Мікалай Іванавіч Каспяровіч: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Новая старонка: ''''Мікалай Іванавіч КАСПЯРОВІЧ''' (9(22).5.1900, в. Ізабалёва Ігуменскага пав., цяпер [[Пух...' |
др арфаграфія |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Мікалай Іванавіч КАСПЯРОВІЧ''' ([[22 мая|9(22).5]].[[1900]], в. Ізабалёва Ігуменскага пав., цяпер [[Пухавіцкі раён]] |
'''Мікалай Іванавіч КАСПЯРОВІЧ''' ([[22 мая|9(22).5]].[[1900]], в. Ізабалёва Ігуменскага пав., цяпер [[Пухавіцкі раён]] — [[26.12]].[[1937]]) — беларускі краязнавец, лексікограф, мастацтвазнавец і літаратуразнавец. |
||
Скончыў Мінскі інстытут народнай асветы (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў Кастрамской губерні, вучыўся ў Кастрамской мужчынскай гімназіі. У 1917-21 настаўнічаў у Ігуменскім павеце, у 1919-20 інструктар [[ЧБНК|Часовага |
Скончыў Мінскі інстытут народнай асветы (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў Кастрамской губерні, вучыўся ў Кастрамской мужчынскай гімназіі. У 1917-21 настаўнічаў у Ігуменскім павеце, у 1919-20 інструктар [[ЧБНК|Часовага беларускага нацыянальнага камітэта]] і [[Цэнтральная беларуская школьная рада|Цэнтральнай беларускай школьнай рады]], арганізаваў і быў першым старшынём Ігуменскіх павятовых беларускага нацыянальнага камітэта і школьнай рады, удзельнічаў у антыпольскім падполлі. У 1918-20 вучыўся ў [[Мінскі беларускі педагагічны інстытут|Мінскім беларускім педагагічным інстытуце]], у 1921-22 — у [[БДУ]], быў выключаны. Член арганізацыі «Маладая Беларусь». Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасцей, [[БПС-Р]] у 1918-24. 3 1921 інструктар Наркамасветы [[БССР]], з 1922 інспектар Слуцкага, з 1924 — Віцебскага аддзелаў народнай асветы. 3 1926 навуковы сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства пры [[Інбелкульт|Інбелкульце]], сакратар краязнаўчага часопіса [[Наш край (1925)|«Наш край»]]. Выйшаў «Беларуска-расійскі слоўнічак» (1925), «Віцебскі краёвы слоўнік» і «Слоўнічак уласных найменняў» (1927). Пісаў пра гісторыю краязнаўчай працы на Беларусі, яе задачы і методыку, даследаваў гісторыю беларускага выяўленчага мастацтва, архітэктуру, сучасную графіку (арт. «Беларускае малярства ў Польшчы (XIV—XVI стст.)», «Асноўныя моманты гісторыі беларускага дойлідства», «Мінск у графіцы А. М. Тычыны» і інш.). Цікавіўся гісторыяй тэатра, навукі (нарысы «Уладзіслаў Галубок», «Беларускі тэатр у Гродна», «Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго», «Беларуская культура: Да дзесяцігоддзя абвяшчэння БССР»). Склаў бібліяграфію твораў К. Каганца, даследаваў асобныя праблемы развіцця беларускай літаратуры (нарыс «Карусь Каганец», арт. «Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча», «Беларуская літаратура ў Латвіі»). Укладальнік першага беларускага дапаможніка па тэорыі літаратуры «Узоры для літаратурных гурткоў пры „Маладняку“ і гурткоў селькораў» (1927). Арыштаваны ДПУ БССР 29.6.1930 па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Па пастанове АДПУ СССР ад 10.4.1931 зняволены ў лагерах тэрмінам на 5 гадоў (Асінкі Кемераўскай вобл.). Пасля вызвалення ў 1935 жыў у Новасібірску, выкладаў рускую мову і літаратуру ў тэхнікуме сувязі. Паўторна арыштаваны 28.8.1937; па пастанове ад 17.12.1937 прыгавораны да расстрэлу. Па першым прыгаворы рэабілітаваны 19.9.1960, па другім — 14.2.1958. |
||
==Бібліяграфія== |
== Бібліяграфія == |
||
*Беларуская архітэктура. Віцебск, 1925; |
* Беларуская архітэктура. Віцебск, 1925; |
||
*Матэрыялы да вывучэння віцебскай краёвай літаратуры і мастацтва. Мн., 1927; |
* Матэрыялы да вывучэння віцебскай краёвай літаратуры і мастацтва. Мн., 1927; |
||
*Краязнаўства: (Нарысы). Мн., 1929. |
* Краязнаўства: (Нарысы). Мн., 1929. |
||
==Літаратура== |
== Літаратура == |
||
*Германовіч І.К. |
* Германовіч І. К. Жыццё праляцела знічкай // ЛіМ. 1980, 22 жн. |
||
*Германовіч І.К. |
* Германовіч І. К. Беларускія мовазнаўцы: нарысы жыцця і навук. дзейнасці. Мн., 1985. С. 141—162. |
||
*Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўнік. Мн., 1994. Т. 3. С. 208—211. |
* Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўнік. Мн., 1994. Т. 3. С. 208—211. |
||
*Лісаў А.Г., Падліпскі А.М. |
* Лісаў А. Г., Падліпскі А. М. Краязнавец Мікалай Каспяровіч. Віцебск, 2000. |
||
*{{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}} |
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}} |
||
{{DEFAULTSORT:Каспяровіч Мікалай}} |
{{DEFAULTSORT:Каспяровіч Мікалай}} |
Версія ад 17:03, 3 верасня 2011
Мікалай Іванавіч КАСПЯРОВІЧ (9(22).5.1900, в. Ізабалёва Ігуменскага пав., цяпер Пухавіцкі раён — 26.12.1937) — беларускі краязнавец, лексікограф, мастацтвазнавец і літаратуразнавец.
