Беларуская пяхотная дывізія на Румынскім фронце
 | Артыкулу нестае спасылак на крыніцы. |
| Беларуская пяхотная дывізія | |
|---|---|
| Гады існавання | 1917 — 1918 |
| Тып | пяхота |
| Войны |
Першая сусветная вайна Грамадзянская вайна ў Расіі |
| Камандзіры | |
| Вядомыя камандзіры | Іосіф Фаміч Пажарскі |
Беларуская пяхотная дывізія на Румынскім фронце — аўтаномнае беларускае ўзброенае фарміраванне. Створана на пачатку лютага 1918 года праз нацыяналізацыю вайсковых часцей было Рускай імператарскай арміі на аснове беларусізаванага 4-га армейскага корпуса з далучэннем да яго іншых беларусізаваных часцей Румынскага фронта. Інтэрніравана на пачатку сакавіка 1918 года.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Нацыяналізацыяй часцей было Рускай імператарскай арміі на Румынскім фронце займалася інтарнацыянальная Нацыянальна-тэрытарыяльная дэмакратычная арганізацыя фронту з прадстаўнікоў-камісараў УНР, Арменіі, беларусаў, Малдовы, Польшчы, ад мусульман, Літвы, Эстоніі, ад казакаў, Грузіі і сібіракоў.
Беларусаў прадстаўляў Павел Данатавіч Манцэвіч.
Загадам № 133 ад 29 студзеня 1918 года памочнік аўгусцейшага галоўнакамандуючага арміямі Румынскага фронту, генерал ад інфантэрыі Шчарбачоў, стварыў Беларускую вайсковую камісію па арганізацыі беларускіх вайсковых часцей на Румынскім фронце. Старшыня камісіі — генерал-маёр Іосіф Пажарскі. Камісія падпарадкоўвалася Цэнтральнай беларускай вайсковай радзе ў Менску.
Загадам № 1362 ад 14 студзеня 1918 года беларусізаваны 6-ы Таўрогенскі пагранічны конны полк, усе эскадроны расквартэраваны у вёсках Боўгарцы i Табакі. Полк пераназаны ў 1-ы гусарскі беларускі нацыянальны полк.
Загадам № 1399 ад 21 студзеня 1918 года беларусізаваны 4-ы армейскі корпус у складзе 30-й i 40-й пяхотных дывізый з артылерыяй, штаб корпусу, усе дапаможныя часці i ўстановы, 43-я дывізія з артылерыяй i прыдадзенымі дывізіі ўстановамі i 26-е аўтабранявое аддзяленне. Усе афіцэры-беларусы i салдаты-беларусы пераводзіліся з 4-й i 6-й армій ў 4-ы армейскі корпус, а з 8-й i 9-й армій ў 43-ю пяхотную дывізыю. Нацыянальным камісарам корпуса прызначаны паручнік Тодар Данілюк. У корпусе (у 4-м?) налічвалася каля 500 чалавек (толькі?)[крыніца?].
Загадам № 1407 ад 23 студзеня 1918 года беларусізаваны 357-я Віцебская дружына i 401-я Мінская дружына.
Загадам № 1436 ад 2 лютага 1918 года з 4-га армейскага корпуса пачалося фарміраванне Беларускай дывізіі на тэрыторыі Малдаўскай Рэспублікі і Румыніі.
Загадам № 1475 ад 11 лютага 1918 года створаны штаб Беларускай пяхотнай дывізіі.
Планавалася перавесці Беларускую пяхотную дывізію і яе матэрыяльную частку ў лютым 1918 года ў Менск на падтрымку 1-га Менскага беларускага палка для абароны Менск ад палякаў і немцаў, але гэта не здзейснілася, бо раней Румынія заключыла сепаратны мір з Германіяй, абавязаўшыся не дазваляць пераброскі часцей з Румынскага фронта на іншыя франты. Беларуская пяхотная дывізія была інтэрніравана ў Румыніі.
Пазней Рада БНР вяла перапіску з Каралеўствам Румынія, каб вярнуць маёмасць дывізіі ў Беларусь.
Склад
[правіць | правіць зыходнік]Беларуская пяхотная дывізія на Румынскім фронце
- 1-ы гусарскі беларускі нацыянальны полк
- 357-я Віцебская беларуская дружына
- 401-я Менская беларуская дружына
- часці 4-га армейскага корпуса
- 43-я пяхотная дывізія
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Алег Латышонак. «Жаўнеры БНР». 2009 г.
- С. К. Беларускія вайсковыя фармаваньні на б. румынскім фронце // Крывіч №2. 1923. С. 41-44. // на pawet.net
- Данілюк Тодар, успаміны. Спадчына №5 - 1995 С. 11-31