Перайсці да зместу

Эма Ірэна Острэм

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Эма Ірэна Острэм
шведск.: Emma Irene Åström
Дата нараджэння 27 красавіка 1847(1847-04-27)[1][2]
Месца нараджэння
Дата смерці 3 ліпеня 1934(1934-07-03)[1] (87 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства
Род дзейнасці настаўніца
Альма-матар
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эма Ірэна Острэм (27 красавіка 1847 — 3 ліпеня 1934) — фінская выкладчыца і першая ў гісторыі Фінляндыі жанчына, якая скончыла ўніверсітэт.

Дзяцінства

[правіць | правіць зыходнік]

Острэм нарадзілася ў 1847 годзе ў Тайвасала ў Аба-Б’ёрнеборгскай губерні Вялікага Княства Фінляндскага. Яе бацькамі былі Юстыіна Якабсан, служанка, і Карл Острэм, каморнік. Эма Ірэна была найстарэйшай з пяці дзяцей. У 1853 годзе сям’я пераехала на Аландскія астравы, шведскамоўны рэгіён Фінляндыі, дзе Эма выхоўвалася ў шведскамоўным асяроддзі і вучылася ў школе ў Фінстрэме[4][5].

Адукацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Острэм была накіравана ў педагагічны каледж Ювяскюля ў 1865 годзе пасля ўгавораў мясцовага духавенства, а дырэктар каледжа Уна Сюгнеус служыў яе неафіцыйным апекуном. Падбадзёраная Эрнстам Бонсдорфам, школьным настаўнікам матэматыкі, Острэм вырашыла падаць дакументы ў фінскі ўніверсітэт. Хаця Сюгнеус першапачаткова адмовіўся падтрымаць гэтую ідэю, ён арганізаваў навучанне Острэм у Хельсінкскім універсітэце[4].

Нягледзячы на тое, што пасля заканчэння педагагічнага каледжа Ювяскюля ў 1873 годзе для Острэм было забяспечана месца ў Хельсінкскім універсітэце, смерць бацькі ў 1874 годзе вымусіла яе адкласці вучобу. Яна прыняла пасаду настаўніцы ў педагагічным каледжы Экенес, каб зарабіць грошай на ўтрыманне сям’і. Праз два гады яна вярнулася ва ўніверсітэт і атрымала ступень магістра філасофіі ў 1882 годзе, што зрабіла яе першай жанчынай у Фінляндыі, якая атрымала вышэйшую адукацыю[4].

Кар’ера

[правіць | правіць зыходнік]

У 1886 годзе Острэм вярнулася ў педагагічны каледж Экенес, дзе працавала выкладчыцай шведскай, фінскай моў і гісторыі да 1912 года[4]. З 1913 па 1924 год яна выкладала ў школе сумеснага навучання і ў місіянерскай школе ў Экенесе. У 1927 годзе яна атрымала ступень ганаровага доктара філасофіі Хельсінкскага ўніверсітэта, стаўшы першай фінскай жанчынай, якая атрымала ганаровую ступень[5]. Нягледзячы на тое, што яна імкнулася вярнуцца ва ўніверсітэт для працягу вучобы, яна «адмовілася ад гэтай думкі», бо мусіла фінансава падтрымліваць сям’ю.

Спадчына

[правіць | правіць зыходнік]

Пасля заканчэння ўніверсітэта Острэм стала сімвалам не толькі для фемінісцкага руху ў Фінляндыі таго часу, але і для шведскамоўнага насельніцтва Фінляндыі. Пра яе пісаў вершы шведскамоўны пісьменнік Захарыас Тапеліус[en] і пісьменніца-феміністка Адэлаіды Эрнрут. Існуе меркаванне, што Тапеліус стварыў гераіню свайго рамана Planetarnes skyddslingar (Пратэжэ планет) паводле ейнага вобраза[4][6]. Нягледзячы на гэта, Острэм аднойчы сказала: «Няма сэнсу называць мяне піянерам, таму што я ніколі ім свядома не была»[4].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б Міжнародны ідэнтыфікатар стандартных найменняў — 2012. Праверана 15 кастрычніка 2015.
  2. ↑ Emma Irene Åström — SLS.
  3. ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2018. Праверана 24 жніўня 2018.
  4. ↑ а б в г д е Väisänen, Maija. Åström, Emma Irene (1847–1934). Biografiakeskus, Suomalaisen Kirjallisuuden Seura. Праверана 25 June 2018.
  5. ↑ а б Emma Irene Åström(недаступная спасылка). Great Women from the Teacher Seminary. University of Jyväskylä. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 3 August 2014.
  6. ↑ Schoolfield, George C. (1998). A History of Finland's Literature. University of Nebraska Press. p. 343. ISBN 978-0-8032-4189-3.

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Эма_Ірэна_Острэм&oldid=4763691"