Перайсці да зместу

Хвасцец

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Хвасцец
Выява
Анатамічная лакалізацыя posterior part of pelvis[d]
Злучаецца з
Код NCI Thesaurus C12696
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хвасце́ц (лац.: coccyx), хвастцовая косць (лац.: os coccygis) — ніжні аддзел пазваночніка чалавека, які складаецца з трох-пяці зрослых рудыментарных пазванкоў.

Хвасцец з'яўляецца ў чалавека і іншых бясхвостых прыматаў, пачынаючы з нахалапітэка (міяцэнавы гамінід)[1], уяўляючы сабой рудыментарны хвост[2]. Нягледзячы на рудыментарны характар, хвасцец мае даволі важнае функцыянальнае значэнне[3][4].

Пярэднія аддзелы хвасца служаць для прымацавання мышцаў і звязкаў, якія ўдзельнічаюць у функцыянаванні органаў мочапалавой сістэмы і дыстальных аддзелаў тоўстага кішэчніка (хвастцовая, падуздышна-хвастцовая і лабкова-хвастцовая мышцы, што фарміруюць мышцу, якая падымае задні праход, а таксама заднепраходна-хвастцова звязка). Таксама да хвасца прымацоўваецца частка мышачных пучкоў вялікай ягадзічнай мышцы, якая з'яўляецца магутным разгінальнікам сцягна[3].

Апроч гэтага, хвасцец мае ролю ў размеркаванні фізічнай нагрузкі на анатамічныя структуры таза, служачы важным пунктам апоры — пры нахіле чалавека, які сядзіць, уперад пунктамі апоры з'яўляюцца сядалішчныя шышкі і ніжнія галіны сядалішчных касцей; пры нахіле назад частка нагрузкі перадаецца хвасцу[3].

Хвасцец у цэлым мае форму выгнутай піраміды, звернутай асновай дагары, а верхавінай — уніз і наперад.

Ад першага хвастцовага пазванка адыходзяць відазмененыя верхнія сустаўныя адросткі, якія атрымалі назву хвастцовых рогаў (лац.: cornua coccygea). Хвастцовыя рогі, злучаючыся з крыжавымі рогамі, удзельнічаюць у фарміраванні крыжова-хвастцовага злучэння тыпу сіндэсмоза, рухомасць у якім больш выяўлена ў жанчын. Падчас родаў хвасцец можа адхіляцца назад, павялічваючы памеры родавых шляхоў.

Па бакавых (латэральных) паверхнях цела першага хвастцовага пазванка размяшчаюцца рудыменты папярочных адросткаў, астатнія хвастцовыя пазванкі адросткаў не маюць.

Дадатковыя выявы

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. Masato (2004), Acquisition of bipedalism
  2. Saladin (2003), p 268
  3. а б в Foye (2008), eMedicine
  4. Вопросы травматологу и ортопеду: операция по удалению копчика