Перайсці да зместу

1-ы Мінскі беларускі полк (ВБР)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Не блытаць з 1-м Мінскім беларускім палком — сфарміраванным у 1917 годзе Цэнтральнай беларускай вайсковай радай.
1-ы Мінскі беларускі полк
Гады існавання 20—25 лютага 1918 года
Падпарадкаванне Вялікая беларуская рада
Тып пяхота
Функцыя Абарона беларускай улады ў Менску
Колькасць да 2 тысяч
Дыслакацыя Менск
Войны Першая сусветная вайна
Грамадзянская вайна ў Расіі
Удзел у Мінскія падзеі
Камандзіры
Вядомыя камандзіры І. Рачкевіч

1-ы Мінскі беларускі полк — аўтаномнае беларускае ўзброенае фарміраванне, створанае 20 лютага 1918 года Вялікай беларускай радай (ВБР) у Менску.

Апроч палка ВБР тым жа часам сфарміравала два беларускія кавалерыйскія эскадроны камендатуры пад камандаваннем Нямкевіча і Мядзведзява, а таксама беларускую міліцыю пад камандаваннем Фларыяна Ждановіча.

Полк удзельнічаў у падзеях 19—21 лютага 1918 года ў Менску, пасля акупацыі горада немцамі быў абязброены і расфарміраваны.

Перадумовы

[правіць | правіць зыходнік]

У лютым 1918 года немцы перайшлі ў наступленне па ўсім Заходнім фронце. 19 лютага расійскія ўлады і рэвалюцыйныя батальёны пачалі эвакуацыю з Менска ў Смаленск. У месце на стратэгічных аб’ектах засталіся дробныя аддзелы бальшавіцкай варты. Тады ж 19 лютага беларусы захапілі збройню, дзе захоўвалася зброя. Другі ўдар узброеныя беларусы вырашылі нанесці па органах улады РСФСР у Менску. 20 лютага, каб пазбегнуць збройных сутычак паміж беларускімі і польскімі аддзеламі, Кастусь Езавітаў выдаў загад, які акрэсліў зону беларускіх цікавасцей у Менску.

Шлях палка

[правіць | правіць зыходнік]

20 лютага начальнік гарнізона і камендатуры Менска Кастусь Езавітаў стварыў Першы Менскі беларускі полк. Камандоўцам палка быў назначаны І. Рачкевіч.

А 15-й 20 лютага польскія атрады занялі Віленскі чыгуначны вакзал (сучасны Менск-Пасажырскі), выбіўшы з чыгуначных мастоў бальшавіцкую варту. Пад кантроль палякаў пасля бою перайшла электрастанцыя. Вядомы беларуска-польскі даследнік Алег Латышонак лічыць, што тыя бальшавіцкія патрулі, якія знішчылі пілсудчыкі, насамрэч былі беларускімі. Бальшавікі ўжо пакінулі Менск, тыя хто застаўся ў месце, пахаваліся. Польскія баявікі запісвалі ў бальшавікоў усіх, хто быў супраць іх.

21 лютага а 4-й гадзіне раніцы пілсудчыкі адбілі ў беларусаў Варшаўскі чыгуначны вакзал (сучасная станцыя Інстытут культуры). Аб 11-й гадзіне раніцы ў Менск увайшлі нямецкія аддзелы конніцы. А 15-й гадзіне ў Менск прыбыў першы нямецкі цягнік.

22 лютага Кастусь Езавітаў выдаў загад аб уключэнні ўсіх беларускіх частак у склад беларускага войска.

25 лютага ў Менск увайшлі асноўныя сілы 10-га нямецкага войска. Польскім атрадам, якія немцы лічылі за сваіх хаўруснікаў, з-за наяўнасці кантраляванага Польскага каралеўства, загадана пакінуць места. Прычына гэтага загаду ў тым, што польскія баявікі пачалі рабаваць дзяржаўныя склады з вайсковым рыштункам і харчамі, якія немцы лічылі сваімі трафеямі. У той жа дзень новыя акупанты раззброілі беларускае войска. Выканкам Рады выгналі з Дома губернатара, канфіскавалі касу, скінулі з будынка беларускі сцяг.

Строй

[правіць | правіць зыходнік]
На здымку можна пабачыць жаўнераў палка.

З 1917 года беларускія вайскоўцы пазначалі сабе бела-чырвона-белымі стужкамі, якія насілі на кашулях і шынэлях старога расійскага войска[1].

Жаўнеры палка патрапілі на фотаздымкі мінскіх газет у 1918 годзе.

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. ↑ Латышонак. Жаўнеры БНР

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=1-ы_Мінскі_беларускі_полк_(ВБР)&oldid=4586226"