Прыніжаныя і зняважаныя
| Прыніжаныя і зняважаныя | |
|---|---|
| руск.: Униженные и оскорблённые | |
.jpg) | |
| Жанр | social problem fiction[d] |
| Аўтар | Фёдар Міхайлавіч Дастаеўскі |
| Мова арыгінала | руская |
| Дата напісання | 1861 |
| Дата першай публікацыі | 1861 |
| Апублікаваны ў | Время[d] |
| Папярэдні | Вёска Сцяпанчыкава і яе жыхары[d] |
| Наступны | The House of the Dead[d] |
| Персанажы | Ivan Petrovich[d], Natalya Nikolayevna[d], Nikolai Sergueych Ikhmenev[d], Anna Andreyevna[d], Pyotr Alexandrovitch Valkovsky[d], Alyosha[d], Mr Smith[d], Elena[d], Filipp Filippych Masloboyev[d], Alexandra Semionovna[d], Katerina Fiodorovna[d], Mavra[d], Anna Trifonovna Bubnova[d] і doctor[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
«Прыніжаныя і зняважаныя» — раман Фёдара Дастаеўскага, упершыню апублікаваны ў 1861 годзе ў часопісе «Время» з падзагалоўкам: «З запісак няздзейсненага літаратара» і прысвячэннем М. М. Дастаеўскаму. У 2010 у Пецярбургу друкаваўся асобным выданнем. Пры жыцці пісьменніка перавыдаваўся ў 1865 і 1879 гг. Гэта першы са шматлікіх раманаў Дастаеўскага, у якім цэнтральную ідэю занімаюць чалавечыя пакуты і ўпершыню распрацоўваецца вобраз «эгаізму пакутаў». Экранізаваны ў 1991.
«Прыніжаныя і зняважаныя» з’яўляецца першым вялікім раманам Дастаеўскага пасля катаргі. У ім адлюстраваліся ідэйна-мастацкая эвалюцыя пісьменніка, у якога ў Сібіры паспела перакананне ў трагічнай адарванасці перадавой рускай інтэлегенцыі ад «глебы», нявер’е ў рэвалюцыйны шлях пераўтварэнне рускай рэчаіснасці[1].
Сюжэт
[правіць | правіць зыходнік]У аснове апавядання закладзеныя дзве сюжэтныя лініі: любоўны трохвугольнік Каця — Алёша — Наташа, і ўзаемадзеянне Івана Пятровіча з асірацелай дзяўчынкай Аленай (Нэлі), якой ён аказвае сваё заступніцтва. Дастаеўскі паказвае рэжысёра гэтага жудаснага і разам з тым звычайнага і бясконцага спектакля — чалавека з уладай і сувязямі[2], увасабленнем якога з’яўляецца Пётр Валкоўскі. Яго жыццё пазначана смерцю тых, хто меў няшчасце з ім зблізіцца. Першай яго жонкай была купецкая дачка, другая — дачка прамыслоўцы Іераміі Сміта. Абедзве яны сталі нецікавымі пасля таго, як даверылі яму свае грошы. Сувязі і махінацыі дапамаглі Валкоўскаму выйсці сухім з вады. Вобраз Валкоўскага прачытваецца як алюзія на ўладатрымальнікаў у імперыі. Улада — гэта апошняя іхняя апора. Дзяржаўная служба цікавіць Валкоўскага толькі як даходнае месца[2].
Персанажы
[правіць | правіць зыходнік]- Іван Пятровіч, пецярбуржскі літаратар, ад яго асобы вядзецца наратыў
- Мікалай Сяргеевіч Іхмянёў, памешчык
- Ганна Андрэеўна Іхмянёва (да шлюба Шумілава), жонка Іхмянёва
- Наташа Мікалаеўна, дачка Іхмянёва
- Маўра, пакаёўка Наташы Мікалаеўны
- Князь Пётр Аляксандравіч Валкоўскі
- Князь Аляксей Пятровіч Валкоўскі, сын Пятра Валкоўскага
- Іерамія Сміт
- Алена (Нэлі), унучка Сміта
- Філіп Філіпыч Маслабоеў, стары знаёмы Івана Пятровіча па ўніверсітэту
- Аляксандра Сямёнаўна, жонка Маслабоева
- Кацярына Фёдараўна, будучая жонка князя Аляксея Валкоўскага
Зноскі
- ↑ Выбраныя творы : Пер.з рус. А. Каляды / Фёдар Дастаеўскі; Прадм. А. Рагулі. — Мн. : Беларускі кнігазбор, 2004. — 672с. — (Беларускі кнігазбор: замежная літаратура) ISBN 985-6730-38-4 °C. 663
- ↑ а б Выбраныя творы : Пер.з рус. А. Каляды / Фёдар Дастаеўскі; Прадм. А. Рагулі. — Мн. : Беларускі кнігазбор, 2004. — 672с. — (Беларускі кнігазбор: замежная літаратура) ISBN 985-6730-38-4 °C. 9—10