Шаленства

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Шаленства (іншыя назвы: рабіес (лац. rabies), састарэлае — гідрафобія, вадабоязь) — інфекцыйнае захворванне, выкліканае вірусам шаленства, па асаблівасцях марфалогіі уключанага ў сямейства Rhabdoviridae, род Lyssavirus.

Вірус шаленства выклікае спецыфічны энцэфаліт (запаленне галаўнога мозгу) у жывёл і чалавека. Перадаецца са слінай пры ўкусе хворым жывёлам. Затым, распаўсюджваючыся па нервовых шляхах, вірус дасягае слінных залоз і нервовых клетак кары галаўнога мозгу, амонавага рогу, бульбарных цэнтраў, і, пашкоджаючы іх, выклікае цяжкія незваротныя парушэнні.

Шаленства сустракаецца на ўсіх кантынентах, акрамя Аўстраліі і Антарктыды. Шаленства не рэгіструецца ў астраўных дзяржавах: у Японіі, у Новай Зеландыі, на Кіпры, на Мальце. Гэта захворванне да гэтага часу не рэгістравалася таксама ў Нарвегіі, Швецыі, Фінляндыі, Іспаніі і Партугаліі. У пачатку XXI стагоддзя эпідэмія хваробы, якая меркавана з’яўляецца разнавіднасцю шаленства, пагражае поўным знікненнем паўднёваамерыканскага народу вараа.

Адрозніваюць прыродны тып шаленства, агмені якога фарміруюцца дзікімі жывёламі (воўк, лісіца, янотападобны сабака, шакал, пясец, скунс, мангуст, кажаны) і гарадскі тып шаленства (сабакі, коткі, сельскагаспадарчыя жывёлы).

Натуральным рэзервуарам, магчыма, з’яўляюцца грызуны, якія здольныя доўга насіць інфекцыю, не гінучы на працягу некалькіх дзён пасля заражэння. У Індыі адным з асноўных пераносчыкаў шаленства з’яўляюцца кажаны (3/4 выпадкаў заражэння людзей ад агульнай статыстыкі захворвання шаленствам).