Уладзімір Сцяпанавіч Амельянюк
| Уладзімір Сцяпанавіч Амельянюк | |
|---|---|
| руск.: Владимир Степанович Омельянюк | |
| Дата нараджэння | 20 мая 1917 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 26 мая 1942 (25 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Бітвы/войны | |
| Узнагароды і званні |
  |
Уладзімір Сцяпанавіч Амельяню́к[1] (руск.: Владимир Степанович Омельянюк; 20 мая 1917, Дно, Пскоўская губерня — 26 мая 1942, Мінск) — адзін з кіраўнікоў антыфашысцкага падполля ў Мінску ў час Вялікай Айчыннай вайны, Герой Савецкага Саюза (1965).
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся 20 мая 1917 года ў пасёлку Дно Порхаўскага павета Пскоўскай губерні. У 1922 годзе сям’я пераехала ў Мінск[2].
Ва ўзросце 18 гадоў быў прызначаны адказным сакратаром Дзяржынскай раённай газеты. Паступіў у Камуністычны інстытут журналістыкі ў Мінску.
На пачатку Вялікай Айчыннай вайны быў на практыцы ў Беластоку[2]. Пешшу вярнуўся ў Мінск. Жонка і сын эвакуяваліся, іх далейшы лёс невядомы. Са жніўня 1941 года пачаў дзейнасць у складзе Камароўскай падпольнай партыйнай групы, у лік арганізатараў якой уваходзіў яго бацька[2]. Займаўся напісаннем і распаўсюджаннем лістовак, падтрымліваў сувязь з партызанамі Мінскай вобласці і Дзяржынскім камуністычным падполлем, дапамагаў уцёкшым з палону чырвонаармейцам выйсці з горада.
З мая 1942 года У. Амельянюк — член Мінскага падпольнага гаркама КП(б)Б і прызначаны рэдактарам падпольнай газеты «Звязда». Пасля выхаду першага нумара газеты акупанты кінулі вялікія сілы агентаў і правакатараў на пошук рэдакцыі і тыпаграфіі.
26 мая 1942 года (на восьмы дзень пасля выхаду газеты) У. С. Амельянюк быў забіты ў Міхайлаўскім завулку ў Мінску[2]. У той дзень падпольшчык пайшоў у аптэку, каб набыць лекі для партызанаў. Калі ён выйшаў, то адчуў, што за ім сочаць. Забіты ў выніку перастрэлкі.[3].
Сям’я[правіць | правіць зыходнік]
- Бацька — Сцяпан Кандрацьевіч Амельянюк, арганізатар Камароўскай падпольнай партыйнай групы Мінска, пакараны фашыстамі 3 мая 1942 года.
- Маці — Паліна Сцяпанаўна Амельянюк, правадніца ў партызанскія атрады, памерла ў 1945 годзе.
Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]
Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 8 мая 1965 года У. С. Амельянюку пасмяротна прысвоена званне Героя Савецкага Саюза і ён узнагароджаны Ордэнам Леніна.
Памяць[правіць | правіць зыходнік]
Імем Героя названы вуліцы ў Мінску, Дзяржынску, Дно. У Мінску, непадалёк ад месца, дзе загінуў У. С. Амельянюк, устаноўлены памятны знак, а на доме, дзе ён жыў, — мемарыяльная дошка. 9 мая 1974 года ў пасёлку Самахвалавічы Мінскай вобласці ўстаноўлены бюст.
Матэрыялы пра сям’ю падпольшчыкаў Амельянюкоў прадстаўлены ў экспазіцыі Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны і школьным музеі Самахвалавіцкай школы.
Зноскі
- ↑ Беларусь: Энцыкл. даведнік / Беларуская энцыклапедыя; Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 34. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- ↑ а б в г Герой Советского Союза Владимир Степанович Омельянюк (руск.) // Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны
- ↑ Мемарыяльная «Звязда»
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларусь: Энцыкл. даведнік / Беларуская энцыклапедыя; Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 34. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2. (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Омельянюк Владимир Степанович на сайце «Героі краіны» (руск.)
- Герой Советского Союза Владимир Степанович Омельянюк (руск.) // Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны
- Омельянюк Владимир Степанович Архівавана 15 жніўня 2017. (руск.) // Сайт Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта