Аўтабіяграфія

Прыклад аўтабіяграфіі, напісанай мастаком Гаўрыілам Гарэлавым, перыяд 1880—1949 гадоў.

Аўтабіяграфія (ад «аўтар» і «біяграфія»; з грэчаскай: «уласны жыццяпіс») — паслядоўнае апісанне чалавекам падзей уласнага жыцця.

Літаратурны жанр

Для аўтабіяграфіі, у адрозненне ад дзённіка, характэрна рэтраспектыўнае, з вышыні пражытых гадоў, імкненне асэнсаваць сваё жыццё як цэлае; пішучы літаратурную аўтабіяграфію, нярэдка звяртаюцца да вымыслу. У адрозненне ад мемуараў, аўтар засяроджаны на гісторыі сваёй асобы, а не на навакольным свеце. Існуюць і памежныя паміж аўтабіяграфіяй, дзённікамі/або мемуарамі жанры.

Як літаратурны жанр аўтабіяграфія зараджаецца ў позняй антычнасці, на глебе індывідуалістычнага самаадчування, якое толькі з’яўляецца, адначасова з паняццем асобы («Споведзь» Блажэннага Аўгусціна — псіхалагічнае апісанне рэлігійнага крызісу і схілення да веры). Гэты жанр паўтараецца ў некалькіх творах XVII ст., напрыклад у «Міласці Божай, якая сышла на галоўнага грэшніка», напісанай Баньянам у 1666-ым годзе, і пазней у форме свецкага філасофскага твора ў паэтычным шэдэўры Уільяма Уордсварта «Прэлюдыя», завершаным у 1805-ым годзе.

Пачаткам сучаснага жанру аўтабіяграфіі можна лічыць «Споведзь» Жан Жака Русо з беспрэцэдэнтнай шчырасцю апісання.

Сваёй «Аўтабіяграфіяй», апублікаванай у 1793-м годзе, Бенджамін Франклін заклаў асновы чыста амерыканскай традыцыі «гісторыі поспеху».

У музыцы

Аўтабіяграфічныя песні — гэта песні, у якіх тэкст мае непасрэднае дачыненне да гісторыі самога аўтара музыкі.

Гл. таксама

• Дзённік
• Мемуары
• Рэзюмэ

Літаратура

• Г. І. Раманава. Аўтабіяграфія // Літаратурная энцыклапедыя тэрмінаў і паняццяў / Аляксандр Мікалаевіч Нікалюкін. — Інстытут навуковай інфармацыі па грамадскіх навуках РАН: Інтэлвак, 2001. — С. 15-18. — 1596 с. — ISBN 5-93264-026-Х.
• В. Д. Чарняк, М. А. Чарняк. Аўтабіяграфічнасць // Масавая літаратура ў паняццях і тэрмінах. — Навука, Флінта, 2015. — С. 7-10. — 250 с. — ISBN 978-5-9765-2128-5.
• Лэйла Басханукаўна Караева. Англійская літаратурная аўтабіяграфія: Трансфармацыя жанру ў XX стагоддзі. — Выдавецтва. М. і В. Катляровых, 2009. — 276 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-93680-327-7.
• Linda R. Anderson. Autobiography. — Routledge, 2001. — 180 с. — (The New Critical Idiom). — ISBN 9780415186353.
• Ronald Bedford, Lloyd Davis, Philippa Kelly. Early Modern Autobiography: Theories, Genres, Practices. — University of Michigan Press, 2006. — 328 с. — ISBN 0472069284.
• Kathleen M. Ashley, Leigh Gilmore, Gerald Peters. Autobiography& Postmodernism. — University of Massachusetts Press, 1994. — 330 с. — ISBN 0870239007.
• The Cambridge Companion to Autobiography : (en) / Edited by Maria DiBattista, Emily O. Wittman. — Cambridge University Press, 2014. — 286 с. — (Cambridge Companions to Literature). — ISBN 978-1-107-02810-4.