Зарававель перад Дарыем

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Нікалаус Кнюпфер
Зарававель перад Дарыем. Пасля 1644
нідэрл.: Sorobabel voor Darius: hij vraagt vergunning de tempel van Jerusalem te mogen herbouwen
Матэрыял Дрэва (дуб)
Тэхніка алей
Памеры 80,5 × 67 см
Дзяржаўны Эрмітаж, Санкт-Пецярбург
(інв. ГЭ-6980)

«Зарававель перад Дарыем» — карціна галандскага мастака Нікалауса Кнюпфера са збору Дзяржаўнага Эрмітажа.

Карціна напісана на дубовай дошцы і ілюструе старазапаветны сюжэт, апісаны ў некананічнай Другой кнізе Ездры (3:4—24, 4:1—41): целаахоўнікі персідскага цара Дарыя паспрачаліся наконт таго, што ўсяго мацней. Упрыгожаны вінаградным лісцем абараняў сілу віна. Целаахоўнік у чырвоным плашчы і кароне стаяў за царскую ўладу. І трэці целаахоўнік, па імі Зарававель, усхваляў сілу жанчын і ісціны. Над ім на аблоках намалявана алегарычная фігура Ісціны з вагамі ў руках у акружэнні анёлаў-пуці, трое з якіх трымаюць перад Ісцінай раскрытую кнігу — сімвал мудрасці і праўды — з нечытэльным надпісам лацінскім шрыфтам. Жаночая фігура са скруткам у руках побач з Дарыем з'яўляецца персаніфікацыяй краіны Персіі[1]. Злева на падножжы трона стаіць подпіс мастака: NKnupfer (NK — лігатурай).

Злева ўнізе белай фарбай нанесены нумар 120 — пад гэтым нумарам карціна значылася ў вопісах Паўлаўскага палаца; у правым ніжнім куце чырвонай фарбай напісаны нумар 78 — яго значэнне нявысветлена. Па перыметры карціны маюцца значныя пацёртасці ад рам, правы ніжні куток дошкі адколаты. На абароце карціны стаіць чырвоны сургучная пячатка імператара Паўла I і стаіць налепка з надпісам «ПДМ 1919» (Паўлаўскі палац-музей).

Дакладная дата стварэння карціны невядомая, у каталогу-рэзанэ творчасці мастака, складзеным у 2005 годзе Дж. Сакстан, гаворыцца што карціна напісана пасля 1644 года[2], гэтае датаванне падтрымана і ў Эрмітажы.

Ранняя гісторыя карціны невядомая, першыя згадкі пра яе адносіцца да 10 мая 1764 года — карціна фігуравала на аўкцыёне ў Боне пры распродажы збору курфюрста Клеменса Аўгуста Баварскага, дзе яе купіў прыдворны саветнік Брогія. У канцы XVIII стагоддзя карціну набыў імператар Павел I і яна знаходзілася ў Паўлаўскам палацы[3]. У канцы 1920-х гадоў яе збіраліся прадаць за граніцу і выдалі ў кантору «Антыкварыят», аднак продаж не адбыўся і ў 1931 годзе карціна перададзена на захоўванне ў Эрмітаж[4].

Першапачаткова карціна насіла назву «Гісторыя Артаксеркса», пасля сюжэт тлумачыўся як «Данііл, які абараняе Сусану ад паклёпу» і «Алегорыя правасуддзя». Правільную атрыбуцыю сюжэту карціны зрабіў Ю. І. Кузняцоў у 1974 годзе[5]. У Нідэрландах прынята трохі іншая трактоўка сюжэту «Зарававель у Дарыя просіць дазволу аднавіць Іерусалімскі храм»[6].

Зноскі

  1. Расшыфроўка сімвалаў і персанажаў: Кузнецов Ю. Голландская живопись XVII—XVIII веков в Эрмитаже. Очерк-путеводитель. — Л., Искусство, 1988. — С. 147.
  2. Saxton J. Nicolaus Knupfer, an original artist: Monograpf and catalogue raisonne of paintings and drawings. — Doornspijk, 2005. — N 16.
  3. Соколова И. А. Государственный Эрмитаж. Голландская живопись XVII—XVIII веков: каталог коллекции: в 4 т. — СПб.: Изд-во Государственного Эрмитажа, 2017. — Т. 2. — С. 251.
  4. Государственный Эрмитаж. — Кнюпфер, Николас. «Зоровавель перед Дарием».
  5. Kuznetzow J. I. Nikolaus Knupfer (1603?—1655) // Oud Holland. — 1974. — N 88 (3). — P. 169—181.
  6. RKD.NL: Nicolaes Knüpfer. Sorobabel voor Darius: hij vraagt vergunning de tempel van Jerusalem te mogen herbouwen