Правіла Босмана

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Правіла Босмана (англ.: Bosman ruling) — закон, які дзейнічае ў краінах ЕС, што дазваляе гульцам, у якіх мінуў тэрмін кантракту з клубам, перайсці ў іншы клуб без грашовага кампенсавання. Да ўвядзення правіла клуб на працягу двух з паловай гадоў захоўваў правы на кампенсаванне за гульца.

Справа Босмана[правіць | правіць зыходнік]

Прычыны[правіць | правіць зыходнік]

У 1990 годзе бельгійскі «Льеж» прапанаваў Жану-Марку Босману падоўжыць кантракт, што сканчваўся, аднак з 75-працэнтавым памяншэннем зарплаты. Босман меў добрую прапанову ад французскага «Дзюнкерка», які прапанаваў схаднейшыя ўмовы. «Льеж» запытаў за гульца каля мільёна долараў адчэпных. Кіраўніцтва «Дзюнкерка» плаціць не пажадала. Кампраміс так і не быў дасягнуты, Босман застаўся без працы. Былы футбаліст жыў у гаражы і ледзь звадзіў канцы з канцамі. Пазней ад яго сышла жонка. Аднак Босман працягваў судовыя разгляды з «Льежам», спрабуючы атрымаць кампенсаванне ў 16 мільёнаў бельгійскіх франкаў.

Рашэнне суда[правіць | правіць зыходнік]

Пасля 5-гадовых цяжбаў, 15 снежня 1995 года, Бельгійскі суд прызнаў, што прынятае Еўрапейскім саюзам заканадаўства забараняе абмяжоўваць права чалавека на свабоду перамяшчэння па сканчэнні дзеяння кантракту і патрабаванне кампенсавання з'яўляецца незаконным. Уся існавалая еўрапейская трансферная сістэма была прызнана нелегітымнай.

Паралельна Босман вёў яшчэ адну скандальную справу супраць УЕФА — пра незаконнасць ліміту на замежнікаў, які выкарыстоўваецца УЕФА (3+2 — 3 замежніка, 2 "натуралізаваных" гульца, т.б. якія выступаюць у краіне больш пяці гадоў). Гэты пазоў таксама быў задаволены.

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Па меркаванні шматлікіх экспертаў прыняцце «Правіла Босмана» адмоўна адбілася на ўсім еўрапейскім футболе. Значна выраслі сумы зарплат футбалістаў, дзіцячыя футбольныя школы прыйшлі ў заняпад. Маладыя гульцы сыходзілі бясплатна, і клубы, якія жылі за кошт продажу сваіх талентаў, былі на грані банкруцтва. Некаторыя клубы цалкам складаліся з легіянераў, абыходзячыся без сваіх выхаванцаў.

Адмоўна адбілася справа на паўднёваамерыканскім футболе — маладыя гульцы ў вядучых клубах кантынента, ледзь адзначыўшыся на міжнароднай арэне, адразу атрымліваюць прапановы ад багацейшых еўрапейскіх каманд. Таму ў паўднёваамерыканскіх клубах дагэтуль назіраецца даволі высокая цякучка кадраў і нестабільны выступ каманд (хоць агульны ўзровень футбола застаецца высокім, за кошт надзвычай высокай прадукцыйнасці футбольных школ).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]