Кольская звышглыбокая свідравіна

Кольская звышглыбокая, фотаздымак 2007 года

Кольская звышглыбокая свідравіна (СГ-3) — найглыбейшая свідравіна ў свеце. Знаходзіцца ў Мурманскай вобласці Расіі, за 10 км на захад ад горада Запалярнага, на тэрыторыі Балтыйскага шчыта. Яе глыбіня складае 12 262 метры. У адрозненне ад іншых звышглубокіх свідравін, якія рабіліся для здабычы нафты або геолагавыведкі, СГ-3 была прасвідраваная выключна з мэтай даследавання літасферы ў тым месцы, дзе мяжа Махаровічыча падыходзіць блізка да паверхні Зямлі.

Гісторыя

Кольская звышглыбокая свідравіна была закладзена ў гонар 100-годдзя з дня нараджэння У. І. Леніна.

Бурэнне пачалося 24 мая 1970 года. Да глыбіні ў 7000 метраў бурэнне праходзіла адносна спакойна, бур праходзіў праз аднастайныя трывалыя граніты. Пасля гэтай глыбіні буравая галоўка ўвайшла ў менш трывалыя слаістай пароды. Пры праходжанні праз іх ствол свідравіны стаў абсыпацца з утварэннем кавернаў. У выніку чаго буравую калону закліноўвала пародай, і галоўка абрывалася пры спробе пад'ёму. Страчаная частка свідравой калоны цэментавалася, а бурэнне працягвалася з адхіленнем свідравога абсталявання. Такія аварыі здараліся неаднаразова, таму бурэнне працягвалася на працягу некалькіх гадоў, а структура свідравіны атрымала аблічча кроны дрэва з мноствам адгалінаванняў.

6 чэрвеня 1979 года свідравіна пабіла рэкорд у 9583 метра, які раней належаў нафтавай свідравіне Берта Роджэрс (Аклахома). У лепшыя гады на Кольскай звышглыбокай свідравіне працавала 16 даследчых лабараторый, іх курыраваў асабіста міністр геалогіі СССР Аляксандр Сідарэнка.

У 1983 годзе прасвідравалі 12066 метраў і часова спыніліся — рыхтаваліся да Міжнароднага геалагічнага Кангрэсу, які павінен быў праходзіць у 1984 годзе ў Маскве. 27 верасня 1984 года бурэнне было працягнута. Але пад час першага жа спуску адбылася аварыя - абарвалася буравая калона. Бурэнне аднавілі з глыбіні 7000 метраў.

Да 1990 года новае адгалінаванне дасягнула глыбіні 12262 метра. Калона зноў абарвалася, і бурэнне было спынена.

У студзені 1991 года з глыбіні 9 653 метра пачалі бурэнне 4-й па ліку свідравіны. Бурэнне свідравіны было спынена ў красавіку 1992 года на глыбіні 11 882 метра.

Бурэнне пятай свідравіны пачалося ў красавіку 1994 года з глыбіні 8 278 метраў. Бурэнне было спынена ў жніўні 1994 года на глыбіні 8 578 метраў з-за недахопу сродкаў, а сама свідравіна была закансервавана .

З-за нераўнамернага разбурэння парод, геалагічных неаднастайнасцяў і іншых прычын, ствол свідравіны перакрыўляўся, і на максімальнай глыбіні адхіленне ад вертыкалі вусця свідравіны склала 840 метраў.

Закрытая свідравіна (2012 год)

Сідравая ўстаноўка

Спачатку бурэнне вялося серыйнай свідравой устаноўкай "Уралмаш-4Э", якую ўжываюць для свідравання пры пошуку і геолагаразведцы радовішчаў нафты і газу. З глыбіні 7263 метра бурэнне працягнулі ўстаноўкай «Уралмаш-15000».

У ліку асаблівасцяў, якія ўвабралі перадавы вопыт свідравання глыбокіх свідравін.

• Свідравая калона ніжэй 2000 метраў была сабрана трубамі з лёгкіх алюмініевых сплаваў (сталёвая проста разарвалася б ад сваёй вагі). Маса калоны - каля 200 тон.

• Турбабур - турбіна даўжынёй 46 метраў, якая дзейнічае ад ціску свідравога раствору, круціць свідравую каронку.

• Кернапрыёмнік - здымная труба ўнутры турбабура, служылая для збораў узораў пароды.
• Выкарыстанне звычайных свідравых каронак з цвёрдага сплаву. Адна каронка служыла прыблізна 4 гадзіны, за гэты час атрымоўвалася прасвідраваць 7-10 метраў. На спуск і пад'ём калоны патрабавалася да 18 гадзін. Пры гэтым калона разбіралася на секцыі з некалькіх труб

Рэкорды

У 1997 годзе занесена ў Кнігу рэкордаў Гінеса як самае глыбокае ўварванне чалавека ў зямную кару (і застаецца такой да гэтага часу). Свідравіна была таксама самай доўгай ў свеце да 2008 года, калі яе абышла прасвідраваная пад вострым вуглом да паверхні зямлі нафтавая свідравіна Maersk Oil BD-04A (12 290 м, нафтавы басейн Аль-Шахін, Катар)