Туранцы
Туранцы — у зараастрызме назва качавых усходне-іранскіх народаў[1][2]. Супрацьпастаўляюцца аселым земляробам-іранцам. Барацьба Турана і Ірана займае цэнтральнае месца ў Авесце.
Туранцами (тура) 3 тысячы гадоў таму ў момант фарміравання ў частцы стэпавых усходнеіранскіх плямёнаў эканамічнага ўкладу качавога атгона жывёлагадоўлі сталі называць іранамоўных прадстаўнікоў дадзенага (тады зусім новага) віду гаспадарчай дзейнасці[3][4][5][6][7]. І першым нарекло «туранским імем» сваіх субратаў-качэўнікаў (саманазва якіх — сакі) само ж усходнеіранскае аселае насельніцтва тагачаснай тэрыторыі Казахстана і паўднёва-заходняй Сібіры, якая не прыняла «адгонна-качавую» эканамічную рэвалюцыю тых сваіх родаў, якія ў першыя стагоддзі I тысячагоддзя да н . э. і сталі «саками».
У больш познія часы туранцамі называлі сакаў, массагетов, есці, парнаў-протапарфян, паўднёвых эфталітаў і іншых паўночна-усходнеіранскіх народаў. Тэрмін абазначаў практычна ўсю Сярэднюю Азію, дзе жылі гэтыя народы. У персідскай літаратуры шырока асветленая тэма шматвяковага супрацьстаяння Ірана і Турана.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі