Прагляд зыходнага тэксту старонкі Парк Чалюскінцаў

{{Парк
 | Назва =  Парк Чалюскінцаў
  | Выява = 
    | Шырыня = 
    | Подпіс = Уваход у парк
 <!-- каардынаты -->
|Каардынаты                = 53/55/19/N/27/37/00/E
 |CoordAddon = type:city(1830000)_region:BY-MN
 |CoordScale =  
 |Краіна = Беларусь
 |Месцазнаходжанне = [[Мінск]]
 | Заснаваны = [[1928]]
 | Арыгінальная назва =  Камароўскі парк
 | Плошча = 78
 |Метро               = [[Парк Чалюскінцаў (станцыя метро)|Парк Чалюскінцаў]]
 |Пазіцыйная карта 1            = 
|Пазіцыйная карта=Беларусь Мінск
 | Катэгорыя на Вікісховішчы = 
}}
'''Парк Чалюскінцаў''' — парк культуры і адпачынку ў [[Мінск]]у, створаны на месцы [[лес Ваньковіча|леса Ваньковіча]], названы ў гонар [[Чалюскінцы|чалюскінцаў]]. Плошча парку складае 78 гектараў, частку яго займаюць [[атракцыён]]ы. Побач з ім знаходзяцца [[Мінская дзіцячая чыгунка імя К. С. Заслонава|Дзіцячая чыгунка]], [[Цэнтральны батанічны сад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі|Батанічны сад]], станцыя метро [[Парк Чалюскінцаў (станцыя метро)|Парк Чалюскінцаў]].

== Гісторыя ==
Раней на месцы парку размяшчаўся лясны масіў, які называлі «Камароўскі лес», ці Лес Ваньковіча, таму першапачаткова планавалася назва «Камароўскі парк». Парк быў перайменаваны ў [[1934]] годзе ў Парк Чалюскінцаў у гонар удзельнікаў савецкай экспедыцыі на [[Чалюскін, параход|параходзе «Чалюскін»]], якая скончылася затапленнем судна і эвакуацыяй.

=== Месца масавых рэпрэсій ===
Паводле кнігі ўспамінаў беларускага пісьменніка [[Францішак Аляхновіч|Францішка Аляхновіча]] «[[У капцюрох ГПУ]]» у Камароўскім лесе адбываліся расстрэлы зняволеных Мінскай турмы НКУС<ref>Аляхновіч Ф. У капцюрох ГПУ: Аповесць / Укладанне А.У.Жынкіна, Ю.Р.Чудзіна; Прадм. А. В.Бяляцкага; Паслясл. А. А. Дышлевіча. - Мн.: Маст. літ., 1994. - 238 с., партр. ISBN 5-340-01311-1.</ref>.

Тэрыторыя сённяшняга парку перад [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайной]] знаходзілася па-за межамі [[Мінск]]у. У гэтай мясцовасці з канца [[1920-я|1920-х]] гг. знаходзілася закрытая тэрыторыя, якая выкарыстоўвалася [[АДПУ]]. З таго часу і да прыходу нямецкіх войскаў летам [[1941]] г. там адбываліся пакаранні смерцю і пахаванні ахвяр [[Рэпрэсіі ў БССР|сталінскіх рэпрэсій]]. Паводле меркавання гісторыкаў большая частка расстраляных тут людзей была пакарана смерцю да стварэння месца расстрэлаў у [[Курапаты|Курапатах]] пад канец 1920-х і ў пачатку [[1930-я|1930-х]] гг. Дакладная лічба ахвяр палітычнага пераследу, якія пахаваныя тут, невядомая, мяркуецца, што яна складае некалькі тысяч. У непасрэднай блізкасці ад закрытай тэрыторыі паміж [[1928]] і [[1933]] гг. быў створаны Парк Чалюскінцаў, які выкарыстоўваўся як месца адпачынку. Пасля Другой сусветнай вайны закрытая тэрыторыя далучаная да парку адпачынку.<ref name = месцы>{{кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Месцы памяці ахвяр камунізму ў Беларусі|арыгінал = |спасылка = http://www.bundesstiftung-aufarbeitung.de/download.php?file=uploads/pdf_publikationen/belarusgof.pdf|адказны = пад. рэд. Анны Камінскі|выданне = |месца = |выдавецтва = |год = 2011|том = |старонкі = 116|старонак = 278|серыя = |isbn = |тыраж = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150611084525/http://www.bundesstiftung-aufarbeitung.de/download.php?file=uploads/pdf_publikationen/belarusgof.pdf|archivedate = 11 чэрвеня 2015}}</ref>

