Пектараль з кургана Тоўстая Магіла

	Пектараль з кургана Тоўстая Магіла. IV стагоддзе да н.э.
Матэрыял	золата
	Музей гістарычных каштоўнасцяў Украіны
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пектараль з кургана Тоўстая Магіла — царская залатая пектараль IV стагоддзя да нашай эры. Была знойдзена 21 чэрвеня 1971 года падчас археалагічных даследаванняў пахавання ў кургане Тоўстая магіла (Днепрапятроўская вобласць). Кіраўнік экспедыцыі — Б. М. Мазалеўскі, намеснік кіраўніка — Я. В. Чарненка.

Лічыцца, што пектараль была выраблена грэчаскімі майстрамі-ювелірамі па замове шляхетных скіфаў. Захоўваецца ў кіеўскім музеі гістарычных каштоўнасцяў Украіны.

Экспедыцыя выявіла шматлікія залатыя ўпрыгожванні ў двух пахавальных камерах, сярод якіх была і пектараль. Яна і жалезны меч у ножнах з абкладзенай золатам дзяржальняй знаходзіліся ў кароткім калідоры — дромасе, які злучаў пахавальную камеру з уваходнай ямай. Маса залаты пекторали — 1140 г, дыяметр — больш за 30 см. Ювелірныя тэхнікі, якія выкарыстоўваліся для яе вырабу: ліццё па васковай мадэлі, валачэнне (руск.) (бел., скань (руск.) (бел., пайкі, эмаліраванне.

Кампазіцыя пектарали складаецца з трох узроўняў. Ніжні — анімалістычныя сцэны з удзелам міфалагічных і рэалістычных звяроў. Сярэдні — фларыстычныя матывы. Верхні — сцэны з удзелам скіфаў і свойскіх жывёл. Ёсць некалькі версій-інтэрпрэтацый адлюстраваных матываў. Па некаторых — на пектаралі намаляваны бытавыя сцэны з жыцця скіфаў. Па іншых — скіфская легенда аб Залатым руне і двух братоў, якія адправіліся на яго пошукі.

У мастацтве[правіць | правіць зыходнік]

Выява пектаралі з Тоўстай магілы была выкарыстана на паштовай марцы Украіны, на ўкраінскай манеце, у якасці першага лагатыпу ўкраінскага тэлеканала UA:Культура і на вадзяным знаку ўкраінскага біяметрычнага пашпарту.

Копія ўстаноўлена ў Данецку ў Тэатральным скверы як частка скіфскай кампазіцыі. Таксама копія пектаралі выкарыстоўваецца як тэатральная прэмія.

Паштовая марка Украіны
Манета
Лагатып тэлеканалу
Украінскі біяметрычны пашпарт

Зноскі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Брашинский И.Б. В поисках скифских сокровищ . Ленинград. Издательство «Наука»: 1979. 144 с.
Кравченко С. Скифское золото // Наука и жизнь. 1971, № 9. — С. 10-12.
Николай Славинский. Пектораль // Вече, № 3, 2006
Илона Волынская и Кирилл Кащеев "Большая книга приключений для храбрых и любопытных" Москва. Издательство "Эксмо" 2016. 349 стр

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Скіфскае золата «Залатой каморы Украіны» Архівавана 20 лютага 2020.