HL Цяльца

Зорка
Зорка
	; Здымак HL Цяльца, зроблены ALMA
Назіральныя даныя; (Эпоха J2000.0)
Адлегласць	520 св. гадоў
Бачная зорная велічыня (V)	14.56
Сузор’е	Цялец
Астраметрыя
Уласны рух (μ)	RA: 8.0 mas у год ; Dec: -21.8 mas у год
Характарыстыкі
Спектральны клас	K9
Пераменнасць	T Цяльца
Фізічныя характарыстыкі
Узрост	100 000 гадоў
Металічнасць	[M/H] = ?
Іншыя абазначэнні
	HL Tauri, HL Tau, GSC 01269-01065, IRAS 04287+1807, 2MASS J04313843+1813576 ;

HL Цяльца (лац.: HL Tauri) — зорка ў сузор'і Цяльца, якая знаходзіцца ў 520 светлавых гадах ад нас. Гэта аранжавая пераменная зорка класа K тыпу T Цяльца, што адносіцца да малекулярнага воблака Цяльца. У яе знойдзены протапланетны дыск і юпітэрападобная планета. Узрост зоркі складае каля 100 тысяч гадоў — яна знаходзіцца на раннім этапе зорнай эвалюцыі.

Протапланетны дыск[правіць | правіць зыходнік]

Протапланетны дыск, які верціцца вакол зоркі, вельмі масіўны і яркі, што робіць яго зручным аб’ектам для вывучэння. Брытанскія навукоўцы выявілі па эмісійным лініям, што ў дыску прысутнічаюць скопішчы ў выглядзе буйных скалістых аб’ектаў і згусткаў гарачага газу. Гэта дазволіла астраномам зрабіць выснову, што каля зоркі актыўна фарміруецца планетная сістэма. Далейшыя даследаванні паказалі наяўнасць як мінімум адной экзапланеты.

HL Цяльца b[правіць | правіць зыходнік]

Брытанскія астраномы з універсітэта Сэнт-Андруса ў Шатландыі адкрылі ў зоркі планету — HL Цяльца b. Па масе яна прыблізна ў 14 больш Юпітэра і круціцца вакол маці-зоркі на адлегласці, які перавышае арбіту Нептуна ў два разы. Прэцэдэнт выяўлення планеты каля зоркі, акружанай протапланетным дыскам, быў — у сістэме TW Гідры. Аднак унікальнасць дадзенай экзапланеты складаецца ў тым, што яе узрост не перавышае 2000 гадоў. Гэта самая маладая з вядомых на дадзены момант планет. Даследчыкі мяркуюць, што каля 1600 гадоў таму міма сістэмы HL Цяльца праляцела суседняя XZ Цяльца, таксама маладая пераменная зорка. Яе гравітацыйнае поле закранула протапланетны дыск, у выніку чаго пачалі больш актыўна ўтварацца згусткі з пылу і газу, што ў канчатковым выніку і прывяло да з’яўлення HL Цяльца b.