=== Другая сусветная вайна ===
У час Другой сусветнай вайны на тэрыторыі сённяшняга парку знаходзіўся лагер ваеннапалонных, створаны [[Вермахт]]ам, у якім памерлі тысячы [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|чырвонаармейцаў]]. Іх целы былі закапаны ў ананімных брацкіх магілах<ref name = месцы/>.

=== Пасляваенны час ===
Пасля вызвалення Мінска ў [[1944]] г. тэрыторыя лагера была далучана да Парку Чалюскінцаў. Парэшткі забітых падчас ваенных гадоў людзей былі перанесены ў брацкую магілу, якая знаходзіцца паблізу брацкіх магілаў, створаных НКУС. У [[1955]] г. у гонар загінулых чырвонаармейцаў створаны мемарыял, магілы абкладзеныя камянямі<ref name = месцы/>.

У [[1990]] годзе па ініцыятыве [[Беларускі Народны Фронт Адраджэнне|Беларускага Народнага Фронту]], [[Мартыралог Беларусі|Мартыралогу Беларусі]] і пісьменніка [[Васіль Хомчанка|Васіля Хомчанкі]]  была пабудавана невялікая капліца ахвярам АДПУ/НКУС. Спраектаваны паводле распрацовак [[Уладзімір Слабодчыкаў|Уладзіміра Слабодчыкава]] мемарыяльны знак вышынёй у два метры зроблены з дрэва, у яго цэнтры знаходзіцца чатырохканцовы крыж.<ref name = месцы/>

== Галерэя ==
<center><gallery widths="150px" heights="200px">  
File:Park Cheluskincev at Minsk.jpg|Атракцыён "Фараон"
File:Park Cheluskincev at Minsk1.JPG|Фантан, упадабанае месца ў спякоту
File:Park Cheluskincev at Minsk2.jpg|Дзіцячыя каруселі
File:Park Cheluskincev at Minsk3.JPG|Атракцыён "Лятучая лаўка"
File:Park Cheluskincev at Minsk4.JPG|Атракцыён "Амерыканскія горкі"
File:Park Cheluskincev at Minsk5.JPG|Мясцовы жыхар
</gallery></center>

{{зноскі}}

==Спасылкі==
{{Commonscat|Cheluskincev park}}
{{Гісторыка-культурная каштоўнасць Рэспублікі Беларусь|713Г000153}}
* [http://gandliar.com/foto/belarus/minsk/park/park-cheluskincev.html Парк Чалюскінцаў у Мінску]
* [http://parki.by/All-parks/2 Гісторыя парку] {{ref-ru}}
* [http://kyky.org/places/karta-minskih-repressiy-10-strashnyh-mest-svyazannyh-s-nkvd Карта минских репрессий. 10 страшных мест, связанных с НКВД] // kyky.org {{ref-ru}}
* {{Архіварта|park-chaljuskincau}}

{{Сады і паркі Мінска}}

[[Катэгорыя:Паркі Мінска]]
[[Катэгорыя:Першамайскі раён (Мінск)]]
[[Катэгорыя:З’явіліся ў 1932 годзе]]
[[Катэгорыя:1932 год у Мінску]]
[[Катэгорыя:Праспект Незалежнасці (Мінск)]]
[[Катэгорыя:Вуліца Макаёнка (Мінск)]]