Наталля Дзмітрыеўна Палонская-Васіленка

Наталля Дзмітрыеўна Палонская-Васіленка
Наталля Дзмітрыеўна Палонская-Васіленка
	укр.: Наталія Дмитрівна Полонська-Василенко
Дата нараджэння	31 студзеня (12 лютага) 1884
Месца нараджэння	Харкаў, Харкаўская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	8 чэрвеня 1973 (89 гадоў)
Месца смерці	Дорнштат[d], Alb-Donau-Kreis[d], акруга Цюбінген[d], Бадэн-Вюртэмберг, ФРГ;
Муж	Мікалай Пракопавіч Васіленка[d]
Род дзейнасці	гісторык
Навуковая сфера	гісторыя
Месца працы	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі;
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук
Альма-матар	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Тараса Шаўчэнкі;
Член у	Навуковае таварыства імя Тараса Шаўчэнкі[d];
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Наталля Дзмітрыеўна Палонская-Васіленка (укр.: Ната́лія Дми́трівна Поло́нська-Василе́нко; 31 студзеня 1884, Харкаў — 8 чэрвеня 1973, Дорнштат, Бадэн-Вюртэмберг) — украінскі гісторык-эмігрант другой хвалі, сапраўдны член Навуковага таварыства імя Тараса Шаўчэнкі (з 1947) і Украінскай Свабоднай Акадэміі Навук ў Аўгсбургу (з 1948).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзілася ў рускай дваранскай сям’і, Дачка Кіеўскага гісторыка, генерал-маёра Дзмітрыя Пятровіча Меньшова ад шлюбу з Марыяй Фёдараўнай Мухартавай, якая паходзіла з курскі дваран. У 1901 годзе скончыла Кіеўскую Фундуклееўскую жаночую гімназію. У 1905—1911 гадах вучылася на гісторыка-філалагічным аддзяленні Вышэйшых жаночых курсаў у Кіеве. У 1909 працавала ў археалагічнай экспедыцыі В Хвойка, у 1913 здала ўступныя экзамены на гісторыка-філалагічны факультэт Кіеўскага універсітэта св. Уладзіміра^[1].

У 1910—1924 гадах выкладала гісторыю і геаграфію ў гімназіях, займала прафесарскія пасады ў шэрагу навучальных устаноў, у тым ліку ў Кіеўскім універсітэце. У 1920-х гадах авалодала украінскай мовай і з тых часоў пісала свае працы пераважна на ёй.

У 1923 годзе выйшла замуж за былога міністра адукацыі і замежных спраў УНР Мікалая Васіленка, які неўзабаве быў арыштаваны і абвінавачаны ў контррэвалюцыйнай дзейнасці. Дзякуючы намаганням жонкі ён праз некаторы час быў рэабілітаваны. У апошнія гады жыцця Мікалай Васіленка быў цяжка хворы і памёр у 1935 годзе.

У 1918—1925 годзе працавала ў Кіеўскім археалагічным інстытуце, у 1924—1941 гадах — ва Усеўкраінскай акадэміі навук (у 1934—1938 была вызвалена ад працы па палітычных матывах). У 1927—1932 гадах-прафесар Кіеўскага мастацкага інстытута^[1].

У кастрычніку 1940 года ў Маскве абараніла доктарскую дысертацыю на тэму: «Нарысы па гісторыі засялення паўднёвай Украіны ў сярэдзіне XVIII стагоддзя (1734—1775 гады)».

Падчас нямецкай акупацыі Украіны працавала дырэктарам Інстытута Археалогіі Акадэміі Навук (кастрычнік-снежань 1941 года) і Кіеўскага Цэнтральнага Архіва Старажытных Актаў (снежань 1941 — верасень 1943), навуковы кансультант Музея-архіва пераходнага перыяду (1942). Акрамя таго, уваходзіла ў склад аргаддзела Кіеўскай гарадской управы, была адной з адказных за перайменавання гарадскіх вуліц.

У верасні 1943 года, незадоўга да вызвалення Кіева, пераехала на захад. З кастрычніка 1943 года — рэферэнт Украінскага Цэнтральнага Камітэта ў Львове (на чале з Уладзімірам Кубіёвічам). У 1944 года чытала лекцыі ва Украінскім вольным універсітэце ў Празе^[1].

Пасля пераезду універсітэта ў Мюнхен з 1945 года працавала прафесарам дадзенага ўніверсітэта ў Мюнхене, з 1965 года — віцэ-прэзідэнт Украінскага Гістарычнага Таварыства. З 1966 года — дэкан філасофскага факультэта Украінскага вольнага універсітэта.

Працы[правіць | правіць зыходнік]

«Очерки по истории заселения южной Украины в середине XVIII века (1734—1775 гг.)» (1940)
Н. Полонська Хмельниччина. — Авґсбурґ: 1947. — С. 36—48.
Н. Полонська-Василенко. Палій і Мазепа (укр.). — Авґсбурґ: Друкарня Сажина, 1949. — 12 с. — (Українська історія).
Н. Полонська-Василенко. Історія Української Церкви (укр.). — Мюнхен, 1949. — 34 с.
До історії повстання на Запоріжжі 1768 року(укр.) // Науковий збірник Української вільної академії наук / Н. Полонська-Василенко. — Ню-Йорк: 1953.
«Процес Центра Дій» (1955)
«Особливості Української Православної Церкви» (1959)
«Гетьман Мазепа та його доба» (1959)
«Перші віки християнства на Україні» (1963)
«Запоріжжя XVIII століття та його спадщина» (тт. 1-2, 1965-67)
«Українська Академія Наук» (тт. 1-2, 1955-57)
«Український Вільний Університет (1921-71)» (1971)
Н. Полонська-Василенко. Історія України (укр.). — Мюнхен: Українське видавництво, 1972—76.
Н. Д. Полонська-Василенко. Спогади (укр.) / упорядн. В. Шевчук. — К.: Вид. дім «Києво-Могилянська академія», 2011. — 542 с. — ISBN 978-966-518-573-4.

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

↑ ^а ^б ^в Кубійович 1970, с. 2198.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Полонська-Василенко Наталія // Енциклопедія українознавства: Словникова частина: [в 11 т.] / Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович. — Париж ; Нью-Йорк, 1970 ; Львів : Молоде життя, 1996 — Т. 6 — С. 2198. — ISBN 5-7707-6833-9.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[1]Архівавана 7 лютага 2007.
Наталля Дзмітрыеўна Палонская-Васіленка на «Радаводзе». Дрэва продкаў і нашчадкаў
Аудиозапись воспоминаний Наталии Дмитриевны Полонской-Василенко (1965)Архівавана 21 лістапада 2021.

[FOOTNOTEКубійович19702198-1] а ^б ^в Кубійович 1970, с. 2198.

[1]