Mu (ракета-носьбіт)
Mu (Мю), ці M — серыя японскіх цвердапаліўных ракет-носьбітаў, якія запускаліся з касмадрома Уцінаура з 1966 па 2006 год. Першапачаткова распрацаваныя Японскім інстытутам касмічнай і астранаўтычнай навукі (ISAS), ракеты сямейства Мю пазней запускаліся Японскім агенцтвам аэракасмічных даследаванняў пасля таго як ISAS стала яго часткай.[1]
Першыя японскія ракеты-носьбіты[правіць | правіць зыходнік]
Першая ракета з серыі, Mu-1, здзейсніла адзіны субарбітальны выпрабавальны палёт 31 кастрычніка 1966 года. Пасля былі зроблены серыі ракет Mu-3 і Mu-4. У 1969 годзе быў праведзены субарбітальны выпрабавальны запуск Mu-3D.[2] Першы арбітальны запуск сямейства з выкарыстаннем Mu-4S быў праведзены 25 верасня 1970 года, аднак чацвёртая ступень не спрацавала, і ракета не змагла трапіць на арбіту. 16 лютага 1971 года іншай ракетай Mu-4S быў запушчаны спадарожнік Tansei 1. Яшчэ два запускі Mu-4S адбыліся ў 1971 і 1972 гадах. Mu-4S быў заменены Mu-3C, якая была запушчана чатыры разы ў перыяд з 1974 па 1979 год, з трыма поспехамі і адной няўдачай, і Mu-3H, якая была запушчана тры разы ў 1977 і 1978 гадах. Mu-3S выкарыстоўвалася ў перыяд з 1980 па 1984 год, зрабіўшы чатыры пускі. Апошнім варыянтам мадэлі Мu-3 была Мu-3SII, якая была запушчана восем разоў з 1985 па 1995 год. Мu-3 была заменена на M-V.
M-V[правіць | правіць зыходнік]
M-V, або Mu-5 выкарыстоўвалася з 1997 года па 2006 год. Было праведзена сем пускаў, шэсць з якіх былі паспяховымі. Звычайна M-V запускалася ў трохступеньчатай канфігурацыі, чатырохступеньчатая канфігурацыя, якая атрымала назву M-V KM, запускалася 3 разы: спадарожнік MUSES-B (HALCA) у 1997 годзе, АМС Назомі (PLANET-B) у 1998 годзе і АМС Хаябуса (MUSES-C) у 2003 годзе. Трохступеньчатая канфігурацыя магла несці да 1 800 кг груза да арбіты з вышынёй 200 км і нахілам 30° ці 1 300 кг на палярную арбіту (нахіл 90°) з вышынёй 200 км. M-V KM магла запусціць груз да 1 800 кг на арбіту з нахілам 30° і 400 км вышынёй.
Трохступеньчатая M-V мела агульную стартавую масу 137,5 тон, а чатырохступеньчатая M-V KM — 139 тон.
Спіс запускаў[правіць | правіць зыходнік]
Усе запускі адбываліся са стартавай пляцоўцы Мю касмічнага цэнтра Уцінаура.
| Нумар запуску | Дата і час запуску (UTC) | Карысная нагрузка | Арбіта | Вынік |
|---|---|---|---|---|
| M-4S-1 | 25 верасня 1970 05:00 |
MS-F1 | НАА (план) | Няўдача |
| M-4S-2 | 16 лютага 1971 04:00 |
MS-T1 (Tansei 1) | НАА | Поспех |
| M-4S-3 | 28 верасня 1971 04:00 |
MS-F2 (Shinsei) | НАА | Поспех |
| M-4S-4 | 19 жніўня 1972 02:40 |
REXS (Denpa) | СКА | Поспех |
| M-3C-1 | 16 лютага 1974 05:00 |
MS-T2 (Tansei 2) | СКА | Поспех |
| M-3C-2 | 24 лютага 1975 05:25 |
SRATS (Taiyo) | СКА | Поспех |
| M-3C-3 | 4 лютага 1976 05:00 |
CORSA | НАА (план) | Няўдача |
| M-3H-1 | 19 лютага 1977 05:15 |
MS-T3 (Tansei 3) | СКА | Поспех |
| M-3H-2 | 4 лютага 1978 07:00 |
EXOS-A (Kyokko) | СКА | Поспех |
| M-3H-3 | 16 верасня 1978 05:00 |
EXOS-B (Jikiken) | ВКА | Поспех |
| M-3C-4 | 21 лютага 1979 05:00 |
CORSA-b (Хакучо) | НАА | Поспех |
| M-3S-1 | 17 лютага 1980 00:40 |
MS-T4 (Tansei 4) | НАА | Поспех |
| M-3S-2 | 21 лютага 1981 00:30 |
ASTRO-A (Хінаторы) | НАА | Поспех |
| M-3S-3 | 20 лютага 1983 05:10 |
ASTRO-B (Тэнма) | НАА | Поспех |
| M-3S-4 | 14 лютага 1984 08:00 |
EXOS-C (Ohzora) | НАА | Поспех |
| M-3SII-1 | 7 студзеня 1985 19:26 |
MS-T5 (Сакігакэ) | ГЦА | Поспех |
| M-3SII-2 | 18 жніўня 1985 23:33 |
PLANET-A (Суйсэй) | ГЦА | Поспех |
| M-3SII-3 | 5 лютага 1987 06:30 |
ASTRO-C (Гінга) | НАА | Поспех |
| M-3SII-4 | 21 лютага 1989 23:30 |
EXOS-D (Акебоно) | СКА | Поспех |
| M-3SII-5 | 24 студзеня 1990 11:46 |
MUSES-A (Хітэн) | Транс-Месячная | Поспех |
| M-3SII-6 | 30 жніўня 1991 02:30 |
SOLAR-A (Ёко) | НАА | Поспех |
| M-3SII-7 | 20 лютага 1993 02:20 |
ASTRO-D/ASCA (Аска) | НАА | Поспех |
| M-3SII-8 | 15 студзеня 1995 13:45 |
EXPRESS | НАА | Частковая няўдача |
| M-V-1 | 12 лютага 1997 04:50 |
MUSES-B/HALCA (Харука) | ВКА | Поспех |
| M-V-3 | 3 ліпеня 1998 18:12 |
PLANET-B (Назомі) | ГЦА | Поспех |
| M-V-4 | 10 лютага 2000 01:30 |
ASTRO-E | НАА (план) | Няўдача |
| M-V-5 | 9 мая 2003 04:29 |
MUSES-C (Хаябуса) | ГЦА | Поспех |
| M-V-6 | 10 ліпеня 2005 03:30 |
ASTRO-EII (Сузаку) | НАА | Поспех |
| M-V-8 | 21 лютага 2006 21:28 |
ASTRO-F (Акары) | НАА | Поспех |
| M-V-7 | 22 верасня 2006 21:36 |
SOLAR-B (Хінодэ) | НАА | Поспех |
↑ Два субарбітальныя запускі ракет сямейства Мю былі выкананы перад першым арбітальным палётам: Mu-1 здзейсніла палёт 31 кастрычніка 1966 г. у 05:04 (UTC) і Mu-3D здзейсніў палёт 17 жніўня 1969 г. у 06:00 (UTC).
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ Pekkanen, Saadia; Kallender-Umezu, Paul (2010). In Defense of Japan: From the Market to the Military in Space Policy. Stanford University Press. ISBN 9780804775007.
- ↑ Mu-3D. astronautix.com. Праверана March 19, 2023.