Ёхан Вальдэмар Янсен

Ёхан Вольдэмар Янсен
Ёхан Вольдэмар Янсен
	Johann Voldemar Jannsen
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	16 мая 1819
Месца нараджэння	Vana-Vändra vald[d], Пернаўскі павет[d], Ліфляндская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	13 ліпеня 1890 (71 год)
Месца смерці	Дэрпт, Дэрпцкі павет, Ліфляндская губерня, Расійская імперыя;
Пахаванне	могілкі Раадзі[d];
Грамадзянства	Расійская імперыя;
Дзеці	Лідзія Койдула і Harry Jannsen[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, журналіст, лідар эстонскага нацыянальнага руху
Мова твораў	эстонская
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ёхан Вальдэма́р Я́нсен (нар. Jaan Jensen; 15 мая 1819, Вяндра, Ліфляндская губерня — 13 ліпеня 1890, Тарту, Ліфляндская губерня) — эстонскі паэт, журналіст, лідар эстонскага нацыянальнага руху.

Адзін з дзеячаў культуры перыяду нацыянальнага абуджэння ў Эстоніі. Лютэранін. Па прафесіі настаўнік. У 1850—1863 выкладаў у г. Пернаве (Пярну), дзе пачаў сваю журналісцка-выдавецкую дзейнасць (заснаваў у горадзе Пярну штотыднёвік «Perno Postimees ehk Näddalileht» («Пярнускі паштальён або Штотыднёвік»), 1857. У 1863 Янсен пераехаў у Тарту, дзе набыў вядомасць як выдавец газеты «Eesti Postimees» («Ээсты постымеэс») (1864—1880, Дэрпт). Першым афіцыйна стаў выкарыстоўваць у якасці назвы народа словазлучэнне эстонскі народ (эст. eesti rahvas), замест ранейшага — вясковы народ (эст. maarahvas). Ён лічыў, што спевы і музыка, асабліва ў групе, з'яўляюцца магутным інструментам для стымулявання нацыянальнага духу. Янсен і яго дачка — паэтэса Лідзія Койдула былі заснавальнікамі ў 1865 годзе спеўнага таварыства «Ванемуйнэ». Ён быў ініцыятарам усеэстонскіх спеўных свят (першы — улетку 1869). У памяць пра гэта спеўнага свята ў Тарту ўсталяваны помнік.^[2]

Узначальваў Тартускае, а затым Вырускае таварыствы земляробаў. Янсен выступаў за буржуазнае развіццё Эстоніі, прапагандаваў выкуп хутароў ва ўласнасць ці перадачу іх у арэнду. Напісаў словы да эстонскага гімна Mu isamaa, mu õnn ja rõõm (Айчына, маё шчасце і радасць мая). У 1880 годзе Янсен быў паралізаваны, і памёр праз дзесяць гадоў у Тарту.

Зноскі

↑ ^а ^б Johann Woldemar Jannsen // Eesti biograafiline andmebaas ISIK Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25504413"></a>
↑ Помнік Першаму Спеўнаму святу ў Тарту

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ёхан Вальдэмар Янсен
Янсен
Ёхан Вольдэмар Янсен і яго роля ў гісторыі эстонскай культуры Архівавана 17 лістапада 2015. (эст.)

[_b5e07222e6b46a3e-1] а ^б Johann Woldemar Jannsen // Eesti biograafiline andmebaas ISIK Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25504413"></a>

[2] Помнік Першаму Спеўнаму святу ў Тарту

[1]

[2]