Перайсці да зместу

Красацел пахучы

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Красацел пахучы
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Calosoma sycophanta Linnaeus, 1758


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  109380
NCBI  287701
EOL  1036427
FW  292514
Зубр еўрапейскі Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам.
 I катэгорыя (CR) 

Красацел пахучы (Calosoma sycophanta) — насякомае атраду цвердакрылыя (Coleoptera), сямейства жужалі (Carabidae).

Буйны, ярка афарбаваны жук даўжынёй 22-33 мм. Бакавы кант пярэдняспінкі працягнуты да задніх вуглоў. Галава, пярэдняспінка і большая частка нізу цела цёмна-сінія, надкрылы залаціста-зялёныя з медна-чырвоным бляскам. Вусікі, ротавы апарат, галёнкі, лапкі і брушка чорныя. Адзін з 14 відаў роду. Рэгулюе колькасць іншых насякомых.

Паўднёвая і Сярэдняя Еўропа, уключаючы поўдзень Англіі і Швецыі, Заходняя Азія (Сібір, Заходні Казахстан, поўдзень Алтая), Паўночная Афрыка. Акліматызаваны ў Паўночнай Амерыцы. У Беларусі праходзіць паўночна-ўсходняя мяжа арэала. Дакладна вядомы толькі з Белавежскай пушчы. У 1936 г. адзначаўся ў Віцебскім раёне.

Асаблівасці біялогіі

[правіць | правіць зыходнік]

Актыўны драпежнік. Жукі і лічынкі знішчаюць у асноўным вусеняў і кукалак матылёў, сярод якіх ёсць шкоднікі лесу: няпарны і кольчаты шаўкапрады, манашка, чубаткі і інш. Жукі зімуюць у глебе і лясной падсцілцы. Спароўванне і адкладка яек вясной або ў пачатку лета. Развіццё лічынак і кукалак доўжыцца каля 2 месяцаў. Самкі адкладваюць каля сотні яек, з якіх праз 3-15 сутак выходзяць лічынкі, якія праходзяць 3 стадыі развіцця і ператвараюцца ў кукалак, а праз 10-18 сутак выходзяць жукі. Маладыя жукі паяўляюцца ў жніўні-верасні. Частка асобін зімуе і адкладвае яйкі 2-3 разы.

У Паўночнай Амерыцы красацела пахучага разводзяць для барацьбы з няпарным шаўкапрадам.

Зноскі

  • Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 1993. ISBN 5-85700-095-5