Трбоўле

Трбоўле славенск.: Trbovlje Герб Краіна Славенія Каардынаты 46°09′00″ пн. ш. 15°03′00″ у. д. Плошча 57,8 км² Вышыня цэнтра 307 ± 1 м і 285 м Насельніцтва 13 822 чал. (1 студзеня 2020) Часавы пояс UTC+1 і UTC+2 Паштовыя індэксы 1420 Аўтамабільны код LJ Афіцыйны сайт trbovlje.si​ (славенск.) Трбоўле на карце Славеніі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Трбоўле (славенск.: Trbovlje) — горад у цэнтральнай частцы Славеніі. Па дадзеных на 2012 год насельніцтва горада складала 14 977 чалавек; насельніцтва ўсёй абшчыны — 16 290 чалавек. Трбоўле знаходзіцца ў даліне Савы, за 5 км ад самой ракі і выцягнуты на сем кіламетраў уздоўж невялікага прытоку Савы Трбовельшыцы. За 50 км на паўднёвы захад знаходзіцца Любляна, за 25 км на паўночны ўсход — горад Цэле.

У мінулым развіты прамысловы горад з прадпрыемствамі электраэнергетыкі, хімічнай, цэментнай прамысловасці, машынабудавання. Лічыўся адным з самых забруджаных гарадоў Славеніі. У горадзе ёсць музей шахцёрскай справы і прамысловасці ў рэгіёне.

Гісторыя

Мясцовасць заселена са старажытнасці, пра што сведчаць археалагічныя знаходкі — каменны молат у Лаконцы і інш. Пасяленні былі невялікія, некалькіх хутароў зафіксаваны ў гарадскім рэестры Отакара (1265). Пазней колькасць гаспадарак павольна павялічвалася, бо зямлі было не багата. Спачатку сяліліся на вяршынях.

У сярэдзіне ХІХ ст. пракладзена дарога ў бок Савіньскай даліны. Абсаўскую дарогу ў бок Храстніка і Загор’я пабудавалі немцы падчас Другой сусветнай вайны.

З 1804 г. у Трбоўле пачаўся росквіт здабычы вугалю. Насельніцтва ў той час хутка расло, пачалі будавацца дарогі і пасёлкі для шахцёраў, якія таксама называлі калоніямі. Трбоўле больш не было месцам некалькіх фермераў, а ператварылася ў горад з сацыяльным класам рабочых і гараджан. Аб гэтым перыядзе нагадваюць шматлікія ўваходы ў тунэлі, шахцёрскія калоніі і бронзавыя статуі шахцёраў аўтарства Стояна Баціча перад Домам рабочых у Трбоўле. Легенда пра карліка Перкмандэльца, які скраў у шахцёраў абед і пераследваў іх падчас працы ў тунэлях, таксама нагадвае пра здабычу ў Трбоўле.

Gostilna Dimnik

Лоўскі градыч

Падчас буму горназдабываючай прамысловасці нямецкая была самай папулярнай мовай у Трбоўле. Толькі некаторыя нацыянальна свядомыя славенцы прыкладалі намаганні для папулярызацыі славенскай мовы. Сярод іх была і карчмарка Ана Дымнік. Gostilna Dimnik дагэтуль стаіць у пачатку вуліцы Саламін (французскі муніцыпалітэт Саламін з 1964 г. з'яўляецца пабрацімам Трбоўле). Да старога Трбоўле вядзе Рамесніцкая дарога, там стаіць маёнтак Пеклара, падмурак якога, магчыма, паходзіць з часоў графаў Цэльскіх, а сёння носіць назву Лоўскага градыча. Гэта самы стары дом у Трбоўле, які ўпершыню згадваецца ў гарадскім рэестры ў 1582 годзе. Унутры будынка знаходзіцца муніцыпальны пратакольны пакой або вясельны пакой.

Гарадскія правы паселішча атрымала ў сярэдзіне ХХ ст.

Кум

Самая высокая горная вяршыня ў муніцыпалітэце Трбоўле і ў цэлым у Засаўі - гэта Кум, які знаходзіцца на вышыні 1220 метраў над узроўнем мора і геаграфічна знаходзіцца амаль у цэнтры Славеніі. На Куме, таксама вядомым як Засаўскі Трыглаў, акрамя Планінскага дома размешчаны касцёл св. Нежы са званіцай і перадатчык RTV. Радыёвяшчанне пачалося ў 1957 годзе, і цікавы той факт, што радыёвяшчальны цэнтр Кум быў першым у Славеніі аб’ектам, што зазнаў авіяналёт у 1991 годзе, ён быў атакаваны двойчы.

Касцёл св. Нежы мае дзве званіцы, адна размешчана ў касцёле, а другая побач. Легенда кажа, што на Куме кожны на сваёй вяршыні пасвілі пастух Ёшт і пастушка Нежа. Ёшту хацелася ўвагі Нежы, таму ён нястомна клікаў яе па-нямецку «komm, komm» (падыйдзі, падыйдзі). Так гара і атрымала назву Кум. Мы не ведаем, ці сапраўды Нежа наведвала Ёшта. Але вядома, што незамужнія дзяўчаты любяць цягнуць канат званоў у касцёле св. Нежы, калі хочаць знайсці хлопца сваёй мары.

Від з самага высокага пункта Пасаўскага хрыбта ахоплівае амаль усю Славенію. З усходу на поўдзень відаць Горы, Капытнік, Качэўскі Рог, Снежнік, Нанос, а побач - даліна Сапота і шырокія Даленскія пагоркі. На захадзе — Юліянскія Альпы з Трыглавам, перад імі — Поўхаграйскае і Шкоф’елошскае пагор'і. Але калі мы паглядзім на поўнач, то ўбачым Караванкі і Камнішскія Альпы. У ясныя дні бачна аж да Любляны і за межы Славеніі да Заграба і Трыеста.

У чэрвені вы можаце стаць сведкам веласіпеднага ўзыходжання на Кум і памятнай цырымоніі ў гонар Дня дзяржаўнасці. У апошнюю нядзелю жніўня на Куме сустракаюцца паломнікі са шматлікіх месцаў у Славеніі на так званую Кумланскую нядзелю.