Паступальная сіла інерцыі

Паступа́льная сі́ла іне́рцыі – сіла інерцыі, якая дзейнічае на целы ў сістэме адліку, якая рухаецца з паскарэннем адносна інерцыяльнай сістэмы адліку. Як і іншыя сілы інерцыі, паступальная сіла інерцыі з'яўляецца фіктыўнай.

Палажэнне матэрыяльнага пункта ў інерцыяльнай і неінерцыяльнай сістэмах звязана наступным чынам:

$\mathbf {r} _{in}=\mathbf {r} _{0}+\mathbf {r} _{nin}$

дзе $\mathbf {r} _{0}$ – радыус-вектар пачатку каардынат неінерцыйнай сістэмы ў інерцыйнай сістэме.

Калі неінерцыяльная сістэма адліку рухаецца паступальна адносна інерцыяльнай, то, дыферэнцыруючы гэтую роўнасць двойчы па часе, атрымаем

$\mathbf {a} _{in}=\mathbf {a} _{0}+\mathbf {a} _{nin}$

Калі памножыць абедзве часткі роўнасці на масу цела, то атрымаецца

$m\mathbf {a} _{in}=m\mathbf {a} _{0}+m\mathbf {a} _{nin}$

Але, згодна другому закону Ньютана, у інерцыяльнай сістэме $m\mathbf {a} =\mathbf {F}$. Атрымаем

$\mathbf {F} =m\mathbf {a} _{0}+m\mathbf {a} _{nin}$

або

$m\mathbf {a} _{nin}=\mathbf {F} -m\mathbf {a} _{0}=\mathbf {F} +\mathbf {F} _{in}$

дзе $\mathbf {F} _{in}=-m\mathbf {a} _{0}$ - паступальная сіла інерцыі, якая, такім чынам, залежыць ад масы цела і ад паскарэння, з якім неінерцыяльная сістэма рухаецца адносна інерцыяльнай. Паступальная сіла інерцыі мае кірунак, процілеглы да паскарэння, з якім неінерцыяльная сістэма адліку рухаецца адносна інерцыяльнай.

Дзеянне паступальнай сілы інерцыі можна назіраць, напрыклад, у транспарце. Пры яго тармажэнні або разгоне на целы, што знаходзяцца ўнутры, дзейнічае сіла інерцыі, якая накіравана назад (пры разгоне) або наперад, у напрамку руху (пры тармажэнні). Гэтая сіла тым большая, чым больш рэзкім з'яўляецца разгон або тармажэнне.