Прагляд зыходнага тэксту старонкі Дзева Марыя

{{Святы}}
'''Дзева Марыя''', '''Божая Маці''', '''Панна Марыя, Мадонна''' — адна з цэнтральных постацей хрысціянскага веравучэння, маці бязгрэшна зачатага [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]].

У праваслаўі, каталіцызме, англіканстве, лютэранстве вераць, што як маці Хрыста Марыя з'яўляецца Багародзіцай, маці Бога. У пратэстанцтве існуюць і іншыя погляды, прычым яны вельмі адрозніваюцца паміж сабой, некаторыя з іх сцвярджаюць, што Марыя мае значна меншы статус.

== Біблейскія звесткі ==
У [[Евангелле|евангеллях]] пра яе сказана, што яна была дачкою [[Іякім з Назарэта|Яўхіма з Назарэта]] і ў 14-гадовым узросце заручана са старцам [[Іосіф Абручнік|Іосіфам]]. Яна была абрана ў выніку бязгрэшнага зачацця ад [[Бог]]а. Марыя нарадзіла сына ў [[Віфлеем|Віфліеме]], выгадавала яго ў горадзе Назарэт у Галілеі і была ў Ерусаліме падчас яго распяцця і з апосталамі пасля яго ўшэсця. Памерла ва ўзросце 48 гадоў і, хаця пра яе далейшае жыццё ў Бібліі нічога не сказана, Каталіцкая і Усходнія хрысціянскія цэрквы (у тым ліку Беларуская праваслаўная царква) вераць, што яна была забрана на неба.

== Імя ==
Імя Марыі ў арыгінальных рукапісах [[Новы Запавет|Новага Запавету]] было заснавана на яе арыгінальным [[Арамейскія мовы|арамейскім]] імені מרי מ, транслітараваным як Мар'ям. Зараз імя Марыя і яго формы з'яўляецца адным з самых распаўсюджаных у свеце.

== Культ ==
[[Файл:Abraz.jpg|міні|злева|[[Абраз Маці Божай Будслаўскай]] — апякункі [[Беларусь|Беларусі]]]]
Культ маці-багіні, заступніцы чалавецтва, меў месца ў язычніцкіх традыцыях. У IV ст. Дзева Марыя абвешчана Найсвяцейшай, а на 3-ім [[Сусветны сабор|Сусветным саборы]] ([[Эфес (горад)|Эфес]], [[431]]) афіцыйна прызнана '''Багародзіцай''' і Каралевай Нябеснай. У каталіцтве абвешчаны шэраг звязаных з Марыяй догматаў, не прынятых у праваслаўі. Лічыцца, што Святая Марыя была зачата беззаганна, бо Маці Божай магла стаць толькі чыстая Дзева, пазбаўленая ад бруду першароднага граху. У [[1854]] гэта было афіцыйна замацавана.<ref>{{Cite web|lang=be-by|url=https://old.catholic.by/2/liturgy/year/100121.html|title=Catholic.by - Догмат аб Беззаганным Зачацці ў Апостальскім лісце Папы Пія IX «INEFFABILIS DEUS»|website=old.catholic.by|access-date=2023-08-16}}</ref> У [[1950]] прыняты [[Унебаўзяцце Найсвяцейшай Дзевы Марыі|догмат аб цялесным узнясенні Багародзіцы]] пасля смерці на неба, а ў [[1964]] папам [[Павел VI|Паўлам VI]] Найсвяцейшая Панна Марыя абвешчана «Маці Касцёла».

== Багародзічныя святы ==
У гонар Дзевы Марыі хрысціянская царква ўстанавіла шэраг рэлігійных свят:

* [[Раство Прасвятой Багародзіцы]] — 8 [[21 верасня|(21) верасня]];
* [[Увядзенне ў храм Прасвятой Багародзіцы]] — 21 лістапада ([[4 снежня]]);
* [[Дабравешчанне Прасвятой Багародзіцы]] — 25 сакавіка ([[7 красавіка]]);
* [[Успенне Прасвятой Багародзіцы]] — 15 [[28 жніўня|(28) жніўня]].

Гэтыя 4 святы ў праваслаўі ўваходзяць у дванаццаць найважнейшых пасля [[Вялікдзень|Вялікдня]] вядомых як [[Дванадзясятыя святы]]. 

Да Вялікіх свя у Беларуская праваслаўная царкве адносяцца [[Пакровы Прасвятой Багародзіцы]], якія адзначаюцца 1 (14) кастрыніка.

== Выявы Дзевы Марыі ==
Лічыцца, што першы абраз Дзевы Марыі напісаў евангеліст [[Лука (евангеліст)|Лука]]. Колькасць абразоў Багародзіцы значна пераўзыходзіць колькасці абразоў іншых постацей хрысціянскага веравучэння, нават Хрыста. 

=== [[:Катэгорыя:Іканаграфія Багародзіцы|Іканаграфія Багародзіцы]] ===
[[Абраз Маці Божай Вастрабрамскай]] — адна з галоўных хрысціянскіх святынь Беларусі і Літвы, знаходзіцца ў капліцы [[Вострая брама|Вострай брамы]] ў [[Вільнюс|Вільнюсе]]. Абраз адносіцца да рэдкага тыпу выявы Багародзіцы без дзіцяці на руках.


Тэма Багародзіцы з Дзіцём шырока выкарыстоўваецца ў сусветным выяўленчым мастацтве і літаратуры.

=== У беларускім мастацтве ===
У карцінах [[Міхаіл Андрэевіч Савіцкі|Міхаіла Савіцкага]]:

* «Партызанская Мадонна» (1867)
* «[[Партызанская мадонна (Мінская)|Партызанская Мадонна (Мінская)]]» (1972)
* «Чарнобыльская Мадонна» (серыя «Чорная быль», 1988-1989)
* «Мадонна Біркенау» (серыя «Лічбы на сэрцы», 1978)

* «Чарнобыльская Мадонна» Віктара Барабанцава

== Гл. таксама ==

* [[Дзева Марыя, якая корміць грудзьмі дзіця]]

{{зноскі}}

== Літаратура ==

* {{крыніцы/СкарынаТв|130}}

== Спасылкі ==
{{Commonscat|Virgin Mary}}
* [http://www.udayton.edu/mary/aboutmary2.html www.udayton.edu — адзін з самых вялікіх сайтаў пра Марыю (англ.)]
* [http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=9348951 Giovanni Miegge, Waldo Smith, John A. Mackay. The Virgin Mary: The Roman Catholic Marian Doctrine] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20120303033024/http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=9348951 |date=3 сакавіка 2012 }}

{{Багародзіца}}
{{Wikidata/Ancestors}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Дзева Марыя| ]]
[[Катэгорыя:Персанажы «Боскай камедыі»]]
[[Катэгорыя:Каталіцкія і праваслаўныя святыя]]
[[Катэгорыя:Жанчыны Новага Запавету]]