Народная этымалогія: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
 
Радок 1: Радок 1:
'''Наро́дная этымало́гыя''' ({{lang-de|Volksetymologie}}) — спецыфічная моўная з’ява поўнага або частковага пераасэнсавання слова праз адвольнае збліжэнне яго з блізкімі гучаннем словамі. Паняцце ўведзена нямецкім [[Лінгвістыка|лінгвістам]] Ферстэманам у 1852 годзе.
'''Наро́дная этымало́гыя''' ({{lang-de|Volksetymologie}}) — спецыфічная моўная з’ява поўнага або частковага пераасэнсавання слова праз адвольнае збліжэнне яго з блізкімі гучаннем словамі. Паняцце ўведзена нямецкім [[Лінгвістыка|лінгвістам]] Ферстэманам у 1852 годзе.


З’ява народнай этымалогіі назіраецца не толькі ў народзе, яна адыграла значную ролю і ў канструкцыях гэтак званай навуковай [[Этымалогія|этымалогіі]], асабліва там, дзе імкнуліся пераменшыць уплыў іншых [[Мова|моў]] на сваю, або перабольшыць уплыў сваёй мовы на іншыя. Для першага выпадку характэрна стаўленне ў мінулым [[Расія|расійскіх]] этымолагаў да [[Цюркскія мовы|цюркскага]] фонду [[Руская мова|рускай мовы]], для другога — стаўленне ў мінулым [[Германія|нямецкіх]] этымолагаў да [[Раманскія мовы|раманскага]] і ўсходняга фонду міжнароднай тэхнічнай тэрміналогіі. Таму паняцце ''народная этымалогія'' не вельмі ўдалае, бо абгрунтаванатолькі гістарычна. Аднак спробы замяніць яго іншымі паняццямі — ''ілжывая этымалогія'', ''лексічная асіміляцыя'', ''лексічная асацыяцыя'', пакуль поспеху не мелі.
З’ява народнай этымалогіі назіраецца не толькі ў народзе, яна адыграла значную ролю і ў канструкцыях гэтак званай навуковай [[Этымалогія|этымалогіі]], асабліва там, дзе імкнуліся пераменшыць уплыў іншых [[Мова|моў]] на сваю, або перабольшыць уплыў сваёй мовы на іншыя. Для першага выпадку характэрна стаўленне ў мінулым [[Расія|расійскіх]] этымолагаў да [[Цюркскія мовы|цюркскага]] фонду [[Руская мова|рускай мовы]], для другога — стаўленне ў мінулым [[Германія|нямецкіх]] этымолагаў да [[Раманскія мовы|раманскага]] і ўсходняга фонду міжнароднай тэхнічнай тэрміналогіі. Таму паняцце ''народная этымалогія'' не вельмі ўдалае, бо абгрунтавана толькі гістарычна. Аднак спробы замяніць яго іншымі паняццямі — ''ілжывая этымалогія'', ''лексічная асіміляцыя'', ''лексічная асацыяцыя'', пакуль поспеху не мелі.


== Літаратура ==
== Літаратура ==

Актуальная версія на 16:14, 20 чэрвеня 2021

Наро́дная этымало́гыя (ням.: Volksetymologie) — спецыфічная моўная з’ява поўнага або частковага пераасэнсавання слова праз адвольнае збліжэнне яго з блізкімі гучаннем словамі. Паняцце ўведзена нямецкім лінгвістам Ферстэманам у 1852 годзе.

З’ява народнай этымалогіі назіраецца не толькі ў народзе, яна адыграла значную ролю і ў канструкцыях гэтак званай навуковай этымалогіі, асабліва там, дзе імкнуліся пераменшыць уплыў іншых моў на сваю, або перабольшыць уплыў сваёй мовы на іншыя. Для першага выпадку характэрна стаўленне ў мінулым расійскіх этымолагаў да цюркскага фонду рускай мовы, для другога — стаўленне ў мінулым нямецкіх этымолагаў да раманскага і ўсходняга фонду міжнароднай тэхнічнай тэрміналогіі. Таму паняцце народная этымалогія не вельмі ўдалае, бо абгрунтавана толькі гістарычна. Аднак спробы замяніць яго іншымі паняццямі — ілжывая этымалогія, лексічная асіміляцыя, лексічная асацыяцыя, пакуль поспеху не мелі.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Народная этымалогія // Беларускі фальклор: Энцыклапедыя. Т. 2. — Мінск, 2006. — С. 229—230.
  • Шор Р. Народная этимология // Литературная энциклопедия: В 11 т. — М., 1929—1939. Т. 7. — М.: ОГИЗ РСФСР, гос. словарно-энцикл. изд-во «Сов. Энцикл.», 1934. — Стб. 607—608.