Прагляд зыходнага тэксту старонкі Бітва на Сініх Водах (1362)

{{Бітва
| Канфлікт    = Бітва на Сініх Водах
| Частка      = [[Войны Залатой Арды з Вялікім Княствам Літоўскім]]
| Выява       = 
| Подпіс      = 
| Дата        = 
| Год         = 1362
| Месца       = [[Сінюха (прыток Паўднёвага Буга)|Сінюха]] (зараз [[Украіна]])
| Вынік       = Перамога Вялікага Княства Літоўскага
| Бок1        = {{Сцягафікацыя|Вялікае Княства Літоўскае}}
| Бок2        = [[Файл:Golden Horde flag 1339.svg|30пкс|]] [[Залатая Арда]]
| Камандуючы1 = [[Альгерд]]
| Камандуючы2 = Кутлубуга, Хаджы-бей, Дэмір-бей
}}
'''Бітва на Сініх Водах''' — баявое сутыкненне паміж войскамі [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і аб’яднаным войскам Крымскай, Перакопскай і Ямбалукскай ордаў у 1362 годзе на рацэ Сінія Воды. Важны эпізод у наступленні ВКЛ на падпарадкаваныя татарамі землі паўднёва-заходняй Русі.

== Лакалізацыя ==
Бітва адбылася, відаць, над ракой Снівада<ref>Прыток Паўднёвага Буга, цячэ на паграніччы [[Валынь|Валыні]], Кіеўшчыны і Падолля. Паводле думкі [[В. Б. Антановіч]]а і [[М. С. Грушэўскі|М. С. Грушэўскага]].</ref>, левым прытокам [[Паўднёвы Буг|Паўднёвага Буга]], паміж вёскамі [[Уланіў]], [[Вароніўці (Хмільныцкі раён)|Вароніўці]], [[Лозна]], [[Пуставійты]] і [[Чэрнятынці]] на тэрыторыі на паўночным захадзе сучаснай [[Вінніцкая вобласць|Вінніцкай вобласці]]<ref>https://sinie-vody-blog.tumblr.com/</ref>.

Таксама існуе прывязка месца бітвы да ракі [[Сінюха (прыток Паўднёвага Буга)|Сінюхі]] ([[Кіраваградская вобласць]])<ref>Паводле думкі {{нп3|Шабульдо Фелікс Михайлович|Ф. М. Шабульдо|uk|}}.</ref>.

== Перадгісторыя ==
Вялікі князь літоўскі [[Альгерд]] хадзіў у карны паход на тых семярых ханаў падольскіх татараў — сваіх саюзнікаў у [[Вайна за галіцка-валынскую спадчыну|канфлікце з Польшчай]], якія ў 1356 годзе ўзялі бок польскага караля [[Казімір III|Казіміра]]. У 1362 годзе ён, выкарыстаўшы паляпшэнне адносін з Польшчай і крыжакамі, выступіў супраць ардынскага панавання ў міжрэччы Дняпра і Дуная. Яго войска было сабрана ў Вялікім Княстве Літоўскім, папоўнена на Валыні і Кіеўшчыне. Восенню Альгерд з войскам рушыў з [[Кіеў|Кіева]] на заходняе [[Падолле]].

== Ход бітвы ==
Войска татар, якое ўзначалілі князі Кутлубуг, Качубей (Качыбей, Хачыбей) і Дзімітр — «отчычы і дзедзічы Падольскай зямлі», падзялялася на 3 часткі. Альгерд свае 6 палкоў паставіў y лінію глыбокай абароны ў некалькі радоў, што не давала магчымасці варожай конніцы зайсці ў тыл. Лёгка адбіўшы націск татар, войскі Альгерда нанеслі ўдары ў цэнтры фронту і па флангах. Пасля нядоўгага бою супраціўленне татар было зламана і яны ратаваліся ўцёкамі. У час пагоні быў захоплены абоз ардынцаў. Асабліва вызначыліся ў бітве ратнікі з [[Навагрудак|Новагародка]], якімі камандавалі князі [[Карыятавічы]].

== Вынікі ==
Гэтая перамога аддала Альгерду ўсё [[Падолле]], а ў стратэгічным выніку — і Кіеўшчыну. На Падоллі пасля бітвы былі заснаваныя гарады [[Смотрыч (Кам’янэць-Падзільскі раён)|Смотрыч]], [[Бакота]], [[Камянец-Падольскі]], [[Вінніца]], [[Сакалінцы]], [[Скала (горад)|Скала]].

Альгерд, разбіўшы татараў на Сініх Водах, авалодаў невялікім паселішчам Хмельнік. Яно знаходзілася за шэсць кіламетраў ад Чорнага Шляха, якім рухаліся татарскія орды на захад, і было варотамі на Падолле з поўначы. Гэта перамога Альгерда фактычна аднавіла пасля 120 гадоў валадарства татара-манголаў свабоду праваслаўнай Кіеўскай Русі, гэта значыць цяперашняй Украіны, і тым самым паклала пачатак складанню своеасаблівай заходнерускай культуры, якая потым стала культурай украінцаў.

{{зноскі}}

== Літаратура ==
* {{крыніцы/Ермаловіч ВП}}
* Уладзімір Цімашэнка, Мікола Ліннік. Дзе была ў 1362 годзе бітва войска Вялікага Княства Літоўскага з татарамі: на Снівадзе ці Сінюсе? // Наша слова, № 41, 17 кастрычніка 2007.
* {{Крыніцы/БелЭн|3}}

[[Катэгорыя:Бітвы Вялікага Княства Літоўскага|Сінія Воды]]
[[Катэгорыя:Бітвы ва Украіне|Сінія Воды]]
[[Катэгорыя:Бітвы Залатой Арды|Сінія Воды]]
[[Катэгорыя:Бітвы XIV стагоддзя|Сінія Воды]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Кіраваградскай вобласці]]
[[Катэгорыя:1362]]