Кікладская культура

У музеі кікладскага мастацтва, Афіны

Кікла́дская культура — археалагічная культура ранняга бронзавага века (4 - 2 тысячагоддзі да н. э.), распаўсюджаная на Кікладскіх і некаторых іншых астравах Эгейскага мора.

Гістарычныя асаблівасці

Кікладская культура лічыцца адной з найстаражытнейшых археалагічных культур бронзавага века ў Еўропе. Яе паходжанне звязваюць з земляробчымі культурамі суседняй Малой Азіі. Існавала ў прамежку часу паміж 3200 - 1900 гг. да н. э. і паўплывала на развіццё ранняй мінойскай культуры на Крыце.

Тагачасныя жыхары Кікладскіх астравоў засвоілі занятак комплекснай сельскай гаспадаркай, спалучалі вырошчванне збожжавых культур, масліны і вінаграду з пчалярствам, жывёлагадоўляй і рыбалоўствам. Паміж астравамі існаваў сталы абмен. Асабліва важнымі былі здабыча і гандаль абсідыянам. У 3 тысячагоддзі да н. э. узнікаюць протагарадскія ўмацаваныя паселішчы. Адным з найбольш ранніх з'яўляецца паселішча Паліохні на востраве Лемнас. Яно было абаронена масіўным мурам і займала плошчу каля 4500 м². Да сярэдзіны 3 тысячагоддзя да н. э. падобныя паселішчы з моцнымі мурамі і вежамі былі пабудаваныя і на іншых Кікладах. Пабудовы ўнутры ўмацаванняў падобныя адна на адну, шматпакаёвыя, магчыма прыстасаваныя для пашыраных сем'яў. Пабудоў, падобных на цытадэлі або палацы, не выяўлена, таму мяркуецца, што кікладскае грамадства яшчэ не мела ясна акрэсленага пласта насельніцтва, які стаяў вышэй за іншых.

Для кікладцаў былі характэрны разнастайныя формы мастацтва, асабліва вядомы мармуровыя чалавекападобныя постаці. Усяго налічваецца каля 1400 выяў, але толькі 40% з іх захаваліся і вывучаны дастаткова добра. Кікладскія пахаванні ўтрымоўваюць значную колькасць прадметаў паўсядзённага побыту.

У канцы 3 - пачатку 2 тысячагоддзяў да н. э. развіццё кікладскай культуры было гвалтоўна спынена з-за ўмяшальніцтва звонку, хутчэй за ўсё мінойцаў. Відавочна, частка насельніцтва была знішчана, а рэшткі выжылых былі вымушаны прыняць новыя традыцыі. Герадот паведамляў, што ў старажытнасці Кіклады былі населены лелегамі, залежнымі ад мінойскага Крыта. Магчыма, менавіта яны і былі першаснымі стваральнікамі кікладскай культуры.

Археалогія

Кікладская культура была выяўлена ў 1880-ых гг. брытанскімі археолагамі. Падзяляецца на некалькі лакальных астраўных культур. Акрамя таго, прынята вылучаць наступныя этапы развіцця, якія ахопліваюць 4 - пачатак 2 тысячагоддзяў да н. э.:

• (ECI) — раннекікладскі перыяд I
• (ECII) — раннекікладскі перыяд II
• (ECIII) — раннекікладскі перыяд III
• (MCI) — сярэднекікладскі перыяд I
• (MCII) — сярэднекікладскі перыяд II

Апошні этап (MCII) вызначаны асіміляцыяй мінойскай культурай.

Пазнейшыя этапы культуры Кікладскіх астравоў (MCIII, LCI, LCII, LCIII) не пазбаўлены мясцовай арыгінальнасці, аднак не разглядаюцца як самастойныя.

Галерэя

• 
  Цыліндрычная пасудзіна з тэракоты
• 
  Патэльня
• 
  Зоркападобная постаць 5 - 4 тысячагоддзяў да н. э.
• 
  Зааморфная пасудзіна
• 
  Жаночыя постаці
• 
  Жаночая постаць, меркавана багіні ўрадлівасці
• 
  Цяжарнасць
• 
  Мужчынская постаць
• 
  Гімнасты
• 
  Чалавек з кубкам
• 
  Арфіст
• 
  Цыліндр з выявай рыбака

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кікладская культура
• Cycladic Art Museum
• CYCLADIC CULTURE
• Early Cycladic Art and Culture
• Colin Renfrew, The Emergence of Civilisation: The Cyclades and the Aegean in the Third Millennium B.C.