Бертальд V Цэрынген

Бертальд V
ням.: Berthold V. von Zähringen
Профіль Бертальда V. Вежа ў Берне, Швейцарыя.
5-ы Герцаг Цэрынгенскі 8 снежня 1186 — 18 лютага 1218
Папярэднік	Бертальд IV Цэрынгенскі
Пераемнік	герцагства ліквідавана
Нараджэнне	каля 1160 Цэрынгены, Германія
Смерць	18 лютага 1218(1218-02-18) Фрайбург
Месца пахавання	Фрайбургскі кафедральны сабор[d]
Род	Цэрынгены
Бацька	Бертальд IV Цэрынгенскі
Маці	Гедвіга фон Фробург
Жонка	Клеменцыя Бургундская[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бе́ртальд V (ням.: Berthold V. von Zähringen, auch Berchthold V.), вядомы таксама як Бертальд Багаты (каля 1160 — 18 лютага 1218, Фрайбург) — герцаг цэрынгенскі з 1186 года, сын герцага Бертальда IV і Клеменцыі Намюрскай. Апошні герцаг фон Цэрынген.

Біяграфія

Стаў спадчыннікам свайго бацькі ў 1186 годзе, прычым уладанні Цэрынгенаў былі падзелены паміж Бертальдам і яго дзядзькам Адальбертам, герцагам Тэкскім. У пачатку свайго кіравання Бертальд V атрымаў перамогу ў няпростай барацьбе за ўладу з бургундскай знаццю, навёў парадак у раёне Фірвальдштэцкага возера (будучай калыскі Швейцарыі) і возера Тунерзэе, пашырыўшы тэрыторыю Туна і заснаваўшы ў 1191 годзе горад Берн, які стаў цэнтрам яго ўладанняў.

Пасля смерці германскага імператара Генрыха VI шэраг імперскіх князёў прапанавалі Бертальду V стаць пераемнікам Генрыха. Спачатку Бертальд пагадзіўся, але неўзабаве даведаўся, што большасць германскай знаці схіляецца на карысць кандыдата Гогенштаўфенаў Філіпа Швабскага, малодшага сына Фрыдрыха Барбаросы і брата памерлага імператара. У гэтых умовах Бертальд V заняў бок Філіпа і наўзамен атрымаў шэраг тэрыторый на поўдні Германіі (Ортэнау, Брайсгау, Брайзах і абацтва Усіх Святых) і поўначы сучаснай Швейцарыі (Шафгаўзен). Акрамя таго Філіп Швабскі заплаціў Бертальду V 3000 сярэбраных марак за адмову ад прэтэнзій на германскую карону.

Бернскі фантан Цэрынгенаў са статуяй Бертальда V

У 1200 годзе Бертальд V пачаў перабудову знакамітага Фрайбургскага сабора, заснаванага яго дзедам Конрадам, каб стварыць радавую пахавальню Цэрынгенаў.

У 1211 годзе Бертальд V уступіў у канфлікт з Тамаза I Савойскім, спрабуючы захапіць тэрыторыю Вале, аднак яго войскі пацярпелі паражэнне ў бітве пры Ульрыхіне, якое паклала канец экспансіі Бертальда V на поўдзень.

У 1218 годзе Бертальд V Багаты памёр, не пакінуўшы нашчадства. З яго смерцю лінія герцагаў Цэрынгенскіх згасла. Бургундскія імперскія лены перайшлі да імператара (пры гэтым Цюрых і Берн сталі свабоднымі імперскімі гарадамі), а ўладанні ў Брайсгау, Швабіі, Шварцвальдзе і Швейцарыі — па жаночай лініі да граф Урах (граф Эган IV фон Урах быў у шлюбе з сястрой Бертальда V Агнесай) і Кібург (граф Ульрых III фон Кібург быў у шлюбе з іншай сястрой Бертальда Ганнай).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бертальд V Цэрынген
• Berthold V., Herzog von Zähringen (1186—1218) on Genealogie Mittelalter (ням.)