Царква Святой Тройцы (Храстоўле)
| Праваслаўны храм | |
| Свята-Троіцкая царква | |
|---|---|
.jpg) | |
| 45°30′34,83″ пн. ш. 13°54′06,70″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Славенія |
| Вёска | Храстоўле |
| Канфесія | Каталіцтва |
| Епархія | Епархія Копера |
| Благачынне | Прадлока |
| Архітэктурны стыль | Раманскі стыль ці Італьянскі Рэнесанс |
| Дата заснавання | 12 ці 15 стагоддзе |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Свята-Троіцкая царква (славенск.: Cerkev Svete Trojice) — каталіцкі храм у в. Храстоўле абшчыны Копер, Обална-Крашка, Славенія.
Ёсць дзве гіпотэзы паходжання храма. Паводле першай, гэта раманская царква 12-га стагоддзя. Паводле другой, гэта прыклад істрыйскі варыянт ранняй венецыянскай архітэктуры эпохі Адраджэння 15-га стагоддзя. Царква стаіць за сцяной, якую мясцовыя жыхары пабудавалі, каб абараніць сябе ад турэцкіх атак у 16-м стагоддзі[1]. Прыклады такіх абарончых збудаванняў знаходзяцца на ўсёй тэрыторыі рассялення славенцаў і называюцца «табар» (славенск.: tabor).
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Царква і сцены былі пабудаваныя на голай скале і па гэтай прычыне не маюць глыбокіх падмуркаў. Царква пабудавана ў асноўным з каменя, як гэта характэрна для ўсёй прыбярэжнай вобласці. Камяні не былі цалкам пакрытыя ў вонкавы пласт тынкоўкі, і, такім чынам, можна ўбачыць, як была пабудавана царква. Можна бачыць, што верхняя частка шпілю царквы была перабудавана ў нейкі момант, хоць і не вядома прычына гэтага. Царква ўвянчаная пліткай з тоўстых пласцін. Гэта характэрна для старых дахаў ў Міжземнаморскім рэгіёне.
Царква мае абмежаваную колькасць вакон з-за мясцовых умоў надвор'я. Улетку пакой з маленькім акном быў абаронены ад сонца, а зімой ён быў абаронены ад бара. З-за маленькай колькасці вокнаў, унутры царквы, аднак, вельмі цёмна. У 1896 годзе была выбітая дзірка ў паўночнай сцяне, каб стварыць новае акно, але, на жаль, некаторыя фрэскі ў царкве былі разбураны ў той самы час.
Нягледзячы на адсутнасць вокнаў, царква, тым не менш раней была лепш асветлена, чым цяпер. Гэта вынік таго магутнага вонкавай сцяны, якая рабуе царквы большую частку свайго святла.
З-за сваёй вышыні, царква класіфікуецца як шматузроўневая царква. Царква ў Храстоўле адрозніваецца ад усіх іншых паломніцкіх цэркваў у тым, што яе званіца знаходзіцца на заходнім баку, і ў тым, што ўсе іншыя паломніцкія царквы маюць невялікія драўляныя вежы.
Царква 11,7 метраў у даўжыню і 6,05 метра ў шырыню і, такім чынам, гэта адна з самых маленькіх цэркваў у вобласці. Па велічыні яна нават не дасягае сярэдняй вясковай царквы.
З'яўленне ўсходняга ўваходу ў царкву, як мы яго ведаем сёння, датуецца прыкладна 1776 годам. Арыгінальны ўваход быў, верагодна, побач са званіцай.
Інтэр'ер[правіць | правіць зыходнік]
 |
 |
Зверху ўніз:
Інтэр'ер нефа. Скокі смерці. |
Царква была ўпрыгожаная гатычнымі фрэскамі Івана з Каствы, які скончыў сваю працу 13 ліпеня 1490 года[1]. Некаторыя з выяў уключаюць у сябе літары глаголіцы[2]. Самая вядомая з гэтых фрэсак Скокі смерці або «Макабр»[3]. Яны былі выяўленыя ў 1949 годзе пад тоўстым пластом тынкоўкі акадэмічным скульптарам Ёжэ Похленам.
Вонкавая сценка[правіць | правіць зыходнік]
Царква, верагодна, быў пабудаваны са сцяной, але яна была ўзмоцнена Леандрам Заротусам. Яе шырыня дасягае 8 метраў, а асноўным матэрыялам з'яўляецца вапняк. Цяжка вызначыць, калі менавіта была пабудавана сцяна, але мяркуецца, што яна была пабудавана прыкладна ў канцы 15-га стагоддзя, таму, безумоўна, пазней, чым сам храм. Сцяна акружае ўвесь будынак, і толькі званіца з яго крыжом выглядаць па-над ёю. Яна была пабудавана ў якасці ахоўнай меры супраць туркаў і мае форму няправільнага прамавугольніка. Маюцца дзве вежы па кутах. Адна стаіць на паўночным усходзе, іншая абараняе уваход з боку вёскі. Два памосты для лучнікаў могуць быць прызнаныя ў вежах; сцены, верагодна, у нейкі момант былі вышэй, таму магчыма размясціць тры шэрагі лучнікаў на іх. Быў таксама балкон над уязнымі варотамі, з якіх можна было абараніць царкву, кідаючы камяні або ліць кіпень на нападаючых.
Зноскі
- ↑ а б Kermavnar, Simona. "Cerkev sv. Trojice v Hrastovljah" [Holy Trinity Church in Hrastovlje]. In Šmid Hribar, Mateja; Golež, Gregor; Podjed, Dan; Kladnik, Drago; Erhartič, Bojan; Pavlin, Primož; Ines, Jerele (рэд-ры). Enciklopedija naravne in kulturne dediščine na Slovenskem – DEDI [Encyclopedia of Natural and Cultural Heritage in Slovenia] [славенская]. Праверана 23 May 2012.
- ↑ Norm Longley, The Rough Guide to Slovenia (2004), p. 189.
- ↑ Tomislav Vignjević, «Ples smrti: prispevki k ikonografiji mrtvaškega plesa v Bermu in v Hrastovljah». Koper: Založba Annales, 2005. With summaries in Italian and English: «La danza della morte: contributi all'iconografia della danza della morte di Vermo e Cristoglie»; «The Dance of Death: contributions to the iconography of the dance of death in Beram and Hrastovlje». ISBN 978-961-6033-91-6 . Reviewed by Barbara Španjol-Pandelo in Ikon, 1 (2008), pp. 295—298.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Zadnikar, Marijan, Romanika v Sloveniji, p. 428—429.
- Zadnikar, Marijan, Romanika v Sloveniji, p. 430.
- Höfler, Janez, Srednjeveške freske v Sloveniji, Primorska, p. 92.
- Höfler, Janez (1997), Srednjeveške freske v Sloveniji, Primorska (Frescos medievales de la Eslovenia litoral), Družina, Ljubljana.
- Zadnikar, Marijan (2002), Hrastovlje, romanska arhitektura in gotske freske (Hrastovlje, arquitectura románica y frescos góticos), Družina, Ljubljana.
- Zadnikar, Marijan (1982), Romanika v Sloveniji (El Románico en Eslovenia), Državna založba Slovenije, Ljubljana.