Прагляд зыходнага тэксту старонкі Бойкі

{{Народ
 |назва         = Бойкі
 |выява         = Boyki.jpg
 |шырыня        = 200px
 |подпіс        = Бойкі на гравюры 1841 год
 |саманазва     = {{lang-uk|Бойки верховинці, горальці, підгіряни}}
 |колькасць     = больш 2000
 |рассяленне    = {{Сцягафікацыя|Украіна}}: <br />
131 чал.<ref name="колькасць">[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul2/select_55?box=5.5W&rz=1_1&rz_b=2_1&k_t=00&botton=cens_db Колькасць асоб асобных этнаграфічных груп ўкраінскага этнасу і іх родная мова]</ref>. <br />
{{Сцягафікацыя|Славакія}}: <br />
2000 чал. <br />
{{Сцягафікацыя|Расія}}: <br />
3 чал. (пер. 2002)
 |вымер         = 
 |архкультура   = 
 |мова          = [[украінская мова|украінская]], [[славацкая мова|славацкая]]
 |раса          = 
 |рэлігія       = Пераважна [[Украінская Грэка-Каталіцкая Царква]] або [[праваслаўе]]
 |роднасныя     = [[Гуцулы]], [[Лемкі]]
 |уваходзіць    = Украінцы
 |уключае       = 
 |паходжанне    = 
}}
'''Бойкі''' — этнаграфічная група [[украінцы|ўкраінцаў]]. Жывуць на паўднёвых схілах Карпат ([[Бойкаўшчына|Бойкаўшчыне]]) [[Украіна|Украіны]]. Гавораць на бойкаўскім дыялекце [[украінская мова|ўкраінскай мовы]].

Цэнтрам Бойкаўшчыны лічыцца карпацкі гарадок Турка.

== Назва ==
Вядома пра кельцкае племя боеў, бо кельты ўдзельнічалі ў этнагенезе ўкраінскага народа (Напрыклад: «[[Латэнская культура]]», «[[Зарубінецкая культура]]»). Разглядаюць Бойкаў як нашчадкаў даўняга племені белых харватаў, якія прымалі непасрэдны ўдзел у этнагенезе ўкраінскага народа часоў Антскага саюза і Кіеўскай Русі. Але угры ўварваліся ў Наддунайскую нізіну, і падзялілі ўсходніх і паўднёвых славян, якіх аб'ядноўвалі продкі бойкаў. Даследчыкі Павел Шафарык і Франьё Рачкі, грунтуючыся на візантыйскіх згадках 10 ст. Канстанціна Парфірароднага аб становішчы «Бойкі» (Бойкаўшчыны) за «туркіею» (гэта тагачасная назва Венгрыі), разглядаюць яе як радзіму {{нп5|Белыя харваты|белых харватаў|en|White Croats}}.

Хоць святар Іосіф Лявіцкі не прыдумаў назву «Бойкі» для бойкаў, але тлумачыў назву «Бойкі» у друкаванай прадмове да «Граматыкі» (1831) — ад ўжывання ў іх мове часціцы (укр. «бо є», «бойє») — толькі ў адрозненне ад лемкаў, што казалі «лем», і «лишаків», што казалі «лише», «лишень». У далейшым гэтую назву распаўсюдзілі А. Таронскі, В. Хіляк і іншыя. У Славакіі бойкаў называюць «пуйдзякамі» (славацк. Pujďák), бо яны кажуць «пуйдемо» у адрозненне ад лемкаўскага «пійдемо».

== Гісторыя ==
На думку многіх навукоўцаў, першае пісьмовае ўпамінанне аб бойках здараецца ў 948—952 гадах нашай эры ў кампілятыўных творах візантыйскага імператара Канстанціна VII Багранароднага
«De Administrando Imperio» (Пра кіраванне імперыяй; раздзел ХХХI):
«Сербы [гэтыя] паходзяць ад нехрышчоных сербаў таксама называюцца „белымі“ і жывуць па той бок краіны цюрак, у мясцовасці, званай імі Бойкі. З імі мяжуе краіна франкаў, а таксама Вялікая Харватыя неахрышчаная, якую таксама называюць „Белай“. Вось там і жывуць спрадвеку гэтыя сербы».

У гэтым кантэксце «Бойкі» — гэта тапонім, прычым не аўтэнтычны.

== Культура ==
Бойкі захавалі шмат старадаўніх звычаяў і абрадаў. Асноўныя галіны традыцыйнага гаспадаркі бойкаў — горныя жывёлагадоўля і земляробства, лясныя промыслы і солеварэнне, рамёствы і мастацкія промыслы. У сучасных умовах бойкі займаюцца пераважна земляробствам і жывёлагадоўляй, працуюць на леса- і нафтараспрацоўкі, развітыя мастацкія промыслы, існуе курортная галіна.

=== Жаночы строй ===
Жанчыны бойкаў насілі на галаве сівога колеру барановыя шапкі з зялёным або чырвоным верхам; спадніцы ў кветкі, паверх спадніцы — пстру (ваўняную запаску); кашулю з адасобленым станком, сабраным падолам і разрэзам на спіне. Кашулі вышывалі на грудзях у выглядзе паўкола. Спадніцы былі з белага палатна або выбойкі (мярэжкі). На святы валасы насілі распушчанымі. Насілі таксама белыя палатняныя скруткі, дзяўчыны запляталі валасы ў адну касу, якую ўпрыгожвалі кветкамі і стужкамі; жанчыны замужнія насілі на галаве завіткі, якая іншы раз цалкам закрывала галаву. Зімою паверх звычайнага адзення насілі нябеснага колеру бекешу, вышытую чырвонымі шнуркамі, і боты. На шыі жанчыны бойкаў насілі шмат шкляных пацерак. У царкву хадзілі толькі у ботах, абавязкова чорных (па апісанні Оскара Кольбэрга).

=== Мужчынскі строй ===
Мужчыны насілі штаны сіняга колеру запраўленыя ў боты. Летам насілі шырокія палатняныя, а зімой — ваўняныя галошні (штаны). Кашулі насілі вышытыя белыя, паверх штаноў са скураным шырокім поясам. На галаве насілі чорныя барановыя шапкі, завужаныя к верху. Зімою насілі доўгія да калена буркі чорнага колеру, якія насілі на плячах не адзяваючы. Буркі былі абабітыя чырвона-чорнымі вітымі шнурамі. Шапкі былі пашытыя без сукна. Кажухі насілі белага колеру, а сярмягі кававага. Летам на галаве насілі так званыя «венгерскія капялюшы». Кашулі бойкаў былі ўпрыгожаны мярэжкай. На галаве насілі таксама «кучмы» (барановыя кудлатыя шапкі). Летам чорны высокі з шырокімі палямі капялюш.

== Галерэя ==
<center>
<gallery widths="230px" heights="230px">
Файл:Bojky.jpg|Бойкі, Калушскі павет, 1910 г.
Файл:Бойки.jpg|Фота пачатку XX ст.
Файл:Krivki church.jpg|Бойкаўская царква (Музей народнай архітэктуры і побыту «Шаўчэнкаўскі гай», г. [[Львоў]])
</gallery>
</center>

== Заўвагі ==
{{reflist}}

== Літаратура ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Бойки}}

[[Катэгорыя:Славянскія плямёны]]
[[Катэгорыя:Народы Украіны]]