Лебяда гарадская
| Лебяда гарадская | |||||||||||||||||
 Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796 | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
|
Chenopodium urbicum | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Лебяда гарадская[4] (Chenopodium urbicum) — аднагадовая травяністая расліна, від роду лебяда (Chenopodium) сямейства лебядовыя (Chenopodiaceae).
Распаўсюджанне і асяроддзе пражывання[правіць | правіць зыходнік]
Шырока распаўсюджана ў раёне натуральнага паходжання — Еўропе і Азіі. Разнесена чалавекам у іншыя часткі свету, трапіла ў Амерыку і Новую Зеландыю. У Расіі шырока распаўсюджанае пустазелле, якое рассялілася ад еўрапейскіх раёнаў праз Сярэднюю Азію і Сібір аж да далёкаўсходніх рубяжоў. Расце па пустазельных месцах, на пустках і вакол паселішчаў, пранікае ў пасевы, можа ўтвараць зараснікі.
Батанічнае апісанне[правіць | правіць зыходнік]
Травяністая расліна, дасягае ў вышыню 1 метр. Сцябло зялёнага колеру рабрыстае, прамое, простае або галінастае.
Лісце буйное, даўжынёй больш за 10 см, на доўгіх хвосціках ад 1,5 да 4 см, светла-зялёнага колеру. Ліставыя пласцінкі трохкутнай або рамбічнай формы, з рассечаным або клінаватым аснаваннем, з няроўна зубчастымі бакамі, верхняе лісце ланцэтападобнае. Звычайна лісце голае, часам знізу бывае пакрытым слабым мучністым налётам.
Абодваполыя кветкі, сабраныя большай часткай у шчыльныя пірамідальна-мяцёлкавыя суквецці, цвітуць у ліпені — верасні.
Насенне ад 0,6 да 1 мм у дыяметры, чорнае, глянцавае са слабым сеткаватым малюнкам.
Лік храмасом 2n=18.
Сінонімы[правіць | правіць зыходнік]
- Anserina urbica (L.) Montandon
- Atriplex urbica (L.) Crantz
- Chenopodium chrysomelanospermum Zuccagni
- Chenopodium deltoideum Lam.
- Chenopodium intermedium Mert. & W.D.J.Koch
- Chenopodium melanospermum Wallr.
- Chenopodium microspermum Wallr.
- Chenopodium rhombifolium Muhl. ex Willd.
- Chenopodium rubrum var. intermedium (Mert. & W.D.J.Koch) Jauzein
- Vulvaria deltoidea Bubani
Значэнне і прымяненне[правіць | правіць зыходнік]
Лісце і плады прыдатныя ў ежу. Зеляніна можа служыць заменай шпінату. Насенне выкарыстоўваецца як заменнік проса.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ У многіх класіфікацыях Лебядовыя разглядаюцца як самастойнае сямейства. Сістэмы класіфікацыі APG, заснаваныя на малекулярным аналізе ДНК, уключаюць яго ў склад сямейства Аксамітнікавыя.
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 37. — 160 с. — 2 350 экз.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 482. Chenopodium murale L. — Марь постенная // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 100. — ISBN 9-87317-128-9.
- Ильин М. М. Chenopodium murale — Марь стенная // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. VI. — С. 59—60. — 956 + XXXVI с. — 5 200 экз.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Лебяда гарадская: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
