Кітайскі каляндар: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.7.2) (робат дадаў: lv:Ķīniešu kalendārs |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Календары|Месяцова-сонечны}} |
|||
'''Кіта́йскі калянда́р''' — [[месяцова-сонечны каляндар]], заснаваны адначасова на фазах Месяца і вярчэнні сонца і аб’ядноўвае ў сабе элементы як месячнага, так і сонечнага календароў. У [[Кітай|Кітаі]] ў шырокі ўжытак увайшоў [[Грэгарыянскі каляндар]], але месяцовы каляндар, як і раней, выкарыстоўваецца для вызначэння датаў традыцыйных святаў, як, напрыклад, «Свята вясны» («Аджэ»), «Свята сярэдзіны восені» і іншых. |
'''Кіта́йскі калянда́р''' — [[месяцова-сонечны каляндар]], заснаваны адначасова на фазах Месяца і вярчэнні сонца і аб’ядноўвае ў сабе элементы як месячнага, так і сонечнага календароў. У [[Кітай|Кітаі]] ў шырокі ўжытак увайшоў [[Грэгарыянскі каляндар]], але месяцовы каляндар, як і раней, выкарыстоўваецца для вызначэння датаў традыцыйных святаў, як, напрыклад, «Свята вясны» («Аджэ»), «Свята сярэдзіны восені» і іншых. |
||
Версія ад 22:38, 12 студзеня 2013
Каляндар | |||
---|---|---|---|
Звесткі аб календары | |||
Тып календара |
|||
Каляндарная эра |
Устаўка высакосных |
||
| |||
Іншыя календары | |||
Армеліна · Армянскі: паганскі, хрысціянскі · Асірыйскі · Ацтэкскі · Бахаі · Бенгальскі · Будысцкі · Вавілонскі · Візантыйскі · В'етнамскі · Гільбурда · Галацэнскі · Грыгарыянскі · Грузінскі · Старажытнагрэчаскі · Старажытнаегіпецкі · Старажытнаіндыйскі · Старажытнакітайскі · Старажытнаперсідскі · Старажытнаславянскі · Зараастрыйскі · Індыйскі · Інкі · Іранскі · Ірландскі · Ісламскі · Кітайскі · Конта · Копцкі · Малайскі · Мая · Непальскі · Новаюліянскі · Рымскі · Сіметрычны · Савецкі · Стабільны · Тамільскі · Тайскі: месяцавы, сонечны · Тыбецкі · Трохсезонны · Туркменскі · Французскі · Ханаанейскі · Хараппскі · Чучхэ · Шведскі · Шумерскі · Эфіопскі · Юліянскі · Яванскі · Японскі · Яўрэйскі |
Кіта́йскі калянда́р — месяцова-сонечны каляндар, заснаваны адначасова на фазах Месяца і вярчэнні сонца і аб’ядноўвае ў сабе элементы як месячнага, так і сонечнага календароў. У Кітаі ў шырокі ўжытак увайшоў Грэгарыянскі каляндар, але месяцовы каляндар, як і раней, выкарыстоўваецца для вызначэння датаў традыцыйных святаў, як, напрыклад, «Свята вясны» («Аджэ»), «Свята сярэдзіны восені» і іншых.
Таксама месяцовы каляндар выкарыстоўваюць астролагі, напрыклад, для вызначэння найспрыяльнейшых дзён для вяселляў альбо для адчынення ўстаноў. Фазы Месяца вызначаюцца з дапамогай месяцовага календара, разбітага на месяцы згодна з месяцовым цыклам.
У Кітаі месяцовы каляндар атрымаў назву «сельскагаспадарчы» (農曆 nónglì), а грыгарыянскі каляндар называецца «звычайным» (公曆 gōnglì), «заходнім» (西曆 xīlì) альбо «сонечным» (日曆 rìlì). Пасля ўвядзення грэгарыянскага календара яго таксама называлі «новым», а месяцовы каляндар — адпаведна — старым.
Варыянты
Іншыя падобныя календары альбо цалкам ідэнтычная кітайскаму (напрыклад, карэйскі), альбо падобныя да кітайскага, але маюць пэўныя адрозненні (у в'етнамскім календары — Трус у задыякальным цыкле заменены на Ката; у тыбетскім календары — змененыя некалькі задыякальных назваў жывёлаў; у японскім календары — зменены прынцып падзялення, з-за чаго з'яўляюцца адрозненні ў гадах з іншымі календарамі).
Элементы кітайскага (кітайска-уйгурскага) календара дзякуючы мангольскім захопам сталі таксама здабыткам ісламскіх народаў. Назвы жывёл, перакладзеныя з мангольскай мовы на турэцкую, выкарыстоўваліся для вядзення храналагічных запісаў, чыноўніцкіх і гістарычнах дакументаў на тэрыторыях, дзе былі пашыраныя персідская і турэцкая мовы ад Малой Азіі да Індыі, пачынаючы з сярэднявечча і на найноўшага часу. У Іране месяцовы каляндар заставаўся ў побыце сялян і збіральнікаў падаткаў да часу забароны на яго выкарыстанне ў 1925 годзе.