Цік колеру хакі

Генерал-лейтэнант Артур Персіваль, Камандуючы злучэння Малайі падчас японскага ўварвання, апрануты ў афіцэрскую куртку сафары з хакі

Чорная варта ў бітве ля Магерсфантэйна, 1899 год, дэманструе раннюю версію курткі колеру хакі ў спалучэнні з кілтамі

Салдаты ў цікавай форме колеру хакі атрымліваюць інструктаж у штабе восьмай арміі ў Італіі, верасень 1943 года.

Цік колеру хакі (англ.: Khaki drill, KD) — брытанскі ваенны тэрмін для тыпу тканіны і ваеннай формы, вырабленай з яе.

Гісторыя

Уніформа колеру хакі была ўпершыню ўведзена ў 1848 годзе ў Корпусе разведчыкаў Брытанскай індыйскай арміі. Неўзабаве, як і Корпус разведчыкаў, іншыя палкі ў Індыі прынялі форму, і ў рэшце рэшт яна стала выкарыстоўвацца ва ўсіх брытанскіх войсках.

Цік колеру хакі насілі ў якасці баявой формы з 1900 па 1949 год і часцей за ўсё выкарыстоўвалі ў пустыні і тропіках. Варыянт, які дагэтуль называюць Khaki drill або KD, носяць брытанскія ўзброеныя сілы ў неваюючых краінах з цёплым надвор’ем, дзе брытанцы актыўна служаць (напрыклад, персанал, размешчаны на Акратыры на Кіпры, будзе насіць любы з чатырох працоўных варыянтаў гэтай формы). Як правіла, KD прадстаўляў сабой шэраг розных узораў уніформы з лёгкай тканіны колеру хакі, звычайна з бавоўны, якую ўпершыню насілі салдаты Брытаніі і Брытанскай імперыі падчас Другой англа-бурскай вайны. Канада распрацавала свой уласны ўзор пасля Першай сусветнай вайны, і ён стаў звычайнай уніформай для ваенных у Канадзе, пры гэтым афіцэры мелі магчымасць набываць больш якасную вопратку ў прыватным парадку. У Другую сусветную вайну канадцы, якія служылі на Ямайцы і ў Ганконгу, насілі KD канадскага ўзору; войскі 1-га Канадскага корпуса ў Італіі насілі KD, які пастаўляўся брытанцамі, звычайна брытанскай, індыйскай або амерыканскай (War Aid) вытворчасці.

Паўночная Афрыка і Міжземнамор’е

Пяхота Брытанскай Садружнасці на абарончай пазіцыі каля Эль-Аламейна, 17 ліпеня 1942

Салдаты Карабскага палка ў Егіпце

У пачатку Паўночнаафрыканскай кампаніі і на Міжземнаморскім тэатры брытанскія войскі насілі шорты або штаны KD з кашулямі з тканіны Aertex з доўгімі рукавамі. Светла-карычневае адценне KD больш падыходзіла для пустынных або паўпустынных рэгіёнаў, чым «цёмны хакі» або карычневая саржа, якія выкарыстоўваліся ў брытанскай ваеннай форме. Аднак, калі саюзнікі прасунуліся праз Італію, усё часцей сталі аддаваць перавагу джынсавым камбінезонам колеру хакі з двух частак. Да 1943 года кашулю KD пачалі замяняць больш трывалай баваўнянай курткай KD.

Далёкі Усход

Генерал-лейтэнант Артур Персіваль на чале з японскім афіцэрам ідзе пад сцягам перамір'я на перамовах аб капітуляцыі саюзных войскаў у Сінгапуры 15 лютага 1942 года. Усе апрануты ў стандартны KD з шортамі.

На Далёкім Усходзе брытанцы апынуліся ў стане вайны з японцамі, апранутымі ў непрактычную форму KD. Кашулі і штаны павінны былі быць пафарбаваны ў зялёны колер у якасці часовага спосабу, пакуль не з’явіцца больш падыходнае адзенне для джунгляў. Хутка была распрацавана новая трапічная форма ў колеры Jungle Green (JG) — блузка JG Aertex, куртка JG Aertex (у якасці альтэрнатывы блузцы) і штаны баявога колеру JG з баваўнянага ціку. У гарачых і вільготных умовах Паўднёва-Усходняй Азіі JG амаль адразу цямнеў ад поту. 

Пасля Другой сусветнай вайны

2/5-я Каралеўская стралковая армія гуркхаў у JG маршыруе праз Курэ неўзабаве пасля прыбыцця ў Японію ў маі 1946 года ў складзе акупацыйных сіл саюзнікаў

Баявая форма колеру хакі выкарыстоўвалася да канца 1960-х гадоў, а розныя прадметы формы KD, JG і аліўкава-зялёнага колеру (OG) заставаліся ў продажы для салдат, якія служылі ў Міжземнамор’і, на Блізкім Усходзе або ў тропіках пасля вайны. Аднак да канца 1940-х запасы вычарпаліся, і новая трапічная форма 1950 года была даступная як у KD, так і ў JG. Ён быў дрэнна спраектаваны, з дрэнна падагнанай курткай з тканіны Aertex з дрэннай рэпутацыяй і спражкамі на падцяжках, якія ўпіваліся ў сцёгны, калі ваенныя маршыравалі ў поўнай форме. У рэшце рэшт была скапіяваная значна больш практычная кашуля JG палкоў гуркхаў, замяніўшы куртку ўзору 1950 года. Тым не менш, войскі па-ранейшаму шукалі больш старыя, часоў вайны, выпускі лепшага камплекта KD, JG і OG.

Літаратура

• Twelve Years of a Soldier’s Life in India, from the letters of Major W. S. R. Hodson by G. Hodson (London) 1859.
• DPM: Disruptive Pattern Material by Hardy Blechman and Alex Newman, DPM Ltd. (2004) ISBN 0-9543404-0-X
• Khaki: Uniforms of the CEF by Clive M. Law (Service Publications, 1998).
• Michael Dorosh, Clive M. Law Dressed to Kill: Canadian Army Uniforms in World War Two (Service Publications, Ottawa 2001). ISBN 1-894581-07-5
• Hodson-Pressinger, Selwyn «Khaki Uniform 1848-49: First Introduction by Lumsden and Hodson» Journal of the Society for Army Historical Research 82, No. 332 (2004): 341-47. https://www.jstor.org/stable/44231111
• Richard Ingrams, Martin Brayley (2000) Khaki Drill and Jungle Green: British Army Uniforms in the Mediterranean & Asia 1939—1945 Crowood Press (UK) ISBN 978-1-86126-360-5

Спасылкі

• Khaki Drill www.canadiansoldiers.com]
• Canadian forces Military Police Museum site, with many pictures