Перайсці да зместу

Петш Янаш

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Петш Янаш
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння 19 лістапада 1933(1933-11-19) ці 1933[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 18 лютага 2021(2021-02-18)[3] ці 2021[2]
Грамадзянства
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік, настаўнік, перакладчык, лексікограф, публіцыст
Мова твораў ніжнелужыцкая
Грамадская дзейнасць
Член у
  • Маціца сербская[d]
Узнагароды

Пе́тш Я́наш, іншы варыянт — Клаўс-Петр Янаш, нямецкі варыянт — Петер Янаш, Клаўс-Петер Янаш (н.-луж.: Pětš Janaš, Klaws-Pětr Janaš, ням.: Peter Jannasch, Klaus-Peter Jannasch, 19 лістапада 1933, Котбус, Германія) — ніжнялужыцкі педагог, перакладчык, грамадскі дзеяч і выдавец слоўнікаў і падручнікаў ніжнялужыцкай мовы. Лаўрэат прэміі імя Якуба Чышынскага.[4]

Нарадзіўся 19 лістапада 1933 года ў ніжнялужыцкай сям'і ў горадзе Котбус. У 1952 годзе скончыў Сербалужыцкую гімназію ў Будзішыне. Вывучаў германістыку і сарабістыку ў Лейпцыгскім універсітэце. З 1956 года выкладаў у ніжнялужыцкай камуне Боркавы, дзе ў 1958 годзе выдаў свой першы падручнік.[5] Потым працаваў у Вышэйшай політэхнічнай школе ў камуне Боркавы і Сербалужыцкай вышэйшай школе ў Котбусе. З 1973 года працаваў у Сербалужыцкім педагагічным таварыстве. З 1979 года быў членам Ніжнялужыцкай моўнай камісіі,[6] якая ўваходзіла ў склад Сербалужыцкай моўнай камісіі пры Інстытуце сербалужыцкага народазнаўства.

Пасля 1991 года разам з Марыянай Біртлер удзельнічаў у рэфармацыі сербалужыцкай адукацыі і арганізацыі тэлевяшчання на лужыцкіх мовах на канале ORB. У 1992 годзе заснаваў ніжнялужыцкую арганізацыю «Źěłanišćo za serbske kubłańske wuwijanje Chóśebuz».[7]

У 2005 годзе быў удастоены прэміі імя Якуба Чышынскага «за яго значны ўклад у захаванне ніжнялужыцкай мовы». 24 лістапада 2012 года быў узнагароджаны памятным медалём горада Котбус.[8]

  • Moja prědna serbska knigła. Domowina, Budyšyn, 1960
  • Wjasole wuknjomy. Wucbnica za 2. lětnik za serbsku wucbu na wušych šulach z dolnoserbskeju wucbu. Domowina, Budyšyn, 1966
  • Naša serbšćina: zakładny kurs dolnoserbšćiny za pśigotowańske rědownje Serbskeje rozšyrjoneje wušeje šule. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšyn, 1976
  • Niedersorbische Grammatik. Domowina-Verlag, Bautzen, 1976
  • Niedersorbische Grammatik für den Gebrauch der Sorbischen Oberschule. 2., durchgesehene Auflage. Domowina-Verlag, Bautzen, 1984
  • Wörterbuch Deutsch-Niedersorbisch. Němsko-dolnoserbski słownik. Domowina-Verlag, Bautzen, 1990
  • Spěwaj, grajkaj, powědaj! Wučbnica dolnoserbšćiny za wukubłanje źěśownicow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšyn 1990
Пераклады
  • Antoine de Saint-Exupéry: Ten mały princ. Edition Tintenfass, Neckarsteinach 2010, ISBN 978-3-937467-72-6
  • Wilhelm Busch: Maks a Moric. Edition Tintenfass, Neckarsteinach 2014 г., ISBN 978-3-943052-68-8
  • Wilhelm Busch: Das Bad am Samstagabend. So kupać ma, hdyž wječor je a sobota. Se kupaś ma, gaž wjacor jo a sobota. Dreisprachige Ausgabe: Obersorbisch, Deutsch, Wendisch (Niedersorbisch). Edition Tintenfass, Neckarsteinach 2015 г., ISBN 978-3-943052-95-4

Зноскі