Беларускі навукова-даследчы цэнтр электроннай дакументацыі
| Беларускі навукова-даследчы цэнтры электроннай дакументацыі | |
|---|---|
_p2.jpg) | |
| Абрэвіятура | БелНДЦЭД |
| Краіна | |
| Адрас | Мінск, вул. Ф. Скарыны, 51 |
| Юрыдычны статус | Дзяржаўная ўстанова |
| Тып арганізацыі | інстытут[d] |
| Кіраўнікі | |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 18 верасня 1998 |
| archives.gov.by | |
Беларускі навукова-даследчы цэнтр электроннай дакументацыі — рэспубліканскі навукова-даследчы і навукова-метадычны цэнтр па рабоце з электроннымі дакументамі.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Беларускі навукова-даследчы цэнтр электроннай дакументацыі створаны ў адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 18 верасня 1998 г. № 1465 «Аб стварэнні Беларускага навукова-даследчага цэнтра электроннай дакументацыі». У яго складзе на правах аддзела пачаў працаваць архіў электронных дакументаў.
Работы па стварэнні архіва электронных дакументаў пачалася ў 1993 годзе. Праз праблемы з фінансаваннем яны зацягнуліся, і архіў быў уведзены ў прамысловую эксплуатацыю толькі ў снежні 1999 года, а дапрацоўкі праграмнага забеспячэння для яго аўтаматызаванай сістэмы працягваліся да канца 2000 года.[1]
У 1999 годзе створана экспертная камісія БелНДЦЭД (з 2000 — экспертна-праверачная камісія, з 2006 — экспертна-метадычная).
Штатны расклад Цэнтра ў 1998 годзе прадугледжваў 44 адзінкі супрацоўнікаў. Фактычна на канец 1998 года ў ім працавалі 11 чалавек. У тым ліку 2 кандыдаты навук, 5 маладых спецыялістаў-выпускнікоў 1998 года гістарычнага факультэта БДУ. Адзін чалавек пачаў навучанне ў аспірантуры і адзін — у магістратуры.
У 1999 г. колькасць супрацоўнікаў вырасла з 11 да 27 чалавек. У тым ліку тры кандыдаты навук. Пачаў дзейнічаць Вучоны савет у складзе 7 чалавек.
З 30 лістапада 2000 г. БелНДЦЭД зарэгістраваны ў Адзіным рэгістры юрыдычных асоб як "Дзяржаўная ўстанова «Беларускі навукова-даследчы цэнтр электроннай дакументацыі».
У 2001 г. была падрыхтавана Канцэпцыя лічбавага капіравання дакументаў дзяржаўнай часткі Нацыянальнага архіўнага фонду. У 2005 г. распрацавана метадалогія сканіравання і апісання адсканаваных дакументаў для забеспячэння далейшага выкарыстання фонду лічбавых копій архіўных дакументаў. Фонд пачаў фармавацца ў 2008 г. у адпаведнасці з палажэннем аб Фондзе лічбавых копій, зацверджаным 22.06. 2007 г. загадам Дырэктара Дэпартамента па архівах і справаводству Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь.
У 2016 г. у прамысловую эксплуатацыю была ўведзена першая чарга Сістэмы адкрытага доступу да дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь www.sodd.by/funds Архівавана 1 снежня 2020.. Адміністратарам партала і аператарам САДД НАФ з’яўляецца БелНДЦЭД. У 2017—2018 гг. была праведзена мадэрнізацыя інфармацыйнай сістэмы і створана цэнтралізаванае сховішча з мэтай прыёму ад дзяржаўных органаў, іншых арганізацый на пастаяннае архіўнае захоўванне электронных дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь. На 1.10.2021 г. у сістэму загружаны апісанні 45843 фондаў ці 95 % ад агульнай колькасці фондаў (48,5 тыс.), 91461 вопісаў, 12602281 спраў і 651577 дакументаў.
Дзейнасць
[правіць | правіць зыходнік]Кірункі дзейнасці
[правіць | правіць зыходнік]- Правядзенне прыкладных навуковых даследаванняў, накіраваных на забеспячэнне доўгатэрміновай захаванасці і даступнасці электроннай дакументацыі, удасканаленне тэхналогій беспапяровага дакументавання ў дзяржаўных, грамадскіх і камерцыйных установах, арганізацыях, прадпрыемствах.
- Удзел ва ўдасканаленні заканадаўчай, нарматыўнай і метадычнай базы ў мэтах забеспячэння сапраўднасці, дакладнасці і захаванасці электронных дакументаў.
- Пастаяннае дзяржаўнае захоўванне электронных дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь.
- Метадалагічнае і метадычнае забеспячэнне ведамаснага захоўвання электронных дакументаў, фарміравання і выкарыстання дзяржаўных інфармацыйных рэсурсаў.
- Распрацоўка навуковых прынцыпаў і непасрэднае ажыццяўленне экспертызы каштоўнасці электронных дакументаў.
- Укараненне і ўдасканаленне інфармацыйных тэхналогій доступу да традыцыйных архіўных дакументаў.
- Навуковае выкарыстанне і публікацыя дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду, матэрыялаў па гісторыі развіцця інфарматыкі ў Беларусі, навуковай і навукова-метадычнай літаратуры па напрамках дзейнасці цэнтра.
