Туманнасць: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
др r2.7.2+) (робат дадаў: be-x-old:Туманнасьць |
||
Радок 25: | Радок 25: | ||
[[ar:سديم]] |
[[ar:سديم]] |
||
[[az:Dumanlıq]] |
[[az:Dumanlıq]] |
||
[[be-x-old:Туманнасьць]] |
|||
⚫ | |||
[[bn:নীহারিকা]] |
[[bn:নীহারিকা]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bs:Maglica]] |
[[bs:Maglica]] |
||
[[ca:Nebulosa]] |
[[ca:Nebulosa]] |
||
Радок 34: | Радок 34: | ||
[[da:Stjernetåge]] |
[[da:Stjernetåge]] |
||
[[de:Nebel (Astronomie)]] |
[[de:Nebel (Astronomie)]] |
||
⚫ | |||
[[el:Νεφέλωμα]] |
[[el:Νεφέλωμα]] |
||
[[en:Nebula]] |
[[en:Nebula]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Nebulozo]] |
[[eo:Nebulozo]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[eu:Nebulosa]] |
[[eu:Nebulosa]] |
||
[[fa:سحابی (ستارهشناسی)]] |
[[fa:سحابی (ستارهشناسی)]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Nébuleuse]] |
[[fr:Nébuleuse]] |
||
[[gl:Nebulosa]] |
[[gl:Nebulosa]] |
||
[[gu:નિહારિકા]] |
[[gu:નિહારિકા]] |
||
[[ |
[[he:ערפילית]] |
||
⚫ | |||
[[hi:नीहारिका]] |
[[hi:नीहारिका]] |
||
[[hr:Maglica]] |
[[hr:Maglica]] |
||
[[ |
[[ht:Nebilez]] |
||
[[hu:Csillagköd]] |
|||
⚫ | |||
[[id:Nebula]] |
[[id:Nebula]] |
||
[[io:Nebuloso]] |
|||
[[it:Nebulosa]] |
[[it:Nebulosa]] |
||
[[ |
[[ja:星雲]] |
||
[[jv:Nebula]] |
[[jv:Nebula]] |
||
⚫ | |||
[[kn:ನೀಹಾರಿಕೆ]] |
[[kn:ನೀಹಾರಿಕೆ]] |
||
[[ko:성운]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ht:Nebilez]] |
|||
[[la:Nebula (astronomia)]] |
[[la:Nebula (astronomia)]] |
||
[[lv:Miglājs]] |
|||
[[lb:Niwwel (Astronomie)]] |
[[lb:Niwwel (Astronomie)]] |
||
[[lt:Ūkas]] |
[[lt:Ūkas]] |
||
[[ |
[[lv:Miglājs]] |
||
[[mk:Маглина]] |
[[mk:Маглина]] |
||
[[ml:നീഹാരിക]] |
[[ml:നീഹാരിക]] |
||
Радок 67: | Радок 68: | ||
[[ms:Nebula]] |
[[ms:Nebula]] |
||
[[my:နက်ဗျူလာ]] |
[[my:နက်ဗျူလာ]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Nevels en gaswolken]] |
[[nl:Nevels en gaswolken]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[no:Stjernetåke]] |
[[no:Stjernetåke]] |
||
⚫ | |||
[[nov:Nebula]] |
[[nov:Nebula]] |
||
⚫ | |||
[[pnb:بدلی]] |
[[pnb:بدلی]] |
||
⚫ | |||
[[pt:Nebulosa]] |
[[pt:Nebulosa]] |
||
[[ro:Nebuloasă]] |
[[ro:Nebuloasă]] |
||
Радок 82: | Радок 82: | ||
[[sl:Meglica]] |
[[sl:Meglica]] |
||
[[sr:Маглина]] |
[[sr:Маглина]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Nebulosa]] |
[[sv:Nebulosa]] |
||
⚫ | |||
[[ta:நெபுலா]] |
[[ta:நெபுலா]] |
||
[[th:เนบิวลา]] |
[[th:เนบิวลา]] |
||
Радок 90: | Радок 90: | ||
[[ur:سحابیہ]] |
[[ur:سحابیہ]] |
||
[[vi:Tinh vân]] |
[[vi:Tinh vân]] |
||
[[zh-yue:星雲]] |
|||
[[zh:星云]] |
[[zh:星云]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
Версія ад 22:19, 13 снежня 2012
Туманнасць — участак міжзорнага асяроддзя, які выдзяляецца сваім выпраменьваннем або паглынаннем выпраменьвання ў агульным фоне неба. Раней туманнасцямі называлі любы нерухомы на небе падоўжаны аб'ект. У 20-х гадах XX стагоддзя было адкрыта, што сярод туманнасцей ёсць шмат галактык (напр., Туманнасць Андрамеды). Пасля гэтага тэрмін туманнасць быў звужаны да пазначанага вышэй сэнсу.
Туманнасці складаюцца з пылу, газу і плазмы.
Гісторыя
Першапачаткова туманнасцямі ў астраноміі лічылі любыя нерухомыя і працяглыя (дыфузныя) прамяністыя астранамічныя аб'екты, у тым ліку зорныя скопішчы або галактыкі па-за Млечным Шляхам, якія не было магчыма размеркаваць па зорках. Некаторыя прыклады падобнага выкарыстання захаваліся да нашага часу. Напрыклад, Галактыку Андрамеды часам называюць «Туманнасцю Андрамеды».
У 1787 годзе Шарль Месье, які актыўна займаўся пошукам камет, склаў каталог нерухомых дыфузных аб'ектаў, падобных да камет. У каталог Месье трапілі як, уласна, туманнасці, гэтак і галактыкі (напрыклад, вышэй прыгаданая галактыка Андрамеды — M31) і шаравыя зорныя скопішчы (M13 — скопішча ў сузор'і Геркулеса).
З развіццём астраноміі і павелічэннем разрознення тэлескопаў, тлумачэнне тэрміна «туманнасць» удакладнялася: частка «туманнасцей» была ідэнтыфікаваная як зорныя скопішчы, былі выяўленыя цёмныя (паглынальныя) газапылавыя туманнасці, і, нарэшце, у 1920-х гадах, спачатку Кнуту Лундмарку, а потым і Эдвіну Хаблу, атрымалася размеркаваць па зорках перыферыйныя вобласці шэрагу галактык і тым самым вызначыць іх прыроду.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Туманнасць