Перайсці да зместу

Сань-цай

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Сань-цай
Выява
Краіна паходжання
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Керамічная чаша ў тэхніцы сань-цай са свінцовым глазированием, дынастыя Тан, Кітай, VIII ст.

Сань-цай[1][2] (кіт. спр. 三彩, піньінь sāncǎi; даслоўна: «тры колеры») — тып керамікі, у якім для ўпрыгожвання выкарыстоўваецца тры колеры.

Тэхніка сань-цай узыходзіць да эпохі дынастыі Тан. Аднак, нягледзячы на назву, колькасць колераў палівы для ўпрыгожвання вырабаў той эпохі звычайна не абмяжоўвалася трыма. Гандляры на Захадзе часам называлі вырабы Сань-цай эпохі Тан «яйкам са шпінатам», за выкарыстанне ў іх зялёнага, жоўтага і белага колераў (хоць апошні колер больш дакладна можна назваць «бурштынавым», «не зусім белым» або «крэмавым»).

Вырабы сань-цай рабілі ў Паўночным Кітаі, дзе для вырабу керамікі выкарыстоўваліся белы каалін і абпалены цёмна-жоўты другасны каалін, а таксама вогнетрывалая гліна[3]. У гэтай сыравіне змяшчаецца вельмі мала жалеза. Вырабы перад абпалам пакрывалі белай глінай і наносілі паліву. З-за высокай пластычнасці матэрыялу на вырабе ўтвараліся пераплятаныя падцёкі, якія стваралі на паверхні каляровыя плямы і палосы.

У печах, размешчаных у Тунчуане  (руск.), акруга Нэйцюі правінцыі Хэбэй і ў Гунсяне (правінцыя Хэнань)[3], гліна, якая выкарыстоўвалася для рытуальных вырабаў, была падобная на тую, якую выкарыстоўвалі ганчары эпохі імперыі Тан. Рытуальныя вырабы выраблялі пры больш нізкай тэмпературы, чым белы фарфор  (руск.) той эпохі. У некаторых выпадках фігуркам у наборы надавалі індывідуальнасць з дапамогай ручной гравіроўкі.

Уплыў на іншыя культуры

[правіць | правіць зыходнік]
Італьянскі фарфор зараджаўся пад моцным уплывам кітайскага. Талерка ў стылі сань-цай, зробленая ў Паўночнай Італіі, сярэдзіна XV ст., Луўр.

Кераміку сань-цай перавозілі па Вялікім шаўковым шляху, дзякуючы чаму гэты стыль пазней з’явіўся ў іншых краінах. Ён атрымаў шырокае распаўсюджванне ў Сірыі, на Кіпры, а затым, з XIII да сярэдзіны XV стагоддзя, стаў прымяняцца ў італьянскай кераміцы. Сань-цай стаў таксама папулярны ў керамічным мастацтве Японіі і іншых краін Усходняй Азіі.

Зноскі

  1. Кравцова 2006.
  2. Власов 2008.
  3. а б Wood, Nigel (1999). Chinese Glazes A.C. Black, London. ISBN 0-7136-3837-0. (англ.)