- Выяўленне дакументаў па гісторыі Беларусі ў замежных архівах і набыццё іх электронных копій.
- Публікацыя ў друку, сродках электронных камунікацый і на машынных носьбітах зборнікаў дакументаў і іншай літаратуры, грамадска-палітычнага, навукова-тэхнічнага, юрыдычнага, навучальнага і даведачнага характару на беларускай мове, рускай і іншых мовах, падрыхтоўка да публікацыі сумесна з архіўнымі ўстановамі зборнікаў навуковых работ і перыядычных выданняў па ўжыванні інфарматыкі ў архіўным справе.
- Распрацоўка праграмных сродкаў, якія забяспечваюць аўтаматызацыю асноўных тэхналагічных працэсаў у дзейнасці архіўнай галіны.
- Забеспячэнне функцыянавання інфармацыйнага рэсурсу архіўнай галіны Рэспублікі Беларусь — сайта «Архівы Беларусі».
Структура
[правіць | правіць зыходнік]- адміністрацыя
- аддзел метадалогіі кіравання электроннымі дакументамі
- аддзел аўтаматызацыі архіўных тэхналогій
- аддзел інфармацыйных камп’ютарных тэхналогій
- архіў электронных дакументаў (на правах аддзела)
Склад фондаў архіва электронных дакументаў
[правіць | правіць зыходнік]Асноўную частку дакументаў архіва электронных дакументаў складаюць інфармацыйныя рэсурсы дзяржаўнага значэння, якія захоўваюцца ў выглядзе архіўных копій:
- Дзяржаўны рэгістр інфармацыйных рэсурсаў Рэспублікі Беларусь
- Дзяржаўны рэгістр інфармацыйных сістэм Рэспублікі Беларусь
- Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцяў Рэспублікі Беларусь
- Банк звестак па гісторыка-культурных каштоўнасцях Рэспублікі Беларусь
- Банкі даных пра сярэднія спецыяльныя, прафесійна-тэхнічныя, вышэйшыя навучальныя установы, агульнаадукацыйныя школах
- Дзяржаўны рэестр каштоўных папер Рэспублікі Беларусь
- Агульны рэестр прафесійных удзельнікаў рынку каштоўных папер
- Дзяржаўны рэестр навукова-тэхнічных, даследна-канструктарскіх і даследна-тэхналагічных работ
Акрамя таго, у архіве БелНДЦЭД захоўваюцца статыстычныя даныя па ўстановах культуры і мастацтва Рэспублікі Беларусь, архіўная калекцыя лічбавых копій дакументаў Беларускага дзяржаўнага архіва-музея літаратуры і мастацтва, нарматыўныя, метадычныя дакументы і публікацыі БелНДІДАС, нарматыўныя і метадычныя дакументы БелНДЦЭД, заключныя справаздачы НДР навукова-даследчай установы «Інстытут ядзерных праблем» БДУ.
У 2019 г. архіў правёў вопытную эксплуатацыю інфармацыйнай сістэмы архіва электронных дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь.
Навуковая дзейнасць
[правіць | правіць зыходнік]За гісторыю свайго існавання ў БелНДЦЭД было выканана (на канец 2021 г.) 107 планавых навукова-даследчых і вопытна-канструктарскіх работ.
БелНІЦЭД выступаў арганізатарам шэрагу навуковых і практычных мерапрыемстваў.
У маі 2003 г. быў праведзены міжнародны навукова-практычны семінар «Інфармацыйныя тэхналогіі ў архіўнай справе», у лістападзе — рэспубліканскі навукова-практычны семінар «Аўтаматызацыя дзяржаўных архіваў».
У верасні 2005 г. — міжнародны навукова-практычны семінар «Інфармацыйныя тэхналогіі ў галіне дакументазнаўства і архіўнай справы».
У 2008 г. — семінар-нарада «Аб ходзе выканання праграмы па захаванню архіўнай дакументальнай спадчыны — складовай часткі інфармацыйнага рэсурсу грамадства на 2003—2010 гг.»
У верасні 2010 г. — рэспубліканскі навукова-адукацыйны семінар «Праблемы забеспячэння захаванасці і камплектавання Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь электроннымі дакументамі і інфармацыйнымі рэсурсамі».
2011 г. — рэспубліканскі практычны семінар па пытаннях стварэння лічбавых копій архіўных дакументаў Нацыянальнага архіўнага фонду Рэспублікі Беларусь.
У чэрвені 2016 г. — міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Архівы ў свеце інфармацыйных тэхналогій» (у рамках работы 17-й Агульнай канферэнцыі ЕЎРАЗІКІ).
Пачынаючы з 2005 года на сайце «Архівы Беларусі» пачалі з’яўляцца спецыяльныя тэматычныя распрацоўкі з віртуальнымі выставамі архіўных дакументаў[2].
Кіраўніцтва
[правіць | правіць зыходнік]- Вячаслаў Леанідавіч Насевіч (1998—2019)
- Юрый Эдуардавіч Празаровіч (2020—2023)
Зноскі
- ↑ Носевич, В. Л. Архив электронных документов: белорусский опыт // Отечественные архивы. № 1. 2002. — С. 44-52.
- ↑ https://archives.gov.by/home/tematicheskie-razrabotki-arhivnyh-dokumentov-i-bazy-dannyh