбным промыслам. У возеры вадзіліся шчупак, акунь, судак, плотка, ёрш. Гадавая здабыча рыбы ў ім тады складала 75 пудоў[6].

На планах Гомеля 1910 і 1913 г. вадаём фігуруе як возера Дзед («оз. Дѣдъ») і Дзядно («оз. Дѣдно») адпаведна[7][8]. Магчыма, што ў сувязі з будаўніцтвам гомельскага рачнога порта (1930-я гг.), іншымі ўплывамі дзейнасці чалавека і прыроднымі фактарамі абшар возера неаднаразова змяняўся. Асобна яно не было пазначана ні на савецкім 1930-х гг., ні на нямецкім 1943 г. планах Гомеля[9][10].

Зноскі

  1. ↑ Томаш, М. С. Современное состояние и использование водоемов урбанизированных территорий (на примере г. Гомеля) // Весці БДПУ. — Серыя 3. — 2020.  — № 3. — С. 51.
  2. ↑ Акты, издаваемые Комиссиею, высочайше учрежденною для разбора древних актов в Вильне : Акты Главного литовского трибунала. — Вильна : Тип. А. Г. Сыркина, 1886. — Т. 13 — С. 364.
  3. ↑ Генеральный план Белицкого уезда / Генеральное межевание Могилевской губернии 1784 г.
  4. ↑ Карта окрестностей местечка Гомеля снятая глазомерно в 1838 году.
  5. ↑ Военно-статистическое обозрение Российской Империи / [Текст]. — Санкт-Петербург : в типографии Департамента Генерального Штаба , 1848-1858. — Т. 8, ч. 3: Могилевская губерния . — 1848. — Отд. 2. — С. 26.
  6. ↑ Опыт описания Могилевской губернии в историческом, физико-географическом, этнографическом, промышленном, сельскохозяйственном, лесном, учебном, медицинском и статистическом отношении, [Текст] : в трех книгах / сост. по программе[, с предисл.] и под ред. пред. Могилевского губ. стат. ком. А. С. Дембовецкого. — Могилев на Днепре : Тип. Губ. правления, 1882—1884. — Кн. 2. — 1884. — С. 569.
  7. ↑ Гомель. План города на 1910 г.
  8. ↑ Схематический план гор. Гомеля с пригородом за линией железн. дороги и предм. Белицей [на 1913 г.] / Состав. Г. Ханин и А. Месин-Поляков.
  9. ↑ План города Гомеля и Новобелицы, 1930-е гг.
  10. ↑ Нямецкі план Гомеля з указаннем вуліц і іншых аб'ектаў, 1943 г.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Дзядно_(возера)&oldid=4497974"