Еўропа

Еўропа (грэч.: Európē ад семіцкага ерэб/ірыб «захад») — адна з частак свету Зямлі. Знаходзіцца ў Паўночным паўшар'і.

Еўропа

Назва

Еўропа

Еўропа

Еўропа, 1000.

«Еўропа» гэта імя жанчыны ў грэчаскай міфалогіі, якая была выкрадзена Зеўсам. Аднак, міф не тлумачыць, чаму кантынент названы ў яе гонар. У Грэцыі, гэты тэрмін згадваецца ў пач. 6 ст. да нашай эры.

Назва Еўропа першапачаткова ставілася да мацерыковай Грэцыі, гэта значыць - Балканы, а пазней да ўсіх зямель на поўнач ад Міжземнага мора.

Шырока распаўсюджанна меркаванне пра тое, што слова Еўропа паходзіць ад семіцкага слова «ерэб», якое азначае «захад». У адпаведнасці з гэтым тлумачэннем, старажытныя народы лічылі Еўропай землі на захад ад Эгейскага мора (там дзе хаваецца сонца).

Геаграфія

Еўропа. Здымак з праграммы Celestia

З поўначы Еўропа абмываецца Паўночным Ледавітым акіянам, з захаду - Атлантычным акіянам, з поўдня - Міжземным морам. Мяжа на ўсходзе дакладна не вызначаная, але яе прынята лічыць па ўсходнім схіле Уральскіх гор, Каспійскаму мору, Чорнаму мору і пралівах Дарданэлы і Басфор.

Клімат Еўропы ў асноўным умераны (на захадзе - марскі, на ўсходзе - кантынентальны). На поўдні - міжземнаморскі. На паўночных астравах - арктычны і субарктычны.

Плошча Еўропы каля 10,4 млн. кв. км. Еўропа - 2-гі з канца па велічыні кантынент Зямлі (менш толькі Аўстралія). Сумарная плошча астравоў - каля 730 тыс. кв. км. Найбуйнейшыя астравы:

• Новая Зямля
• Сіцылія
• Сардзінія
• Крыт
• Кіпр
• Ісландыя
• Брытанскія астравы

Каля 1/4 часткі кантынента ўтвараюць паўастравы:

• Пірэнейскі
• Апенінскі
• Балканскі
• Скандынаўскі

Большая частка Еўропы знаходзіцца на раўнінах. Горы займаюць каля 17% плошчы. Сярэдняя вышыня Еўропы – прыблізна 300 м над узроўнем мора. Асноўныя горныя цэпы:

• Альпы
• Пірэнеі
• Апеніны
• Карпаты
• Скандынаўскія горы

Найвышэйшы пункт – гара Манблан (4808 м).

Рэгіёны

Еўропа традыцыйна падзяляецца на пяць геа-культурных рэгіёнаў:

• Балканы
• Заходняя Еўропа
• Скандынавія
• Усходняя Еўропа
• Цэнтральная Еўропа

Дэмаграфія

Насельніцтва Еўропы складае каля 710 млн. чалавек (3-яе месца ў свеце пасля Азіі і Афрыкі). Гэта каля 11% ад сусветнага насельніцтва.

Сярэдняя шчыльнасць насельніцтва - 94 чал/км2. Найменшая шчыльнасць у Ісландыі, Нарвегіі. Найбольшая - у Германіі, Нідэрландах, Бельгіі.

Часткі Еўропы

Адзін з традыцыйных умоўных падзелаў Еўропы на часткі (рэгіёны): Заходняя, Цэнтральная, Паўночная, Паўднёвая.

  Заходняя Еўропа

  Цэнтральная Еўропа

  Усходняя Еўропа

  Паўночная Еўропа

  Паўднёвая Еўропа

  Азіяцкія часткі краін

Асноўны артыкул: Заходняя Еўропа

Да Заходняй Еўропы звычайна адносяць Вялікабрытанію, Ірландыю, Францыю і краіны Бенілюксу (Бельгію, Нідэрланды, Люксембург). Таксама да Заходняй Еўропы могуць далучаць Германію, хоць геаграфічна краіна знаходзіцца ў Цэнтральнай Еўропе.

Асноўны артыкул: Цэнтральная Еўропа

Тэрмін Цэнтральная Еўропа яшчэ не настолькі ўстойлівы, як іншыя. Краіны Цэнтральнай Еўропы могуць адносіць да Заходняй і Усходняй Еўропы. Звычайна да Цэнтральнай Еўропы адносяць Польшчу, Чэхію, Славакію, Венгрыю, Швейцарыю, Ліхтэнштэйн, Аўстрыю, Славенію, Германію.

Асноўны артыкул: Усходняя Еўропа

Звычайна да Усходняй Еўропы адносяць Беларусь, Расію, Малдову, Украіну, Казахстан, Эстонію, Латвію, Літву. Часам да Усходняй Еўропы адносяць Польшчу, а таксама каўказскія краіны (Арменію, Азербайджан, Грузію).

Асноўны артыкул: Паўночная Еўропа

Да Паўночнай Еўропы адносяцца скандынаўскія краіны ў шырокім сэнсе, такія, як Ісландыя, Данія, Нарвегія, Швецыя, Фінляндыя. Некаторыя далучаюць Эстонію да Паўночнай Еўропы з-за моцных гістарычных і культурных сувязяў Эстоніі з Швецыяй і Фінляндыяй.

Асноўны артыкул: Паўднёвая Еўропа

Паўднёвая Еўропа складаецца з краін Іберыйскага п-ва (Андора, Іспанія, Партугалія), Апенінскага п-ва (Італія, Ватыкан, Сан-Марына), Балканскага п-ва (Албанія, Боснія і Герцагавіна, Балгарыя, Харватыя, Грэцыя, Македонія, Румынія, Сербія і Чарнагорыя), Манака і Мальты. Могуць быць уключаныя Кіпр (хоць ён геаграфічна знаходзіцца ў Азіі), Турцыя і французская Корсіка.

Палітыка

У Еўропе знаходзіцца 48 краін:

27 краін уваходзяць у Еўрапейскі Саюз.

Цікавыя факты

• Назва «Еўропа» носіць таксама востраў, размешчаны ў праліве паміж узбярэжжам Афрыкі і Мадагаскарам, названы ў гонар брытанскага карабля «Еўропа», які ў куццю 1774 г. упершыню правільна вызначыў каардынаты вострава.
• Абедзве сусветныя вайны пачыналіся менавіта ў Еўропе.
• Назву «Еўропа» таксама носіць адзін са спадарожнікаў Юпітэра, названы па імені персанажа антычнай міфалогіі.

Гл. таксама

• Блакітны банан
• Пан-еўрапеізм