Скончыў Мінскі інстытут народнай асветы (1921). У 1915-17 знаходзіўся ў бежанстве ў Кастрамской губерні, вучыўся ў Кастрамской мужчынскай гімназіі. У 1917-21 настаўнічаў у Ігуменскім павеце, у 1919-20 інструктар Часовага беларускага нацыянальнага камітэта і Цэнтральнай беларускай школьнай рады, арганізаваў і быў першым старшынём Ігуменскіх павятовых беларускага нацыянальнага камітэта і школьнай рады, удзельнічаў у антыпольскім падполлі. У 1918-20 вучыўся ў Мінскім беларускім педагагічным інстытуце, у 1921-22 — у БДУ, быў выключаны. Член арганізацыі «Маладая Беларусь». Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасцей, БПС-Р у 1918-24. 3 1921 інструктар Наркамасветы БССР, з 1922 інспектар Слуцкага, з 1924 — Віцебскага аддзелаў народнай асветы. 3 1926 навуковы сакратар Цэнтральнага бюро краязнаўства пры Інбелкульце, сакратар краязнаўчага часопіса «Наш край». Выйшаў «Беларуска-расійскі слоўнічак» (1925), «Віцебскі краёвы слоўнік» і «Слоўнічак уласных найменняў» (1927). Пісаў пра гісторыю краязнаўчай працы на Беларусі, яе задачы і методыку, даследаваў гісторыю беларускага выяўленчага мастацтва, архітэктуру, сучасную графіку (арт. «Беларускае малярства ў Польшчы (XIV—XVI стст.)», «Асноўныя моманты гісторыі беларускага дойлідства», «Мінск у графіцы А. М. Тычыны» і інш.). Цікавіўся гісторыяй тэатра, навукі (нарысы «Уладзіслаў Галубок», «Беларускі тэатр у Гродна», «Беларуская навука да Кастрычніка і пасля яго», «Беларуская культура: Да дзесяцігоддзя абвяшчэння БССР»). Склаў бібліяграфію твораў К. Каганца, даследаваў асобныя праблемы развіцця беларускай літаратуры (нарыс «Карусь Каганец», арт. «Матывы барацьбы ў творчасці М. Багдановіча», «Беларуская літаратура ў Латвіі»). Укладальнік першага беларускага дапаможніка па тэорыі літаратуры «Узоры для літаратурных гурткоў пры „Маладняку“ і гурткоў селькораў» (1927). Арыштаваны ДПУ БССР 29.6.1930 па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Па пастанове АДПУ СССР ад 10.4.1931 зняволены ў лагерах тэрмінам на 5 гадоў (Асінкі Кемераўскай вобл.). Пасля вызвалення ў 1935 жыў у Новасібірску, выкладаў рускую мову і літаратуру ў тэхнікуме сувязі. Паўторна арыштаваны 28.8.1937; па пастанове ад 17.12.1937 прыгавораны да расстрэлу. Па першым прыгаворы рэабілітаваны 19.9.1960, па другім — 14.2.1958.
Бібліяграфія
- Беларуская архітэктура. Віцебск, 1925;
- Матэрыялы да вывучэння віцебскай краёвай літаратуры і мастацтва. Мн., 1927;
- Краязнаўства: (Нарысы). Мн., 1929.
Літаратура
- Германовіч І. К. Жыццё праляцела знічкай // ЛіМ. 1980, 22 жн.
- Германовіч І. К. Беларускія мовазнаўцы: нарысы жыцця і навук. дзейнасці. Мн., 1985. С. 141—162.
- Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўнік. Мн., 1994. Т. 3. С. 208—211.
- Лісаў А. Г., Падліпскі А. М. Краязнавец Мікалай Каспяровіч. Віцебск, 2000.
- [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.